Δεν έχει περάσει καιρός που είχα βρεθεί να φάμε με μια παρέα φίλων κι όλοι είχαν ζηλέψει τον Γιάννη! Όχι, δεν είχε γυρίσει τον κόσμο, ούτε είχε δει το τελευταίο επεισόδιο του “Game of Thrones” σε αποκλειστική προβολή, με τον George Martin. Τον ζηλεύαμε, γιατί δούλευε από το σπίτι. Όχι ως freelancer, αλλά με σύμβαση, ένσημα και σταθερό μισθό και ωράρια, σε ελληνική εταιρεία μάλιστα, που ασχολείται με την κατασκευή ιστοσελίδων. Όλοι οι υπόλοιποι, αυθόρμητα βάλαμε τον εαυτό μας στην “κωλόφαρδη” θέση του κι αρχίσαμε να ξεφυσάμε. Σκεφτήκαμε, ότι θα μπορουσαμε να ξυπνάμε 20 λεπτά, πριν πιάσουμε δουλειά και να ανοίγουμε τον υπολογιστή με τις πιτζάμες. Μπήκαμε στη λογική του να αποχαιρετήσουμε στριμωξίδι στα μέσα μεταφοράς κι αργοπορημένα δρομολόγια, μαζί με ουρές χιλιομέτρων, ζώντας το αληθινά με περισσότερο χρόνο για τον εαυτό μας. Λίγες μέρες μετά, ο ΠΟΥ κήρυξε την πανδημία του κορονοϊού και ξεκίνησε ένα σταδιακό και κλιμακούμενο lockdown στην Ελλάδα, που έφτασε μέχρι την απαγόρευση άσκοπων μετακινήσεων, τις μέρες που διανύουμε.
Πολλές επιχειρήσεις προσαρμόστηκαν στα νέα μέτρα και σταθμά εφαρμόζοντας, το remote work. Από μικρές επιχειρήσεις και sites, μέχρι εταιρείες με χιλιάδες άτομα προσωπικό, δουλεύουν πλέον όλοι από το σπίτι. Μετά από δυο βδομάδες τηλεργασίας πλέον και χωρίς να πάρουμε ύφος χιλίων καρδιναλίων για να στο παίξουμε ειδικοί, μπορούμε να ρίξουμε στο τραπέζι τα πρώτα συμπεράσματα. Αρχικά είναι όντως γαμάτο να δουλεύεις με τις πιτζάμες και να ξυπνάς ένα τέταρτο πριν πιάσεις δουλειά. Ήταν δίκαιο, έγινε πράξη. Προχωράμε. Από τη στιγμή, που χιλιάδες εργαζόμενοι συνεχίζουν να διεκπεραιώνουν το αντικείμενο της εργασίας τους, remotely φαίνεται πως η φυσική παρουσία στον χώρο της επιχείρησης, δεν είναι αδιαπραγμάτευτος παράγοντας για να πάρεις μια δουλειά. Κι αν αναγκαστήκαμε εν μέσω πανδημίας να καραντινιαστούμε επαγγελματικά, αυτό δεν σημαίνει πως δεν είναι ήδη ορατά κάποια οφέλη για εργαζόμενους, εργοδότες όπως και το περιβάλλον.
Κάτσε και σκέψου την πλευρά του εργαζόμενου, πρώτα. Ναι, το κομμάτι της ελευθερίας και της άνεσης, μα πάνω από όλα του κερδισμένου χρόνου εξαιτίας των μετακινήσεων, δεν ξεπληρωνέται και δεν μπορεί να εκτιμηθεί σωστά, τώρα εξαιτίας του περιορισμού στο σπίτι. Γίνεται ωστόσο, λειτουργικό ένα μοντέλο τηλεργασίας το οποίο μας επιτρέπει να πάρουμε μια νότα αισιοδοξίας, μόλις ο πλανήτης γυρίσει πάλι τους διακόπτες του, στο on! Κυρίως, όμως για τα άτομα με αναπηρία που μπορούν να δουν ένα φως στο εργασιακό τούνελ, με το οποίο έρχονται φάτσα με φάτσα καθημερινά. Αντίστοιχα, όσοι διαμένουν σε απομακρυσμένες περιοχές (μικρά νησιά και ακριτικά χωριά) μπορούν να έχουν ένα εισόδημα και μια επαγγελματική ευκαιρία, χωρίς να χρειάζεται να ξεκουβαλήσουν στο κλεινόν άστυ.
Ο εργοδότης από την άλλη, μπορεί να δει πέρα από την περιβόητη αύξηση της παραγωγικότητας, πολλά μειωμένα κόστη συντήρησης μιας επιχείρησης σε πάγια έξοδα ανά μήνα. Κι αν νομίζεις πως αυτό δεν λέει και πολλά, σκέψου τις στιγμές που χοροπήδαγες στον καναπέ, όταν πήρες ένα οικονομικότερο πακέτο σε ρεύμα και ίντερνετ, αποταμιεύοντας σημαντικό μπαγιόκο. Σχετικά με το περιβάλλον, δεν χρειάζεται να επεκταθούμε. Προφανώς, τα συνεχή πτωτικά ρεκόρ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης καθάρισαν τον ουρανό στη μισή υφήλιο και βάλε, οφείλονται στο γενικευμένο lockdown. Όμως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πια, ότι ο περιορισμός των μετακινήσεων, δίνει μια ανάσα στον πολύπαθο πλανήτη μας. Δεν θέλει και πολύ νιονιό να καταλάβεις, πως λιγότερες εργασιακές μετακινήσεις, σημαίνουν λιγότερο στριμωξίδι, μποτιλιάρισμα, καύσιμα κι εκπομπές ρύπων, πέρα από ατελείωτο χαμένο προσωπικό χρόνο.
Στις Η.Π.Α. (προ κορονοϊού) το ποσοστό εργαζόμενων από το σπίτι φτάνει το 3,4% του συνολικού εργατικού προσωπικού. Αν σου φαίνεται μικρό, σκέψου πως μιλάμε για 4.7 εκατομμύρια ανθρώπους. Σχετικά με την Ελλαδίτσα μας, η τελευταία στατιστική έρευνα του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO) και του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound), μας φέρνει στην 18η θέση στην Ευρώπη με ένα ποσοστό που αγγίζει το 5% (τη στιγμή που η Δανία φτάνει το 19,8%).
Δεν μπορούμε να βγάλουμε όπως καταλαβαίνεις ασφαλή συμπεράσματα, μετά από 15 σκάρτες μέρες remote work, όμως κρατάμε ότι η ενημέρωση μας συνεχίζεται σε 24/7 διάρκεια με την συντριπτική πλειοψηφία να δουλεύει remotely σε sites, τηλεοπτικούς, ραδιοφωνικούς σταθμούς, εφημερίδες και περιοδικά. Βrands κολοσσοί, ενσωμάτωσαν τις δυνατότητες του remote work, τρέχοντας καμπάνιες με σχετικό μήνυμα κι όλο τους το προσωπικό σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Σημαντικό ποσοστό ανθρώπων που δουλεύουν στο εμπόριο, επιφορτίστηκαν με τη λειτουργία e-shops, ενώ ο τομέας της τεχνολογίας (προγραμματιστών, τεχνική υποστήριξη) και της τηλεφωνικής εξυπηρέτησης πελατών παρέχει τις υπηρεσίες τους κι από το μπαλκόνι τους άμα λάχει. Ακολούθησαν και τα εκπαιδευτήρια, σχολεία και φροντιστήρια, με την εκπαίδευση εξ αποστάσεως, να την φέρνει πισώπλατα σε όσους πιτσιρικάδες, ονειρεύονταν διακοπές διαρκείας. Η πανδημία μας έδειξε ότι η δουλειά από το σπίτι, είναι και για την Ελλάδα μια επιλογή που ναι μεν εφαρμόστηκε σε μεγάλη κλίμακα, σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, ωστόσο μπορεί να είναι η μαγιά για να μπει στη ζωή πολλών περισσότερων η τηλεργασία.
Οι κοινωνικές προεκτάσεις κι επιπτώσεις όσων έφερε ο κορονοϊός στη στρογγυλή μας, υπερμεγέθη σφαίρα, θα μελετηθούν και θα φανούν ξεκάθαρα στα επόμενα χρόνια με την βοήθεια των ειδικών επιστημόνων. Φαίνεται ωστόσο, ότι όταν θα λες πως δουλεύεις από το σπίτι, δεν θα σε κοιτούν καχύποπτα, φοβούμενοι από τη μία ότι είσαι απατεώνας κι από την άλλη ότι έχεις βγει από κάποια δυστοπική ταινία επιστημονικής φαντασίας, που είχαν δει στην τηλεόραση κι είχαν σκιαχτεί.
Η τηλεργασία ήρθε και μάλλον θα μείνει στη ελληνική ζωή, να παλεύει με αργό οικιακό ίντερνετ, τηλεδιασκέψεις και συνεχείς ειδοποίησεις να σκάνε σε υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα.
