Μόνο σε εποχές ταραγμένες για τη χώρα, εν μέσω πολέμων ή δικτατοριών, είχε να συμβεί τέτοια αμφισβήτηση για τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο ενός κόμματος. Χωρίς να έχει συμπληρώσει ούτε έναν χρόνο στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ο Στέφανος Κασσελάκης οδηγείται σε νέες εσωκομματικές εκλογές.
Προσπαθήσαμε να κάνουμε ένα χρονικό της διακυβέρνησης Κασσελάκη, αλλά ήταν τόσο πυκνός ο πολιτικός χρόνος που ίσως να έχουμε παραλείψει κάποιο γεγονός. Κάποια στιγμή, στη μέση του κειμένου, γελάσαμε με τη σκέψη πως αν αλλάζαμε τα ονόματα και τη χώρα, θα είχαμε μια πρώτης τάξεως σαπουνόπερα.
Δυστυχώς δεν είναι…
Στέφανος Κασσελάκης, αυτός ο άγνωστος
Στις 28 Απριλίου 2023 ακούγεται για πρώτη φορά το όνομα του Στέφανου Κασσελάκη. Το όνομά του βρίσκεται στην 9η θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Ανυποψίαστη η συντριπτική πλειοψηφία τότε, δεν έδωσε και μεγάλη σημασία στον νεαρό επιχειρηματία. Έτσι όμως άρχισαν όλα!
Φάνηκε όμως πως ο Στέφανος Κασσελάκης γοήτευε ήδη ανθρώπους του ΣΥΡΙΖΑ, πέρα από τον Αλέξη Τσίπρα, πρόεδρο τότε του ΣΥΡΙΖΑ που του έδωσε το βάπτισμα του πυρός. Η Έλενα Ακρίτα ήταν από τις πρώτες που εκφράστηκαν με θερμά λόγια για τον επιτυχημένο ομογενή επιχειρηματία. Στην πορεία αποκαλύφθηκε πως εκείνος που αναγνώρισε πρώτος το ταλέντο του Στέφανου Κασσελάκη ήταν ο Παύλος Πολάκης, τον οποίον γνώρισε μέσω του κοινού τους φίλου, δικηγόρου Στέφανου Καπνισάκη.
Ήταν ο Παύλος Πολάκης ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του Στέφανου Κασσελάκη, εκείνος που ανέλαβε να μετουσιώσει την ιδέα της υποψηφιότητας Κασσελάκη σε μια επιτυχημένη κίνηση. Για τον Κρητικό πρώην υπουργό είναι ο μόνος που μπορεί να κάνει τη διαφορά και να εκπροσωπούνται οι άλλοτε προεδρικοί του κόμματος, το κομμάτι δηλαδή που στήριζε τον Αλέξη Τσίπρα και έχει μείνει ορφανό εκπροσώπησης.
Εν μέσω θέρους, με την επικαιρότητα να καταλιαγάζει, είναι η κατάλληλη στιγμή για να γνωρίσει η Ελληνική κοινή γνώμη τον Κασσελάκη. Με μια επιθετική καμπάνια στα social media ο Κασσελάκης συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των χρηστών. Τα βίντεο που ποστάρει ιντριγκάρουν, η ποιότητά τους φτάνει στα όρια υποψηφίων των ΗΠΑ, εκείνος, χαρισματικά επικοινωνιακός, φωτογενής και γεμάτος αυτοπεποίθηση, είναι σαν έτοιμος να παίξει στα μεγάλα γήπεδα πλέον.
Η απήχηση του Στέφανου Κασσελάκη ξεπερνά κάθε προσδοκία. Η διείσδυσή του στους νέους είναι σαρωτική. Κι έτσι, το επόμενο βήμα είναι και το λογικό:
Παύλος Πολάκης, Γιώργος Τσίπρας και Θεοδώρα Τζάκρη είναι τα τρία «βαριά ονόματα» που υπογράφουν την υποψηφιότητα για την προεδρεία του ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με άλλα είκοσι επτά της Κεντρικής Επιτροπής. Ο πρώτος θεωρείται και ο «στρατηγός» της «κίνησης Κασσελάκη», ίσως αναγνωρίζοντας πως ο ρόλος του θα είναι πολύ περιορισμένος σε ενδεχόμενη επικράτηση της Έφης Αχτσιόγλου.
Έχοντας και τη σιωπηλή στήριξη του Αλέξη Τσίπρα, η εικόνα του Στέφανου Κασσελάκη κυριαρχούσε τον Αύγουστο του 2023, στα social media, ενώ σύντομα, θα τον κυνηγούσαν και οι κάμερες των πρωινάδικων. Το πολύ αμερικανικό lifestyle του υποψήφιου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως κεντρίζει την περιέργεια των τηλεθεατών. Υποτιμάται όμως από τους αντιπάλους του. Η διαφαινόμενη νικήτρια των εσωκομματικών εκλογών του ΣΥΡΙΖΑ, Έφη Αχτσιόγλου, υποτιμά τη δυναμική του και πηγαίνει σε μια ήσυχη προεκλογική καμπάνια, κυρίως με στόχο να αποφύγει το αυτογκόλ.
Δυστυχώς για εκείνη, η στρατηγική που επέλεξε μαζί με τους συνεργάτες τους αποδεικνύεται μοιραία: Ο Στέφανος Κασσελάκης κερδίζει με τόσο εκκωφαντικό τρόπο την πρώτη Κυριακή, που δεν μετατρέπει απλά σε περίπατο την ψηφοφορία της δεύτερης Κυριακής, αλλά οδηγεί την ομάδα Αχτσιόγλου στην αποχώρηση και σε αχαρτογράφητα νερά με το νέο πολιτικό σχηματισμό, τη Νέα Αριστερά.
Η αποτυχία του συμμαζέματος…
Με την ομάδα της Αχτσιόγλου να υποχωρεί από την κεντρική σκηνή της Κουμουνδούρου και έχοντας μια πολύ ξεκάθαρη λαϊκή εντολή, ο Στέφανος Κασσελάκης έμοιαζε ο αδιαφιλονίκητος ρυθμιστής του παιχνιδιού στην Κουμουνδούρου. Έχοντας δίπλα του από τους «παλιούς» τους Παύλο Πολάκη, τον πρώην υπουργό, ναύαρχο Αποστολάκη, τη Θεοδώρα Τζάκρη, τον Γιώργο Τσίπρα και μια νέα φουρνιά ορεξάτων στελεχών όπως η Δώρα Αυγέρη, ο Πέτρος Παππάς…
Όπως φάνηκε στην πορεία, μπορεί ο Στέφανος Κασσελάκης να είχε κερδίσει τη βάση των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν είχε ιδέα τι τον περίμενε στα κομματικά όργανα. Μια πρώτη γεύση πήρε ενάμιση μήνα μετά, όταν παραλίγο να υποστεί ένα πρώτης τάξεως στραπάτσο η πρότασή του στην Πολιτική Γραμματεία για τον οδικό χάρτη του επόμενου διαστήματος. Η πρότασή του πέρασε μεν, αλλά με οριακή πλειοψηφία. Το «σύστημα» του είχε στείλει το μήνυμα, αλλά εκείνος το άφησε στο «διαβάστηκε».
Ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έλεγχε την πολιτική γραμματεία και την κεντρική επιτροπή του κόμματος. Τα πρώτα στελέχη που φάνηκαν να διαφοροποιούνται ήταν οι Ραγκούσης, Τζουμάκας, Θεοχαρόπουλος. Ο δεύτερος, μάλιστα, άρχισε να επιτίθεται στον Κασσελάκη σε τέτοιο βαθμό επιζητώντας προφανώς να κάνει ένα τεστ υπομονής στον νέο πρόεδρο. Όταν ο δεύτερος προχώρησε στη διαγραφή του, με παραλλαγή της Ανδρεϊκής ατάκας «έθεσε εαυτόν εκτός κόμματος» ακολούθησε ένας οργανωμένος ορυμαγδός από τους εσωκομματικούς αντιπάλους, με τους Φίλη, Βίτσα, Σκουρλέτη να είναι οι επόμενοι «υπονομενευτές». Ακολούθησαν θυελλώδεις ημέρες με τον Κασσελάκη να ζητά τη διαγραφή όλων, αλλά αυτή ήταν μόνο η αρχή. Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε μια άσκηση κομματικής πειθαρχίας, η οποία διήρκεσε ουσιαστικά σε όλη τη θητεία του Στέφανου Κασσελάκη.
Στο President «χύθηκε συντροφικό αίμα»
Δύο μόλις μήνες μετά την εκλογή του η Ομπρέλα αποχωρεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, εν μέσω συνεδρίασης Κεντρικής Επιτροπής στο ξενοδοχείο President, μιας συνεδρίασης που θα μείνει στην ιστορία του κόμματος. Ήταν η επιμονή του Στέφανου Κασσελάκη να γίνει δημοψήφισμα για τις διαγραφές και ο τρόπος με τον οποίο θα επιβάλλεται η κομματική πειθαρχία που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για να εμφανίσει μια νέα ομάδα αντιφρονούντων, αυτή τη φορά από τα σπλάχνα των εσωκομματικών του φίλων.
Εκεί που νόμιζε πως μετά την αποχώρηση της Ομπρέλας -και της διαφαινόμενης της ομάδας Αχτσιόγλου-Χαρίτση-Ηλιόπουλου, εμφανίστηκαν να τον αμφισβητούν πλέον στελέχη που ανήκουν στην επιρροή Τσίπρα, με πιο χαρακτηριστικό εκείνο του Αλέκου Φλαμπουράρη. Με τον ΣΥΡΙΖΑ να αραιώνει δραματικά, η εσωκομματική αντιπαράθεση αλλάζει επίπεδο.
Μια Νέα Αριστερά εμφανίζεται
Το πρωί της 23ης Νοεμβρίου η ομάδα Αχτσιόγλου ανακοινώνει την αποχώρησή της από τον ΣΥΡΙΖΑ. Εννιά βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ (Σία Αναγνωστόπουλου, Έφη Αχτσιόγλου, Χουσεΐν Ζεϊμπέκ, Νάσος Ηλιόπουλος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, Μερόπη Τζούφη, Οζγκιούρ Φερχάτ, Θεανώ Φωτίου, Αλέξης Χαρίτσης) μαζί με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και την Πέτη Πέρκα συγκροτούν ανεξάρτητη κοινοβουλευτική ομάδα.
Στο κείμενο αποχώρησης που υπογράφουν 57 συνολικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που αποχωρούν αναφέρονται επικριτικά στον Στέφανο Κασσελάκη κατηγορώντας τον πως «αναδείχθηκε δημοκρατικά. Αλλά πορεύεται αντιδημοκρατικά». Όπως υποστηρίζουν οι υπογράφοντες ο νέος πρόεδρος «διαλύει τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και τον μετατρέπει σε ένα άμορφο κόμμα, ενώ την ίδια στιγμή το πολιτικό του στίγμα εκπέμπει ένα συνονθύλευμα αντιφατικών απόψεων χωρίς κανένα προγραμματικό βάθος». Πριν κλείσουν δύο εβδομάδες από την αποχώρηση, η νέα κοινοβουλευτική ομάδα διαθέτει και όνομα: Νέα Αριστερά.
Με τις δημοσκοπήσεις να εμφανίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ τρίτο κόμμα, ο Αλέξης Τσίπρας διακόπτει το σιωπητήριό του και κάνει κάποιες συναντήσεις για την εκτόνωση της κρίσης.
Το Συνέδριο του Tae Kwon Do
Στον δρόμο για το 4ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ όλα είναι διαφορετικά, όλα λιγότερα. Λιγότεροι είναι πλέον και οι υποστηρικτές Κασσελάκη, ενώ οι σχέσεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ με τον Παύλο Πολάκη, τον συντονιστή τομεαρχών του κόμματος, κυμαίνονται στους 0 βαθμούς Κελσίου. Από το στενό προεδρικό περιβάλλον έχει πάρει αποστάσεις και ο Νίκος Παππάς, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και τομεάρχης Οικονομικών, αλλά και ο Γιώργος Τσίπρας.
Σταθερά απέναντι στον Κασσελάκη βρίσκεται και ο κεντροαριστερός πυλώνας του ΣΥΡΙΖΑ (Ραγκούσης, Θεοχαρόπουλος, Ζαχαριάδης), ενώ ο Διονύσης Τεμπονέρας μοιάζει να κυνηγά ανεμόμυλους.
Πριν το συνέδριο ο Στέφανος Κασσελάκης ζητά «λευκή επιταγή», μέσω εσωκομματικής εκλογικής διαδικασίας, να μην χρεωθεί προσωπικά τις επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Αυτό δημιουργεί νέους τριγμούς, αλλά και παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος με επιστολή μοιάζει να συμφωνεί στο θέμα των εσωκομματικών εκλογών.
«Βρείτε μου αντίπαλο και πάμε» ήταν η ατάκα που ξεσήκωσε τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, άλλοι ενθουσιάστηκαν, άλλοι έγιναν έξαλλοι. «Είμαι παρούσα» τού απάντησε η Όλγα Γεροβασίλη όταν ανέβηκε στο βήμα, με τη μυρωδιά από μπαρούτι να έχει καταλάβει την αίθουσα.
Ήταν η πρωτοβουλία των Φάμελλου – Παππά – Γ. Τσίπρα που έσωσε από έναν νέο κύκλο εσωστρέφειας και εκλογικής διαδικασίας τον ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν ένα τετραήμερο στο οποίο όλοι βγήκαν λαβωμένοι. Τόσο ο Κασσελάκης, όσο και η εσωκομματική αντιπολίτευση, ακόμη και ο Αλέξης Τσίπρας, το τοτέμ του ΣΥΡΙΖΑ.
Μετά τις Ευρωεκλογές
Παρά τις δημοσκοπήσεις που τον έφερναν τρίτο κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να συγκρατήσει δυνάμεις αποσπώντας το 14,9% και τη δεύτερη θέση στις Ευρωκλογές του 2024. Όμως τα «μαχαίρια» παρέμεναν έξω από τα θηκάρια.
Πλέον το σκηνικό είχε διαμορφωθεί κάπως έτσι: Οι παλιοί προεδρικοί του Αλέξη Τσίπρα θα ήταν απέναντι στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Παύλος Πολάκης επιτέθηκε εμμέσως στον Αλέξη Τσίπρα μετά τη διεθνή διάσκεψη που διοργάνωσε το Ινστιτούτο του πρώην πρωθυπουργού αναφέροντας: «Όχι άλλα ινστιτούτα και στρογγυλά τραπέζια προβληματισμού και “βιώσιμης ανάπτυξης”».
Οι 87 και το πήγαινε-έλα Πολάκη
Μια αναφορά του Στέφανου Κασσελάκη περί «μαύρων ταμείων του κόμματος» και η αναστολή έκδοσης του καθημερινού φύλλου της Αυγής ήταν η αφορμή για να εμφανιστεί ένας νέος αριθμός για να στοιχειώνει τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή τη φορά ήταν το 87 και η «ημερομηνία γέννησής τους» είναι 27η Ιουνίου 2024 .
Τόσα είναι τα προβεβλημένα που συνυπογράφουν κείμενο, μέσω του οποίου ασκούν κριτική στον Κασσελάκη, αλλά επαναφέρουν το ζήτημα συνεργασιών στην Κεντροαριστερά, ενώ ουσιαστικά ζητούν προσφυγή στη βάση, μέσω εσωκομματικού δημοψηφίσματος προκειμένου να δώσουν διέξοδο στα μέλη και τους φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ.
Ανάμεσα στους υπογράφοντες είναι επτά βουλευτές, πρώην υπουργοί, καθώς και στελέχη που βρίσκονταν κοντά στον Αλέξη Τσίπρα (Ολγα Γεροβασίλη, Αθηνά Λινού, Κατερίνα Νοτοπούλου, Διονύσης Καλαματιανός, Χρήστος Γιαννούλης, Μίλτος Ζαμπάρας, Ανδρέας Παναγιωτόπουλος, Κώστας Ζαχαριάδης, Γιώργος Τσίπρας, Γιώργος Βασιλειάδης, Αλέκος Φλαμπουράρης, Γιάννης Ραγκούσης, Χρήστος Σπίρτζης, Μαρία Ρεπούση, Δημήτρης Χατζησωκράτης, Θανάσης Θεοχαρόπουλος, Ζανέτ Τσίπρα).
Φυσικά οι περιφερειακές αψιμαχίες δεν έλειπαν καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού και ήταν η φραστική επίθεση του Παύλου Πολάκη σε συνεργάτιδα του Άδωνι Γεωργιάδη, στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, η οποία άναψε νέες φωτιές στην Κουμουνδούρου. Μάλιστα, ήταν η Αθηνά Λινού που ζήτησε «συγγνώμη», μετά την αποχώρηση Πολάκη από την αίθουσα. Ο Στέφανος Κασσελάκης διέγραψε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα τον άλλοτε μέντορά του, τάχιστα, χωρίς ωστόσο να χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα.
Βέβαια, η διαγραφή του Παύλου Πολάκη διήρκεσε όσο ένας καλοκαιρινός έρωτας. Ο Στέφανος Κασσελάκης αποφάσισε την επιστροφή του, ερήμην του βουλευτή -σύμφωνα με τον ίδιο τον Πολάκη. Για άλλη μια φορά ο ΣΥΡΙΖΑ θα γινόταν άνω – κάτω, με τον Γιώργο Καραμέρο να χαρακτηρίζει την απόφαση του Στέφανου Κασσελάκη, «παλινωδία».
Λίγο πριν μπει ο Σεπτέμβριος, σε μια κίνηση που εξέπληξε πολλούς, ο Στέφανος Κασσελάκης αποφάσισε την αλλαγή του προεδρείου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Ο Σωκράτης Φάμελλος, αν και τα είχε πάει ομολογουμένως πολύ καλά στον ρόλο του, δεν είχε πλέον τη στήριξη Κασσελάκη. Έτσι, με ψήφους 17 υπέρ, 12 κατά και 4 λευκών, πέρασε η εισήγηση του προέδρου με τον Νίκο Παππά να αντικαθιστά τον Φάμελλο. Ήταν αυτός ο προπομπός της τελικής μάχης; Πιο πιθανό μοιάζει να ήταν όλα σχεδιασμένα…
Στις 7 Σεπτεμβρίου ο Παύλος Πολάκης θέτει θέμα ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ. Είχε προηγηθεί η πρόταση μομφής των 87 στην Κεντρική Επιτροπή -την οποία υπέγραφαν 100 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος.
Όπως είναι γνωστό, ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσα σε μόλις έναν χρόνο θα έχει εσωκομματικές εκλογές.
Illustration: Peggy Dadaki
