Ο Πεϊσότο είναι εξαιρετικά δημοφιλής στην Πορτογαλία και μεταφράσεις έργων του κυκλοφορούν σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Στην Ελλάδα πάλι παραμένει συγκριτικά άγνωστος –το «Βιβλίο», έργο του 2010, είναι μόλις το δεύτερο μυθιστόρημά του που μεταφράζεται στη γλώσσα μας. Έχουν προηγηθεί το «Νεκροταφείο Πιάνων» (εκδ. Ελληνικά Γράμματα) και η συλλογή «Ποιήματα» (εκδ. Γαβριηλίδης).
Το «Βιβλίο» που κυκλοφόρησε μέσα στον Μάρτιο σε μετάφραση Αθηνάς Ψυλλιά από τις εκδόσεις Κέδρος ενδέχεται να αποκαταστήσει επιτέλους τη σχέση του ελληνικού αναγνωστικού κοινού με τον Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα με ιδιαίτερα χαρίσματα: εξαιρετική γραφή, αρμονία, στέρεη αφηγηματική δομή και επίκαιρο θέμα. Σε αυτό περιγράφεται η περιπέτεια ενός νεαρού αγοριού που η μητέρα του το εγκαταλείπει σε ένα σιντριβάνι της Λισαβόνας με ένα βιβλίο και με το πρόσχημα ότι θα επιστρέψει. Η μητέρα δεν θα επιστρέψει ποτέ, θα μεταναστεύσει στη Γαλλία όπως τόσοι και τόσοι Πορτογάλοι της γενιάς της, και το παιδί θα μεγαλώσει με ένα ζευγάρι αγροτών στην ρημαγμένη ενδοχώρα της χώρας. Χρόνια αργότερα από το περιστατικό στο σιντριβάνι ο νεαρός πλέον άντρας θα ερωτευτεί, θα χωρίσει και θα μεταναστεύσει με τη σειρά του στη Γαλλία. Το μοναδικό συνδετικό στοιχείο ανάμεσα σε όλους αυτούς τους ανθρώπους θα παραμείνει το βιβλίο.
Η πένα του πορτογάλου συγγραφέα ζωγραφίζει με ξεχωριστή δεξιότητα τους χαρακτήρες των ηρώων του. Όμως το μέγιστο ατού του έργου είναι η περιγραφή της μεγάλης πορτογαλικής μετανάστευσης του ’60, όταν χιλιάδες συμπατριώτες του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο πήραν τον δρόμο προς τα γαλλικά αστικά σε αναζήτηση καλύτερων προοπτικών. Το κοντράστ ανάμεσα στην κουλτούρα της πορτογαλικής επαρχίας που έφεραν οι νέοι μετανάστες και στα όσα κοσμογονικά συντελούνταν την ίδια εποχή στο Παρίσι είναι εντυπωσιακό και ενδεικτικό της μοίρας που περιμένει τους μετανάστες, θύματα των οικονομικών κρίσεων τώρα και τότε.
«Βιβλίο», Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο, εκδόσεις Κέδρος.
