«Καλώς ήλθες, μωρό μου. Είσαι ξαναμμένος ε; Μην ανησυχείς, θα απολαύσεις τις πορνό υπηρεσίες μας σε δευτερόλεπτα. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να δείξεις την ταυτότητά σου στην κάμερά σου στο laptop, το tablet ή το κινητό σου. Και μετά… αρχίζουμε»!

Πώς θα σου φαινόταν αν έβλεπες αυτό το μήνυμα να αναβοσβήνει στην οθόνη σου με το που θα πληκτρολογούσες τη διεύθυνση μιας ιστοσελίδας με πορνογραφικό περιεχόμενο;

Μη νομίζεις ότι πρόκειται για επιστημονική φαντασία. Αυτό ακριβώς συμβαίνει ήδη, όχι σε μία και δύο, αλλά σε 19 πολιτείες των ΗΠΑ. Αν είσαι π.χ. στο Τέξας και πληκτρολογήσεις τη διεύθυνση του Pornhub, του τέταρτου πιο δημοφιλούς ιστότοπου στον κόσμο, αντί για τη συνηθισμένη λίστα με videos θα εμφανιστεί ένα και μοναδικό. Στο οποίο η πορνοστάρ Σερί ΝτεΒιλ, από τις πιο δημοφιλείς στη συγκεκριμένη κινηματογραφική βιομηχανία, θα σε πληροφορήσει ευγενικά και με απόλυτη σαφήνεια (και φορώντας όλα της τα ρούχα) ότι το περιεχόμενο δεν είναι διαθέσιμο σ’ όλη την πολιτεία, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο: Το pornhub αρνείται να ξεκινήσει τη διαδικασία ταυτοποίησης των επισκεπτών του.

Το 2023 το Άρκανσο, το Μισισίπι, η Γιούτα και η Βιρτζίνια ψήφισαν νόμους που απαιτούσαν επαλήθευση ηλικίας στους πορνο-ιστότοπους. Στις αρχές του 2024 ακολούθησαν η Βόρεια Καρολίνα και η Μοντάνα, τις τελευταίες εβδομάδες προστέθηκαν το Άινταχο, το Κάνσας, το Κεντάκι και η Νεμπράσκα. Με τους νέους νόμους που έχουν προγραμματιστεί να τεθούν σε ισχύ, η διακοπή λειτουργίας θα μπορούσε να καλύψει την πλειονότητα του αμερικανικού Νότου μέχρι αυτή την εποχή του επόμενου έτους. Το Pornhub ενδέχεται σύντομα να αποκλειστεί για έναν στους τρεις Αμερικανούς.

Οι νόμοι, φυσικά, ισχύουν για να προστατεύσουν τα παιδιά από την πρόσβαση σε πορνογραφικό περιεχόμενο εν μέσω ανησυχιών ότι το πορνό «μπορεί να προκαλέσει βλάβη με την εξομάλυνση της επιθετικής ή βίαιης σεξουαλικής συμπεριφοράς» και «την ενθάρρυνση μη ρεαλιστικών προσδοκιών για το σεξ». Οι νόμοι αυτοί προβλέπεται σύντομα να επεκταθούν στο Ηνωμένο Βασίλειο, την ΕΕ, την Αυστραλία και μέρη της Ασίας, όχι μόνο για τους ιστότοπους με πορνό περιεχόμενο, αλλά και για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μια ποικιλία άλλων πλατφορμών.

Οι υποστηρικτές των νόμων λένε ότι δεν διαφέρει από τον έλεγχο ταυτότητας που απαιτείται για την αγορά ενός πακέτου τσιγάρων ή αλκοόλ (σε ορισμένες χώρες). Αλλά όσοι αντιτίθενται στους νέους κανόνες λένε ότι οι νόμοι είναι κακοσχεδιασμένοι και θα μπορούσαν ακόμη και να ωθήσουν τους ανθρώπους σε πιο σκοτεινά σημεία του διαδικτύου, θέτοντας παιδιά και ενήλικες σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Υποστηρίζουν, επίσης, ότι οι επιπτώσεις της νέας νομοθεσίας θα μπορούσαν να έχουν βαθιές συνέπειες για το μέλλον του Διαδικτύου και την ελευθερία που παρέχει.

Μακριά το πορνό από τα παιδιά, αλλά με ποιον τρόπο;

Φυσικά όλοι συμφωνούν ότι η αποτροπή της πρόσβασης των παιδιών σε διαδικτυακή πορνογραφία είναι καλή ιδέα. Αλλά θεωρούν ότι υπάρχουν καλύτεροι τρόποι να το κάνουν από μια γενική επιβολή των κανόνων επαλήθευσης ηλικίας. Είναι και ζήτημα πολιτικής: Ο Τζέι Ντι Βανς, υποψήφιος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ με τον Ντόναλντ Τραμπ, είχε πει στο παρελθόν ότι η πορνογραφία θα πρέπει να τεθεί εκτός νόμου. Τα συντηρητικά think tanks με επιρροή ζητούν την πλήρη απαγόρευση του πορνό αν ο Τραμπ επανεκλεγεί.

Ορισμένοι βλέπουν αυτόν τον περιορισμό σαν κερκόπορτα, που θα παραβιάσει ακόμα περισσότερο την ελευθερία κινήσεων του χρήστη στο διαδίκτυο. Τι θα γινόταν π.χ. αν στο εξής όλη η δραστηριότητά σου στο ίντερνετ επιτρεπόταν μόνο αν συνδεόσουν με αναγνωρισμένο κωδικό χρήστη; Σε πόσες και ποιες σελίδες από αυτές που επισκέπτεσαι τώρα θα ήσουν έτοιμος να ξαναμπείς, γνωρίζοντας ότι το αρχείο ενεργειών σου (logfile) μπορεί να είναι διαθέσιμο στον καθένα;

Η Fight for the Future, μια ομάδα υπεράσπισης ψηφιακών δικαιωμάτων, υποστηρίζει ότι οι νόμοι για την επαλήθευση ηλικίας είναι ένα λεπτό κάλυμμα τέχνασμα για την επιβολή λογοκρισίας σε όλο το web. Πλήθος ακτιβιστών προειδοποιούν ότι αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να περιοριστεί η πρόσβαση όχι μόνο στην πορνογραφία, αλλά στην τέχνη, τη λογοτεχνία και βασικά στοιχεία για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και τη ζωή LGBTQ+.

Τι μπορεί να κάνει μια τέτοια απαγόρευση πορνό; Αφ’ ενός, πιθανότατα θα… χρεοκοπήσει τέτοιους ιστότοπους, δεδομένου ότι όσοι θέλουν να απολαύσουν τέτοια βίντεο δίνοντας παράλληλα και τα ακριβή στοιχεία τους στον πάροχο θα είναι πολύ λιγότεροι από τους τωρινούς χρήστες. Αλλά μήπως και τα παιδιά θα προστατευτούν; Με μια απλή χρήση εικονικού ιδιωτικού δικτύου (VPN) δεν μπορείς να παρακάμψεις τέτοιες απαγορεύσεις σε συγκεκριμένα μέρη του κόσμου; Ή, ακόμα χειρότερα, να αναζητήσεις videos με πορνό σε ιστότοπους που δεν τηρούν τους κανόνες και έρχονται από την σκοτεινή πλευρά του διαδικτύου;

Το επιχείρημα από τη βιομηχανία ενηλίκων είναι ότι εάν οι άνθρωποι πρόκειται να δουν πορνό, οι κύριοι ιστότοποι είναι μερικά από τα ασφαλέστερα μέρη για να το κάνουν. Το Pornhub π.χ. έχει αντιμετωπίσει κριτική στο παρελθόν για θέματα ασφάλειας τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες στον ιστότοπό του. Για παράδειγμα, μια έρευνα των New York Times του 2020 βρήκε στον ιστότοπο υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, απεικονίσεις βιασμού και άλλο επιβλαβές και παράνομο περιεχόμενο. Ο Aylo λέει ότι αυτές οι ιστορίες παρερμήνευσαν το ζήτημα, καθώς τέτοια προβλήματα ήταν σε ολόκληρη τη βιομηχανία, όχι μόνο στην επιχείρηση πορνό αλλά σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλες μεγάλες πλατφόρμες.

Οι ιστότοποι που τηρούν τους νόμους επαλήθευσης ηλικίας αναφέρουν ότι έχει ήδη σημειωθεί αισθητή μείωση στους χρήστες που παραμένουν στον ιστότοπό τους. Η xHamster, μια κορυφαία πλατφόρμα πορνό videos για ενήλικες που λέει ότι ελέγχει τα αναγνωριστικά και συμμορφώνεται με όλους τους νόμους επαλήθευσης ηλικίας στις ΗΠΑ, λέει ότι μόνο το 6% των επισκεπτών στον ιστότοπό της επιχειρεί να υποβληθεί σε επαλήθευση ηλικίας. Μόνο οι μισοί απ’ αυτούς τα καταφέρνουν τελικά.

Παρόμοιες ανησυχίες αφορούν και άλλους κανονισμούς επαλήθευσης ηλικίας. Για παράδειγμα, ο νόμος για την ασφάλεια στο Διαδίκτυο του Ηνωμένου Βασιλείου θα επιβάλλει περιορισμούς ηλικίας σε πορνό, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πολλές μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες.

Η Wikipedia, βέβαια, ξεκαθάρισε πρόσφατα ότι θα αρνηθεί να συμμορφωθεί με τους κανόνες επαλήθευσης ηλικίας του Ηνωμένου Βασιλείου, επειδή όπως υποστηρίζει «θα παραβίαζε τη δέσμευσή μας να συλλέξουμε ελάχιστα δεδομένα σχετικά με τους αναγνώστες και τους συντελεστές».

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διαδικτυακή ανωνυμία έχει συμβάλει σε μια σειρά προβλημάτων όπως η κακοποίηση παιδιών, η διακίνηση ναρκωτικών, ο διαδικτυακός εκφοβισμός και άλλες δυσάρεστες καταστάσεις. Αλλά οι υποστηρικτές των πολιτικών ελευθεριών υποστηρίζουν ότι η ίδια ανωνυμία είναι επίσης υπεύθυνη για τις ελευθερίες που έκαναν το διαδίκτυο τόσο θετική και επαναστατική δύναμη.

Τα εργαλεία επαλήθευσης ηλικίας, φυσικά, βασίζονται σε συσκευές που κατασκευάστηκαν από εταιρείες όπως η Apple, η Google και η Microsoft. Θα ήταν προφανώς πιο αξιόπιστα από εργαλεία ή συστήματα τρίτων κατασκευαστών από κυβερνήσεις όσον αφορά την προστασία δεδομένων από διαρροές και χάκερ. Η προσέγγιση που βασίζεται σε συσκευές θα μπορούσε επίσης να επιτρέψει στις κυβερνήσεις να επιβάλλουν τη διαθεσιμότητα της υποδομής επαλήθευσης ηλικίας, αλλά να δίνουν στους γονείς την επιλογή να την ενεργοποιήσουν, αντί να επιβάλλουν ελέγχους ταυτότητας σε κάθε χρήστη του Διαδικτύου που επισκέπτεται έναν ιστότοπο πορνό. Αυτό θα έδινε την εξουσία στα χέρια των οικογενειών και όχι του κράτους.

Πηγή: BBC