Ήταν 9 λέξεις: «Εγώ ελπίζω απλώς σε μια αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας». Αν ρωτήσουμε 100 συνεπείς συντηρητικούς ψηφοφόρους της ΝΔ, θα την πουν οι 150. Θα ενοχλούσε κανέναν; Αμφίβολο. Το πολύ-πολύ, να έδινε την αφορμή για ένα ακόμα πολιτικό καυγά με λέξεις να πετάνε μια οποιαδήποτε Κυριακή μεσημέρι πάνω από πιατέλες με ζυμαρικά και κοκκινιστό κρέας.
Την είπε όμως ένας συγκεκριμένος άνθρωπος, ο Διονύσης Σαββόπουλος για να αρχίσει (ξανά και ξανά και ξανά) μια συζήτηση/πολεμική/κράξιμο (ο καθένας πορεύτηκε με τα όπλα του) που ήδη, μια μέρα μετά, βυθίζεται στη δίνη της επικαιρότητας έτσι όπως πλέον διαμορφώνεται από τα κοινωνικά δίκτυα.
Πραγματικά, δεν ξέρω γιατί μας εκπλήσσει τόσο που ένας συντηρητικός ΝΔκράτης ψηφοφόρος είπε το αυτονόητο για τον ίδιο. Ο Σαββόπουλος δεν έγινε συντηρητικός πολίτης τώρα. Η στάση του, οι τοποθετήσεις του είναι σταθερές και προβλέψιμες ήδη από τη δεκαετία ’80· είναι περιττό να αναφέρω πόσα χρόνια έχουν μεσολαβήσει από τότε. Όπως είναι περιττό να αποθησαυρίσουμε δηλώσεις που σταθερά αποδεικνύουν ότι ο Σαββόπουλος επιφυλάσσει για τον εαυτό του το ρόλο ενός θεματοφύλακα εθνικής ενότητας και εθνικών αξιών.
Δεν μας ανήκουν οι τραγουδιστές, μας ανήκουν τα τραγούδια τους
Μπορεί να μην μας αρέσει, αλλά ακόμα ευτυχώς οι πολίτες σε αυτή τη χώρα μπορούν να ψηφίζουν αυτό που θεωρούν ότι εκφράζει τις αντιλήψεις και τα συμφέροντα τους δίχως να στιγματίζονται για αυτή την επιλογή. Αν υπήρχε κάτι φάουλ στην τοποθέτησή του, ήταν αυτή η πατερναλιστικού τύπου απαξίωση των πολιτικών αντιπάλων του Κυριάκου Μητσοτάκη, κάνοντας λόγο για φοιτητική ανεμελιά· σίγουρα όχι τόσο βαρύ, αν αν το συγκρίνουμε με το πρώτο πολιτικό τηλεοπτικό πάνελ που θα εμφανίστεί στους δέκτες μας και αντέξουμε να το παρακολουθήσουμε για περισσότερα από πέντε λεπτά, αλλά σε κάθε περίπτωση να το συζητήσουμε. Και να το συζητήσουμε, διότι δεν είναι φοιτητική ανεμελιά να αντιμάχεσαι μια κυβέρνηση που εδώ και μία 4έτια έχει αποδείξει ότι αδιαφορεί για θεμελιώδεις παροχές ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους (υγεία, παιδεία), ενώ κουβαλά, μεταξύ των άλλων, και τη βαριά σκιά ενός σκανδάλου υποκλοπών που κλονίζει τα θεμέλια του κράτους δικαίου.
Ναι, αλλά τα τραγούδια του; Οι δίσκοι του; Αυτή η αβυσσαλέα διάσταση ανάμεσα στο έργο και τον λόγο του; Φυσικά να τα συζητήσουμε -όχι να τα ισοπεδώσουμε- αλλά ας ξεκινήσουμε με μια παραδοχή: δεν μας ανήκουν οι τραγουδιστές, μας ανήκουν τα τραγούδια τους· και αυτά έως ένα βαθμό, διότι διαγράφουν πορεία αυτόνομη και προσλαμβάνονται διαφορετικά από κάθε υποκείμενο και σε κάθε εποχή. Το είχαμε πει και στο αστείο πέσιμο στον Μάλαμα το καλοκαίρι. Ειδικά στην περίπτωση του Σαββόπουλου, όσο και αν ισχύει (που προσωπικά αμφιβάλλω) ότι τα στερνά τιμούν τα πρώτα, είναι τέτοιο το εκτόπισμα και η σκιά των πρώτων, είναι τέτοια η επίδραση τους, που δεν μπορεί να ακυρωθούν επειδή ψηφίζει κάτι διαφορετικό από αυτό που εμείς θα επιθυμούσαμε. Καλλιτεχνικά δεν μας χρωστάει τίποτα. Από εκεί και πέρα, ο κάθε ένας και η κάθε μία έχει το δικαίωμα να υπολήπτεται ή μη των απόψεων που ο Σαββόπουλος εκφράζει.
Ενίοτε ενοχλεί ο τόνος του, έχει απογοητεύσει η πρόσδεσή του στις εξουσίες και η μετατροπή του σε οργανικό κομμάτι τους, τα πρόνομια που απολαμβάνει και ο εναγκαλισμος του με τον νεοσυντηρητισμό· όλα αυτά είναι ζητήματα για να τους ασκήσεις πολιτική κριτική και όχι να κραυγάζεις. Ήταν τόσο ειρωνικό που όσοι έσπευσαν να εκφράσουν την οργή τους επειδή ο Σαββόπουλος είπε δημόσια ότι ψηφίζει Νέα Δημοκρατία πόσταραν το κλασικό βίντεο με το Ραφαηλίδη. Ειρωνικό διότι σε εκείνο το βίντεο, βγαλμένο από μια εποχή τόσο παλιά που μοιάζει σήμερα εντελώς ξένη, η αντιπαράθεση, παρά τις φιλάρεσκες λεκτικές ακροβασίες, γίνεται με πολιτικά επιχειρήματα, αυτά δηλαδή που λείπουν σήμερα.
Γιατί μας εκπλήσσει τόσο που ένας συντηρητικός ΝΔκράτης ψηφοφόρος είπε το αυτονόητο για τον ίδιο
Και πλάι στην ειρωνεία, έρχεται και η υποκρισία. Ας τραβήξουμε το βλέμμα μας από την οθόνη του κινητού μας, ας κλείσουμε τα μάτια και ας φανταστούμε ότι ο Σαββόπουλος έχανε την μάχη με τον covid πριν μερικές εβδομάδες. Ποια θα ήταν τα ποστ που θα βλέπαμε, από ποιους ανθρώπους και ποιες άλλες προσωπικές ιστορίες θα ήθελαν να μοιραστούν. Τελικά, η ανάγκη μας να είμαστε συναφείς, να κινούμαστε επιδέξια στην επιφάνεια του feed είναι πιο ισχυρή από όσα πραγματικά πιστεύουμε για κάποιον; Μάλλον ναι.
Μου είναι αδιάφορο τι ψηφίζει ο Σαββόπουλος αυτό ουσιαστικά μας αποκάλυψε (όχι για πρώτη φορά). Από την συνέντευξη που παραχώρησε προτιμώ να κρατήσω τον τρόπο που μίλησε για την πρόσληψη του έργου του σήμερα, τη δίχως ηθικολογία μεταπολεμικού γυμνασιάρχη άποψή του για το ελληνικό ραπ, την ανακοίνωση της επικείμενης συνεργασίας του με τη Μαρίνα Σάττι και τον Μικρό Κλέφτη.
Και σίγουρα προτιμώ να κρατήσω την αυτοσαρκαστική ιστορία που μοιράστηκε για τη νοσηλεία του, την εικόνα ενός ανήμπορου ανθρώπου που μέσα από μια ντροπιαστική στιγμή του συνειδητοποιεί πόσο ασήμαντος και ελάχιστος είναι ο εαυτός του. Μια ενδιαφέρουσα αναλογία με την εικόνα του ψηφοφόρου πίσω από το παραβάν που συμμετέχει «στη γιορτή της Δημοκρατίας».