Κορωνοϊός. Μέτρα πρόληψης. Διάγγελμα, οδηγίες, κράτος, επιστημονικοί φορείς. Ρεζουμέ; Μείνε σπίτι! Εύκολο; Λοιπόν…
Αν με ρωτάς, πανεύκολο. Βιβλία, ταινίες, ηρεμία, ξεκούραση. Αν η δουλειά σου στο επιτρέπει, δες το σαν ευκαιρία. Ευκαιρία να χαλαρώσεις. Ευκαιρία να διαβάσεις χωρίς άγχος, ευκαιρία να ηρεμήσεις απ’ την παλαβή την καθημερινότητα, ευκαιρία να μείνεις ξαπλωμένος όσο θες. Όμως αυτά τα λέω γω, κι εσύ μπορεί να νιώθεις καταπιεσμένος, μπορεί να νιώθεις φυλακή. Μπορεί ξαφνικά, τώρα που περιορίστηκες για μερικές μέρες, τώρα να θέλεις “επανάσταση” σ’ αυτά τα μέτρα της “υπερβολής”. Αν έτσι νιώθεις, κι αν θες να συνεχίσεις τους καφέδες, τα μπαράκια, τις παρέες και τα γυμναστήριά σου…
…συγχαρητήρια, είσαι ο μεγαλύτερος εχθρός της δημοκρατίας και της ελευθερίας που (λες ότι) υποστηρίζεις!
Βλέπεις, υπάρχει μια παρανόηση βασική, που φαίνεται την έχει ένα μεγάλο μέρος του κόσμου. Λογικό, αφού την κοινωνική και πολιτική αγωγή, ακόμα σήμερα δεν τη διδάσκουν στο σχολείο σοβαρά. Δημοκρατική ελευθερία λοιπόν, δεν πάει να πει: “εγώ θα κάνω ο,τι γουστάρω και κόψτε το λαιμό σας”. Όχι επειδή είναι πρόβλημα που κάτι γουστάρεις και θες να το κάνεις, μα επειδή δεν μπορείς να κόβεις έτσι το λαιμό των άλλων.
Η δημοκρατία που λες, δε σηκώνει λαιμούς κoμένους, κι ακριβώς γι’ αυτό έχει κανόνες. Άμεση, έμμεση, προεδρική και προεδρευομένη, σ’ όποια βερσιόν και να τη δεις, έχει κανόνες για να μπορεί να λειτουργεί, για να μπορεί να υπάρχει στέρεη και να μη γίνεται τοξική. Κι αυτοί οι κανόνες, απαιτούν κι έχουν ανάγκη κρατικές δομές, και στιβαρή δικαιοσύνη, και θεσμούς, μα πρώτα και κύρια έχουν ανάγκη από ‘να πράγμα:
Υπεύθυνους Πολίτες!
Αυτό δεν είν’ επιλογή σου. Αυτό είν’ αναγκαιότητα. Κι είναι αναγκαιότητα γιατί, σε περιπτώσεις κρίσιμες, επικίνδυνες, όταν απειλείται από τη μια η ζωή των πολιτών κι από την άλλη ολόκληρο το (όποιο) κρατικό οικοδόμημα, δυο δρόμοι ανοίγονται: ή υπακούς στην οδηγία, ή μας παίρνει όλους ο διάολος. Έχεις τη δυνατότητα να μην υπακούσεις; Την έχεις. Αλλ’ αν δεν υπακούσεις, αν πεις “έλα σιγά”, αν διεκδικήσεις την ελευθερία σου κόντρα σε μέτρα πρόληψης μιας πανδημίας, θα γίνεις επικίνδυνος. Στ’ όνομα της προσωπικής ελευθερίας, θα βάλεις σε κίνδυνο ανθρώπους, θα βάλεις σε κίνδυνο ζωές, τελικά θα βάλεις σε κίνδυνο ένα σύστημα υγείας με πεπερασμένες δυνατότητες. Και στο φινάλε, θα βάλει σε κίνδυνο μια υγιέστατη πολιτική επιλογή, αφού: “Αν υπήρχε ένας μονάρχης, δεν θα ‘χαν την ελευθερία όλοι αυτοί να…“.
Το πήγα μακριά; Ίσως. Μα το ‘κανα για να στο δώσω να το καταλάβεις: το μεδούλι της δημοκρατίας είναι η ικανότητα των πολιτών της ν’ αναγνωρίζουν και ν’ αποδέχονται τη λογική. Τους συλλογικούς κανόνες. Αυτό που συμβουλεύουν οι άνθρωποι που αποδεδειγμένα γνωρίζουν (όπως θα συμβουλεύσεις εσύ όταν το πρόβλημα θ’ ανήκει στις δικές σου γνώσεις, και θα πρέπει να σ’ ακούσουν). Δεν το λέω εγώ. Ο Σωκράτης το λέει. Κι ο Καστοριάδης. Μα πάνω απ’ όλα το λέει η ίδια η λογική. Και στο ζητάει η αλληλεγγύη. Σεβάσου τη ζωή των άλλων. Μη βάζεις σε κίνδυνο την ασφάλειά τους. Διάολε, είναι τσιτάτο παιδικό: Η ελευθερία σου τελειώνει εκεί που αρχίζει η ζωή του άλλου. Οπότε…
…όχι, αν θες δημοκρατία, δεν έχεις το δικαίωμα να βγαίνεις για καφέ αυτές τις μέρες!
Δεν έχεις δικαίωμα να κάνεις πάρτι. Τι πάει να πει: “πάνω που γνώρισα εκείνο το κορίτσι”;
Δεν έχεις δικαίωμα να πας στο γυμναστήριο. Τι πάει να πει: “πάνω που βρίσκω τη γραμμή μου”;
Δεν έχεις δικαίωμα να παρκάρεις τα παιδιά στον παιδότοπο. Τι πάει να πει: “τώρα δεν έχουνε σχολείο”;
Δεν έχεις δικαίωμα να πας στο γήπεδο, να πας στην εκκλησία, να διοργανώσεις μια εκδήλωση ή να κρατάς στη δουλειά σου εργαζομένους που μπορούν και να δουλέψουν απ’ το σπίτι.
Δεν έχεις το δικαίωμα, κι ας είναι στο χέρι σου.
Δεν έχεις δικαίωμα γιατί έχεις υποχρέωση!
Κι αυτό είναι που κάνει την πιο μεγάλη διαφορά όλου του κόσμου…
