Πολλοί προσπάθησαν να λογοκρίνουν την τέχνη, αλλά το κατάφεραν για λίγο

Ο Ισπανός ράπερ Πάμπλο Χασέλ, αναμένεται να φυλακιστεί τις επόμενες μέρες διότι τα τραγούδια του θεωρούνται ανατρεπτικά. Με αντίστοιχη νομοθεσία, έχουν γίνει 76 διώξεις στην Ισπανία, πολλές εκ των οποίων αφορούν καλλιτέχνες. ”Στη Γερμανία, από το 2019 και έπειτα” όπως αναφέρει ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος, ”μουσικοί, συγγραφείς, εικαστικοί, ακαδημαϊκοί έχουν διωχθεί με βάση τον τρομονόμο γιατί μέσα από το έργο τους κάνουν κριτική ενάντια στην πολιτική του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστίνιους”.

Τι είναι το νομοσχέδιο Λιβάνιου-πρώην Πέτσα: Με βάση το άρθρο 8 απαγορεύεται οποιοδήποτε υλικό που ανεβαίνει στο διαδίκτυο από δημιουργό-καλλιτέχνη ή ακόμα και από οποιοδήποτε χρήστη ”να εμπεριέχει υποκίνηση σε βία ή μίσος και δημόσια πρόσκληση σε τρομοκρατικό έγκλημα”. Με λίγα λόγια, μιλάμε για αυθαίρετες διώξεις. Ποιος θα κρίνει τι σημαίνει υποκίνηση σε τρομοκρατία; Τι θα συμβεί αν εκείνοι που θα ”κρίνουν” έχουν συντηρητικά αντανακλαστικά;

Βαδίζοντας στο δρόμο που έχει στρώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένο, όπως είναι η ελευθερία της έκφρασης, βρίσκεται στον ”αέρα”. Οι κυβερνητικές πηγές θεωρούν ότι ”όχι μόνο δεν έχει ως στόχο να περιορίσει την έκφραση αλλά, αντιθέτως, θωρακίζει την καλλιτεχνική δημιουργία από τον μισαλλόδοξο, ρατσιστικό και βίαιο λόγο”. Όπως πολύ σωστά έγραψε σε ανάρτησή του στο Facebook ο Αριστοτέλης Ρήγας, πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν να ποινικοποιηθεί ακόμα και το ”αχ κουνελάκι ξύλο που θα το φας;”

Η κάθε εξουσία φοβάται την απογύμνωση και η τέχνη, μπορεί να οδηγήσει εκεί, όπως φυσικά και στην γελοιοποίησή της, κάτι που πονάει ακόμα περισσότερο. Η σάτιρα, για παράδειγμα, δεν πατάει πάνω στην κόκκινη γραμμή που χωρίζει το επιτρεπτό από το μη επιτρεπτό αστείο, η σάτιρα είναι η κόκκινη γραμμή και το κοινό -και μόνο το κοινό- είναι αυτό που ορίζει τι ξεπερνά τα όρια και τι όχι. Δεν υπάρχει ανάγκη και ούτε θα υπάρξει στο μέλλον για κάποιον καθοδηγητή που με ένα νεύμα θα επιτρέπει στον κόσμο να γελά ή να σιγοτραγουδά έναν στίχο.

Η τέχνη βασίζεται στον αυθορμητισμό, στην ελεύθερη έκφραση, στη δύναμή της να δημιουργεί νέα όρια και να ξεπερνά τα προηγούμενα. Ακουμπά λεπτά ζητήματα, στριμώχνει τα ταμπού και έχει δικαίωμα στο λάθος. Οι αναρτήσεις στο διαδίκτυο, είναι για πολλούς καλλιτέχνες το μόνο μέσο για να παρουσιάσουν και συντήρησουν τη δουλειά τους, ειδικά αυτή την περίοδο που παραμένουν άνεργοι λόγω των περιοριστικών μέτρων και χωρίς ουσιαστική βοήθεια από το κράτος.

Αν κάτι γίνεται κατανοητό, είναι πως όσοι βρίσκονται στην εξουσία, δεν αντέχουν την κριτική. Αποδεδειγμένα, εδώ και πολλά χρόνια, ο καλλιτεχνικός και πνευματικός κόσμος στο σύνολό τους εναντιώθηκαν στα μηνύματα μίσους και βίας τα οποία εκπέμπονταν με στόχο να προσβάλουν το χρώμα, τις πεποιθήσεις ή την ανθρώπινη προσωπικότητα. Against Art Censorship, λοιπόν, γιατί μόνο το κοινό κρίνει τους καλλιτέχνες.

Όπως έγραψε και ο Μιθριδάτης, πολλοί προσπάθησαν να λογοκρίνουν και να ποινικοποιήσουν την τέχνη. Για λίγο το κατάφεραν. Για πολύ λίγο.