Η παραδοχή μιας συμπαντικής αλήθειας θα βοηθήσει ιδιαίτερα στην ανάγνωση αυτού του κειμένου. Βλέπουμε ριάλιτι τα τελευταία είκοσι χρόνια. Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Η τηλεόραση, ακόμη και οι πλατφόρμες όπως το Netflix (με τους 203.67 εκατομμύρια συνδρομητές) έχουν ανάγκη αυτό το προϊόν.
To ξαναγράψαμε λίγους μήνες πριν εδώ. “Tα καλύτερα προϊόντα της τηλεόρασης είναι τα σκουπίδια της και κανένας δεν απειλείται πραγματικά από αυτά” φράση που ανήκει στον διαπρεπή Αμερικανό αναλυτή Νιλ Πόστμαν, πρώην επικεφαλής του Τμήματος επικοινωνίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και πραγματικά αποκρυσταλλώνει την θεωρία του ότι οι πληροφορίες που μεταδίδει η τηλεόραση είναι εντελώς στερημένες ιδιαίτερου νοήματος για τον τηλεθεατή, ο οποίος τις αντιμετωπίζει σαν ένα αστείο θέαμα χωρίς σημασία.
Μήπως όμως τελικά απειλείται; Μήπως κανονικοποείται ο τοξικός, πολωτικός λόγος στα social media; Μήπως η καραντίνα μας στέλνει πελατάκια σε καναπέδες ψυχολόγων αλλά -ανίκανοι να κοιτάξουμε το είδωλό μας στον καθρέπτη- στέλνουμε ψόφους σε κάθε Ami Yiami χωρίς να έχουμε καν γνωριστεί με την κοπέλα;
Τι άλλο είχε πει ο Νιλ Πόστμαν; “Υπάρχουν οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα που θα εξυπηρετηθούν καλύτερα αν επιτρέψουν σε έναν μεγάλο, ημιαγράμματο πληθυσμό να ψυχαγωγείται μέσα από τον μαγικό κόσμο”. Ας το μελετήσουμε λίγο παραπάνω αυτό το στο φαινόμενο Survivor.
Η ρήτρα του Ατζούν με τον ΣΚΑΪ, που δίνει οικονομικό κίνητρο ακόμα και για τη μία μονάδα τηλεθέασης
Κεντρικός χαρακτήρας, πρωταγωνιστής, ο άνθρωπος πάνω στον οποίο καλλιεργήθηκε η πλοκή του φετινού Survivor είναι ο Τριαντάφυλλος. Ένας καλοπληρωμένος παίκτης που φέρνει νούμερα και τηλεθέαση. Από την τηλεθέαση ο Ατζούν βγάζει κέρδος. Άρα ο Ντάφυ δεν θα φύγει σύντομα. Η συμφωνία που φέρεται να έχει κάνει ο Ατζούν με τον ΣΚΑΙ για το Survivor, προβλέπει πως όσο ανεβαίνει η τηλεθέαση, ανεβαίνει και το κόστος επεισοδίου (σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας Real News).
Το μίνιμουμ κόστος του κάθε επεισοδίου είναι τα 80.000€ με μέση τηλεθέαση 20% στο δυναμικό κοινό. Ωστόσο όσο μεγαλύτερη είναι η τηλεθέαση, τόσο θα ανεβαίνει το κόστος παραγωγής κάθε επεισοδίου κι άρα και τα κέρδη του Τούρκου παραγωγού. Για κάθε μονάδα τηλεθέασης πάνω από το 20% το κόστος παραγωγής αυξάνεται κατά 4.000.
Για παράδειγμα αν το ριάλιτι συγκέντρωσει 34,5% στο δυναμικό κοινό, το κόστος ανεβαίνει κατά 56.000€ κι άρα στο σύνολο -μαζί με το βασικό ποσό κάθε επεισοδίου- αγγίζει τα 136.000€. Έτσι δικαιολογούνται τα κασέ, αν πιστέψουμε το Πρωινό του ΑΝΤ1. Παίρνει λέει ο Ντάφυ/Τριαντάφυλλος περισσότερα από 6500€. Την εβδομάδα. Εσείς, όλα καλά στο σπίτι;
Τηλεόραση 101
Τα ριάλιτι είναι φθηνά (σχετικό είναι αυτό, σε σύγκριση με την μυθοπλασία που δεν ξέρεις τι τηλεθέαση θα φέρει, είναι φθηνότερα) πολιτιστικά υποπροϊόντα, που γεμίζουν γρήγορα τηλεοπτικό χρόνο και ικανοποιούν την ήδη υπάρχουσα ανάγκη των καταναλωτών για ένοχες απολαύσεις από την ασφάλεια του καναπέ, που κάλλιστα μπορούν να γίνουν 140 χαρακτήρες στη δημόσια σφαίρα του Twitter, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση μιας κοινής εμπειρίας στους χρήστες.
Είναι σαπουνόπερες: Τα τηλεοπτικά ριάλιτι οφείλεις να τα παρακολουθήσεις ως σκηνοθετημένα format. Φυσικά και έχουν υπόθεση, πλοκή, κεντρικούς πρωταγωνιστές, κακούς που αγαπάμε να μισούμε, ίντριγκές, cliffhanger, ερωτικά τρίγωνα, ματαιώσεις. Έχουν καλογυρισμένα πλάνα και μοντάζ. Έχουν μουσική υπόκρουση για να δημιουργεί συναισθήματα όπως ένα καλό θρίλερ ή ένα δράμα. Έχουν έναν χαρακτήρα για το απαραίτητο comic relief, τον αρχετυπικά ωραίο, την αθώα γλυκούλα που θα παρασύρει όλο το κοινό με τα καμώματά της. Το Survivor είναι μια τούρκικη σαπουνόπερα. Αυτή είναι η αλήθεια.
Για έναν αδιευκρίνιστο λόγο, η γενιά των millennials, των zennials και του Tik Tok δεν ντρέπεται να παραδεχτεί ότι βλέπει ριάλιτι.
Γιατί επιμένουν με τα ριάλιτι σόου τα μεγάλα κανάλια;
Γιατι αν έλειπαν αυτά τα παιχνίδια θα ξοφλούσαν εντελώς παρουσιάστριες/πανελίστες εκπομπών και προγράμματα που υπάρχουν για να τα εξυπηρετούν. Η τηλεόραση είναι αυτοαναφορική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα; Υπάρχει το σίριαλ “Άγριες Μέλισσες”. Είναι στην υψηλή ζώνη τηλεθέασης του σταθμού. Θα πάει όλο το καστ του καλεσμένο στον Γρηγόρη Αρναούτογλου στο talk show του καναλιού. Την επόμενη ημέρα η πρωινή ζώνη του σταθμού θα κάτσει στο πανελάκι της να συζητήσει τη συνέντευξη, του ηθοποιού του προϊόντος του σταθμού. Μιλάμε για τρομερή ανακύκλωση περιεχομένου. Ίδιου περιεχομένου.
Σου κάνουν πλύση εγκεφάλου (μεγάλη κουβέντα αλλά σκέψου το) ότι κάτι χάνεις αν δεν παρακολουθήσεις την σειρά, δεν θα μπορέσεις να συμμετάσχεις στην κουβέντα, ότι είναι κάτι πολύ σπουδαίο και του αφιερώνουν τόσο χρόνο. Νιώθεις και FOMO που δεν το βλέπεις. Φίλε μου τηλεθεατή, σε γλεντάνε. Εσύ βλέπεις, αυτοί κερδίζουν χρόνο και μετά μπαίνεις σε μια άλλη πλατφόρμα, στο Twitter και κάνεις πάρτι δικαίωσης για τον ευνουχισμό του Βόσκαρη. ΡΕ ΠΑΤΕ ΚΑΛΑ;
