Έφτασε, που λέτε, ο ράφτης ο διάσημος στο παλάτι και ζήτησε αμέσως να δει τον αυτοκράτορα, που ήταν ξακουστός για την εμμονή του στο ακριβό ντύσιμο (ο ποδοσφαιρικός Παναθηναϊκός είναι το θέμα μας, αλλά μη βιάζεστε). «Πολυχρονεμένε μου, θα σου φτιάξω κάτι ρούχα μούρλια! Έχω τις καλύτερες κλωστές, τα πιο σπάνια υφάσματα. Αλλά για σένα έχω κάτι απόλυτα ξεχωριστό! Θα σου φτιάξω ρούχα από ένα σπάνιο ύφασμα, που μπορούν να το δουν μόνο οι έξυπνοι άνθρωποι»!
Ο αυτοκράτορας αναπήδησε από τη θέση του: «Τι μου λες! Πολύ ενδιαφέρον… Και θα έχω καινούργια ρούχα, και μπορώ να τσεκάρω ποιοι από τους υπηκόους μου είναι έξυπνοι και ποιοι κουτοί. Ξεκίνα δουλειά αμέσως, ραφτάκο! Πάρε κι ένα μπαούλο χρυσά νομίσματα».
Κι ο ράφτης έβαλε αμέσως μπροστά τη μηχανή της απατεωνιάς. Ξενυχτούσε ράβοντας ανύπαρκτα ρούχα με ανύπαρκτες χρυσές κλωστές. Κι όσους πήγαιναν να δουν τα… καινούργια ρούχα τους έδειχνε με περηφάνεια το τίποτα και τους ζητούσε να το θαυμάσουν. Κι εκείνοι, θες από αμφιβολία μήπως πράγματι υπάρχουν ρούχα και αυτοί είναι κουτοί και δεν τα βλέπουν, θες από φόβο μήπως τους κακοχαρακτηρίσει ο αυτοκράτορας, καμώνονταν ότι έχουν μείνει άναυδοι από τα χρυσοποίκιλτα ρούχα.
Το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «Τα Καινούργια Ρούχα του Αυτοκράτορα» ξέρετε πώς τελειώνει. Κανείς δεν έβλεπε τίποτα, όμως όλοι καμώνονταν ότι έβλεπαν κάτι. Και δώστου κομπλιμέντα για τα ρούχα, για τα υφάσματα, για το ράψιμο. Δώστου ζητωκραυγές για τον αυτοκράτορα από ανθρώπους κουτούς που το παίζανε έξυπνοι. Μέχρι που βρέθηκε ένα παιδάκι που πήγε κόντρα στο ρεύμα. «Κοιτάξτε, ο αυτοκράτορας είναι γυμνός!» βροντοφώναξε.
Τότε και μόνο τότε ο μονάρχης κατάλαβε την απάτη. Κι ενώ όλοι νόμιζαν ότι θα τιμωρούσε το φτωχό παιδάκι, αυτός το αντάμειψε με χίλια καλά και πήρε στο κυνήγι το ράφτη που τον κορόιδεψε. Κάλλιο αργά, παρά ποτέ.
Αυτό το παραμύθι για μικρά παιδιά πρέπει να στριφογυρίζει στο μυαλό όσων (έχουν την υπομονή να) βλέπουν τον ποδοσφαιρικό Παναθηναϊκό από την αρχή της σεζόν. Ειδικά μετά τις δηλώσεις του Ντιέγκο Αλόνσο το βράδυ της Πέμπτης, μετά τη βαριά εντός έδρας ήττα από την Τσέλσι με 4-1, όταν κατηγόρησε δημοσιογράφο που τον ρώτησε αν υπάρχει πλάνο ότι «δεν βλέπετε το πλάνο επειδή δεν θέλετε να το δείτε».
Δηλαδή, είστε κουτός κύριε. Το πλάνο είναι μπροστά σας, σαν τα ρούχα του αυτοκράτορα τα χρυσοποίκιλτα. Εσείς δεν τα βλέπετε επειδή τα ρούχα… εεε, το πλάνο, συγγνώμη, είναι μόνο για τους έξυπνους ανθρώπους.
Για να αφήσουμε τα παραμύθια και να δούμε την πραγματικότητα. Ένας προπονητής που αναλαμβάνει μια ομάδα από το καλοκαίρι, έχει μπροστά του κάποιες εβδομάδες για να μάθει, υποτίθεται, στους παίκτες πώς θέλει να παίζουν. Υποτίθεται, επίσης, ότι πριν το κάνει αυτό, έχει μελετήσει τις ικανότητές τους, κατανοεί τι μπορούν να παίξουν, έχει εισηγηθεί στη διοίκηση να του πάρει παίκτες που μπορούν να υπηρετήσουν αυτό το πλάνο και, σιγά-σιγά, περνάει δικά του πράγματα στην ομάδα.
Δεν θα γράψουμε το κλισέ. Ότι ο προπονητής κρίνεται από τα αποτελέσματα. Αφήστε τα στην άκρη, κάντε ότι δεν υπάρχουν. Ο Παναθηναϊκός, σαν ομάδα, σαν θέαμα, έχει στοιχεία που πείθουν ότι ακολουθεί ένα πλάνο;
Δεν συζητάμε τώρα για λεπτομέρειες τακτικής που τις βλέπουν μόνο τα κοφτερά μάτια των ειδικών. Αλλά για ένα πλάνο γενικό, που χαρακτηρίζει στο τέλος-τέλος και τον ίδιο τον προπονητή. Ο τάδε π.χ. παίζει αμυντικά. Ο δείνα ρισκάρει. Ο ένας παίζει από τα πλάγια με σέντρες. Ο άλλος προτιμάει τον άξονα και τις κάθετες μπαλιές. Ο τούτος δίνει σημασία στην ταχύτητα και ο κείνος θέλει κατοχή της μπάλας και τσούκου-τσούκου μπολ.
Τι παίζει ο Ντιέγκο Αλόνσο; Έχει δει κανείς σε δύο διαδοχικά ματς να κάνει ο Παναθηναϊκός τα ίδια πράγματα, για να καταλάβει ποια φιλοσοφία περνάει ο Ουρουγουανός στους παίκτες; Έχει δει κάποιον συνδυασμό; Κάποιο ανέβασμα που να καταλαβαίνεις ότι έχει δουλευτεί; Κάποια μπαλιά στην πλάτη; Κάποια κίνηση που «μυρίζει» κάθετη μπαλιά; Κάποια σέντρα στο πρώτο δοκάρι; Κάποια στημένη φάση δουλεμένη, να αιφνιδιάσει κι εμάς μαζί με τους αντιπάλους, ένα κόρνερ, ένα φάουλ, ένα πλάγιο, κάτι;
Φυσικά υπάρχουν και προπονητές που βασίζονται στην πρωτοβουλία. Που δεν πιστεύουν τόσο πολύ στις αυτοματοποιημένες κινήσεις και δίνουν την ελευθερία στους παίκτες τους να αποφασίσουν. Ποντάρουν στο ένστικτο, δηλαδή. Αλλά κι αυτό ακόμα, το ανοργάνωτο παιχνίδι, χρειάζεται οργάνωση. Ξεκαθάρισμα. Κουβέντα. Θα πας από εκεί για να βρεις χώρο να δημιουργήσεις και οι άλλοι θα πάνε από την άλλη μεριά. Ή, αν είσαι καλός σουτέρ, θα κινηθούν δύο χιαστί να τραβήξουν τους αμυντικούς για να σου κάνουν χώρο. Αν ακολουθήσουν οι αμυντικοί όσους κάνουν κίνηση, έχεις χώρο να σουτάρεις. Αν δεν ακολουθήσουν, μπορείς να βρεις πάσα κάθετη διαγώνια μέσα στην περιοχή.
Τέτοια πράγματα. Απλά. Ούτε τριγωνομετρία, ούτε πυρηνική φυσική. Και μετά έρχονται οι σέντρες. Όταν κάνει σέντρα ο Μλαντένοβιτς π.χ., να πηγαίνει το οκτάρι στο πρώτο δοκάρι και ο σέντερ φορ στο δεύτερο. Όταν κάνει overlap ο Κώτσιρας ή ο Βαγιανίδης, να βλέπει σέντρα συρτή όχι στη μικρή περιοχή, αλλά στο πέναλτι ή στο ημικύκλιο της περιοχής, εκεί να τρέχει ο Μπακασέτας μήπως και έχει χώρο, επειδή οι αμυντικοί ενστικτωδώς θα πηγαίνουν προς τα δοκάρια.
Έχετε δει εσείς τέτοια, πρωτόγονα έστω, στοιχεία πλάνου; Συνεννόησης, έστω; Γι’ αυτό και ο Μπακασέτας μοιάζει έξω από τα νερά του σε σχέση με την εθνική ομάδα. Στην εθνική ξέρει το ρόλο, ξέρει το χώρο, ξέρει και τις απαιτήσεις. Στον Παναθηναϊκό δεν ξέρει τίποτα. Και χάνεται.
Αυτή τη στιγμή οι παίκτες που έχουν ξεχωρίσει από τον Παναθηναϊκό στην αρχή της σεζόν ποιοι είναι; Ο Τετέ, που δημιουργεί φάσεις μόνος του, αναρχοαυτόνομος. Ο Ουναϊ με την κίνησή του. Κι ο Ιωαννίδης, όσο έχει παίξει, με τη γκολάρα εναντίον της Λανς, την απόλυτη εικόνα αυτού που γράφουμε. Ότι ο Παναθηναϊκός στηρίζεται αποκλειστικά στην έμπνευση των παικτών, στο ένστικτό τους, αλλά μοιάζει να μην γίνεται καμία συνεννόηση, τίποτα που το βλέπουμε εμείς και να το αναγνωρίζουμε σαν πλάνο.
Δεν έκανε λάθος στη διαχείριση ο Αλόνσο, αλλά ο Παναθηναϊκός
Και για να το ξεκαθαρίσουμε, επειδή θέλουμε να είμαστε δίκαιοι: Η διαχείριση ενός ματς, δηλαδή η βαρύτητα που δίνει ο σύλλογος σε μια διοργάνωση, οφείλει να έχει ξεκαθαριστεί από πριν από τη διοίκηση. Δεν είναι υποχρεωμένος ο Αλόνσο να ξέρει την ιστορία που κουβαλάει το κλαμπ και κυρίως την διάθεση του κόσμου για καλές ευρωπαϊκές βραδιές, που έχουν καλλιεργήσει ένα είδος «ευρωπαϊκής υπερηφάνειας». Ειδικά τα τελευταία χρόνια, που από τον σύλλογο έχουν λείψει οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί αγώνες.
Με τη διοίκηση να επιδιώκει να είναι γεμάτο το ΟΑΚΑ από 60.000+ οπαδούς, όφειλε κάποιος να ξεκαθαρίσει στον Αλόνσο το προφανές: Ότι ο Παναθηναϊκός δεν ζητούσε απλά βαθμολογικό όφελος από το ματς. Ζητούσε την ανύψωση που δίνουν τέτοιοι αγώνες, όταν δείχνεις ανταγωνιστικό πρόσωπο. Ακόμα κι αν έχανε.
Στο κυνικό μυαλό ενός προπονητή, η διαχείριση του Αλόνσο μοιάζει ολόσωστη: Τι να ζητήσεις από ένα ματς, έστω εντός έδρας, από το γκραν φαβορί για την κατάκτηση του Conference League; Ενώ έχεις μπροστά σου άλλα 4 ματς που θεωρητικά μπορείς να πάρεις τους βαθμούς που θέλεις για να συνεχίσεις; Και, κυρίως, όταν την Κυριακή έχεις να αντιμετωπίσεις τον δεύτερο του πρωταθλήματος Άρη;
Σε πρακτικό επίπεδο, δεν έκανε λάθος ο Αλόνσο. Διαχείριση έκανε. Ακριβώς γι’ αυτό το ρόλο, για να συνομιλούν με τον προπονητή και να τον ενημερώνουν για τις ιδιαιτερότητες αυτές, υπάρχουν οι τεχνικοί διευθυντές, οι γενικοί αρχηγοί κτλ. Εκεί έπρεπε κάποιος να του πει του Ουρουγουανού ότι ένα ματς εντός με την Τσέλσι και με 60.000 κόσμο στην εξέδρα ο Παναθηναϊκός δεν το βλέπει σαν μια ενοχλητική υποχρέωση πριν από ένα δύσκολο παιχνίδι πρωταθλήματος, αλλά σαν μια ευκαιρία να δείξεις κάτι καλό. Να διεκδικήσεις, να είσαι ανταγωνιστικός, να παίξεις καλά, να σε αισθανθεί ο αντίπαλος-μεγάλο όνομα.
Κι αν τα δείξεις αυτά και χάσεις, δεν θα πάει η εμφάνιση χαμένη. Μπορεί να γράψει μηδέν στους βαθμούς, είτε χάσεις 1-2 με καλή εμφάνιση, είτε 1-4 που έχασες με χάλια εμφάνιση. Αλλά στη συνείδηση του κόσμου, που στο κάτω-κάτω γι’ αυτόν παίζεις, θα έχεις κερδίσει.
Οπότε αυτή η διαχείριση δεν ήταν λάθος του Αλόνσο. Εκτός αν του τα’ χαν πει και αυτός αποφάσισε να παρουσιάσει αυτό που παρουσίασε.
Όσο για το πλάνο που ακολουθεί, το μόνο πλάνο που μας έρχεται στο μυαλό είναι το «Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε» του Πιραντέλο. Σας βάζω μέσα, πάρτε τη μπάλα και κάντε ό,τι σας φωτίσουν οι ουράνιες δυνάμεις. Κι αν πέσουν για ύπνο, όπως έγινε στη ρεβάνς με τη Λανς, μπορεί να κερδίσουμε και κανέναν αγώνα.
Ο αυτοκράτορας είναι γυμνός. Πλέον δεν είναι μόνο τα παιδάκια που το φωνάζουν. Φτιάχνει ανύπαρκτα πλάνα με ανύπαρκτη τακτική. Και ο Παναθηναϊκός θα πορεύεται με τον αυτοσχεδιασμό και τις όποιες ατομικές ενέργειες μπορεί να δημιουργήσει η ποιότητα των παικτών του.
Illustration: Πέγκυ Δαδάκη
