Κάτσε λίγο, πάρε μια ανάσα. Δεν είσαι μόνος. Αν είσαι κι εσύ στα όρια σου, αν έχεις κοιτάξει το αφεντικό σου και σκέφτηκες «Γιατί κάθομαι εδώ;», τότε καλωσόρισες στο club. Το φαινόμενο της «Μεγάλης Παραίτησης» δεν είναι απλώς μόδα στο TikTok ούτε άλλη μία αμερικανιά που προσπαθούν να μας κολλήσουν. Είναι εδώ, στην Ελλάδα, και είναι το νέο «φτάνει πια».
Γιατί όμως; Γιατί όλοι αυτοί οι millennials που σκαρφάλωσαν με κόπο σε θέσεις με καλούς μισθούς (ή και όχι τόσο καλούς) αποφασίζουν ότι καλύτερα να τα παρατήσουν όλα και να γυρίσουν σελίδα; Το θέμα δεν είναι μόνο η δουλειά. Είναι η ζωή που θέλουν να έχουν – και κυρίως, η ζωή που δεν αντέχουν άλλο.
Ποιοι είναι αυτοί οι Millennials τελοσπάντων;
Για να ξέρουμε για ποιον μιλάμε, ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή. Οι millennials είναι εκείνοι που γεννήθηκαν από τις αρχές των 80s μέχρι τα μέσα των 90s – οι τύποι που μεγάλωσαν με το Nokia 3210 και πήγαν Πανεπιστήμιο όταν το Facebook ακόμα χρειαζόταν πρόσκληση. Στην Ελλάδα, αυτή η γενιά έχει περάσει τα μύρια όσα: παιδικά χρόνια μέσα σε οικονομική ανάπτυξη, εφηβεία με όνειρα καριέρας και… ενηλικίωση μέσα σε κρίσεις.
Θυμάσαι τα «χρυσά παιδιά» των διαφημίσεων των 90s; Τους μικρούς που θα γίνονταν οι επιστήμονες του μέλλοντος; Αυτοί είμαστε. Και ενώ μας υποσχέθηκαν τα πάντα, καταλήξαμε στη γενιά που παλεύει να πληρώσει το ενοίκιο. Μπορεί να έχουμε τρία πτυχία και άπειρες δεξιότητες, αλλά τι να το κάνεις όταν ο μισθός σου καλύπτει το πολύ δύο εβδομάδες ζωής;
Α, και κάτι ακόμα. Δεν είμαστε τεμπέληδες. Είμαστε η γενιά που έμαθε να δουλεύει όλη μέρα και να απολογείται κιόλας αν δεν κάνει «υπερωρίες αγάπης». Αλλά έλα που βαρεθήκαμε να ζούμε για να δουλεύουμε.
Μεγάλη Παραίτηση: Επανάσταση ή απόγνωση;
Και κάπως έτσι, ήρθε η Μεγάλη Παραίτηση. Στις ΗΠΑ, ξεκίνησε με κόσμο που ήθελε καλύτερους μισθούς, περισσότερη ευελιξία και εργασία από το σπίτι. Εδώ όμως; Εδώ είναι διαφορετικά. Στην Ελλάδα, δεν παρατάμε τις δουλειές μας για να κάνουμε yoga στο Μπαλί. Τις παρατάμε γιατί έχουμε κουραστεί να ζούμε σε έναν φαύλο κύκλο πίεσης, ανασφάλειας και ανισότητας.
Η Μεγάλη Παραίτηση εδώ είναι μια κραυγή που λέει «Δεν πάει άλλο». Κάποιοι λένε ότι είναι «τάση», αλλά για όσους το ζουν, είναι ανάγκη. Δεν είναι εύκολο να πετάξεις μια σταθερή δουλειά. Αλλά όταν το «σταθερή» σημαίνει μαύρες μέρες, μαύρες σκέψεις και μηδενική ελπίδα, τι άλλο μπορείς να κάνεις;
Burnout: Η νέα κανονικότητα
Άντε, πες την αλήθεια. Πόσες φορές έχεις νιώσει εξουθενωμένος πριν καν τελειώσει η Δευτέρα; Burnout, λοιπόν. Η λέξη που ακούμε παντού, αλλά λίγοι καταλαβαίνουν πόσο βαθιά πονάει. Στην Ελλάδα, έχουμε μάθει να το αποδεχόμαστε ως φυσιολογικό.
- Μήπως να απαντήσουμε το email στις 11 το βράδυ; Όχι. Αλλά το κάνουμε, γιατί αλλιώς νιώθουμε ότι απογοητεύουμε την ομάδα.
- Μήπως να πιάσουμε καφέ στις 10 το βράδυ για το αυριανό meeting; Σίγουρα όχι. Αλλά το κάνουμε, γιατί μας έχουν πείσει ότι αν σταματήσουμε, κάποιος άλλος θα πάρει τη θέση μας.
Το χειρότερο; Κανείς δεν σε προειδοποιεί. Δεν σου λέει ότι αυτή η πίεση θα σε στραγγίξει μέχρι να μην έχεις τίποτα να δώσεις – ούτε στη δουλειά ούτε στον εαυτό σου.
Μισθός: Όταν δεν αρκεί ούτε για τα βασικά
Να τα λέμε κι αυτά. Το burnout δεν έρχεται μόνο από την πίεση. Έρχεται κι από την απόγνωση. Δουλεύεις σαν σκυλί για να παίρνεις έναν μισθό που δεν σου φτάνει ούτε για το ενοίκιο.
Πολλοί millennials είναι σε μια συνεχή μάχη επιβίωσης. Θέλουν να νοικιάσουν ένα σπίτι, αλλά με τι λεφτά; Θέλουν να ξεκινήσουν μια οικογένεια, αλλά πώς να το κάνουν όταν κάθε ευρώ πρέπει να υπολογιστεί προσεκτικά;
Μη γελιόμαστε. Όταν βλέπεις ότι η δουλειά σου δεν σου εξασφαλίζει τίποτα παραπάνω από την επιβίωση, δεν έχεις κίνητρο να συνεχίσεις. Πόσο μάλλον όταν αυτό το τίποτα έρχεται μαζί με δέκα ώρες καθημερινής πίεσης.
Η έλλειψη νοήματος στη δουλειά
Όσο για το νόημα; Αυτό λείπει περισσότερο από όλα. Κανείς δεν ζητάει να γίνει ο επόμενος ήρωας του Netflix. Θέλουμε απλά να νιώθουμε ότι η δουλειά μας έχει κάποια αξία. Ότι αυτό που κάνουμε μετράει κάπου.
Ξέρεις πόσοι άνθρωποι δουλεύουν χωρίς να καταλαβαίνουν γιατί το κάνουν; Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά είναι η αλήθεια. Στην Ελλάδα, η εργασιακή κουλτούρα παραμένει τοξική. Σπάνια ακούς ένα «μπράβο». Ακόμα πιο σπάνια νιώθεις ότι το αφεντικό σου ενδιαφέρεται πραγματικά για σένα. Και όταν νιώθεις έτσι, το μόνο που θες είναι να φύγεις.
Οι εργοδότες στην Ελλάδα: Ώρα να ξυπνήσουν
Ας το πούμε απλά. Οι εργοδότες πρέπει να αλλάξουν. Αν συνεχίσουν να θεωρούν τους millennials δεδομένους, θα τους χάσουν. Και το θέμα δεν είναι μόνο οι μισθοί – αν και αυτοί σίγουρα βοηθούν.
- Δώστε ευελιξία: Όλοι θέλουν να έχουν τον έλεγχο της ζωής τους. Ένα πιο ευέλικτο ωράριο δεν θα σκοτώσει κανέναν.
- Αξιοπρεπείς μισθοί: Δώστε στους εργαζόμενους αυτό που αξίζουν. Είναι το ελάχιστο που μπορείτε να κάνετε.
- Φροντίστε την κουλτούρα σας: Δημιουργήστε ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι νιώθουν ότι ανήκουν.
- Ακούστε τους εργαζομένους σας: Δεν χρειάζονται πολλά. Μια αληθινή συζήτηση μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Πέρα από τις παραιτήσεις: Μια κοινωνία σε ατέλειωτη Κρίση
Η Μεγάλη Παραίτηση δεν επηρεάζει μόνο τις εταιρείες. Επηρεάζει ολόκληρη την κοινωνία. Λιγότεροι εργαζόμενοι σημαίνει μεγαλύτερη πίεση στο ασφαλιστικό σύστημα, περισσότερη οικονομική ανισότητα και μια γενιά που ζει με το αίσθημα ότι η χώρα τους δεν τους στηρίζει.
Αν συνεχίσουμε έτσι, το brain drain δεν θα είναι τίποτα μπροστά στο brain collapse.
Η Μεγάλη Παραίτηση δεν είναι το τέλος. Είναι η αρχή μιας νέας εποχής. Οι millennials δεν είναι τεμπέληδες ούτε «γκρινιάρηδες». Είναι μια γενιά που κουράστηκε να δίνει τα πάντα χωρίς αντάλλαγμα. Θέλουν δουλειές που έχουν αξία, που προσφέρουν ισορροπία, που τους επιτρέπουν να ζουν, όχι απλά να επιβιώνουν.
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: ή αλλάζουμε, ή χάνουμε. Και αυτό δεν αφορά μόνο τους εργοδότες, αλλά ολόκληρη την κοινωνία.
