Έχουν περάσει γύρω στα δέκα χρόνια από τη μέρα που το Tinder λανσαρίστηκε. Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν η ομάδα πίσω το την εφαρμογή ήταν σίγουρη πως θα άλλαζε για πάντα πολλά κομμάτια του concept “dating”. Σίγουρα το ευχόταν. Δεν γίνεται και αλλιώς. Με εντελώς πρόχειρους υπολογισμούς, πρέπει να έχουν περάσει γύρω στα πέντε τουλάχιστον χρόνια από τη στιγμή που σιγά σιγά οι χρήστες του άρχισαν να αποκαλύπτονται. Σταμάτησαν να φεύγουν απότομα από τα τραπέζια, δηλώνοντας «νύσταξα» και όχι «πάω να γνωρίσω έναν τύπο με τον οποίο μιλάω τις τελευταίες δυο μέρες στο Tinder». Καλοκαίρι 2022 και μια casual ερώτηση στο Instagram μου έδωσε αρκετούς πρόθυμους να μοιραστούν τις εμπειρίες τους online daters, με γνώση και οικειότητα στα swipe left και right.
«Εξηγήστε μου σαν να είμαι 10χρονο» τους είπα και μου έλυσαν απορίες γύρω από την κουλτούρα του app που εμφανίζεται και εξαφανίζεται από αρχικές σελίδες κινητών ανάλογα με τη φάση και συνήθως μετά από κάποιο χωρισμό. Ο Δημήτρης, η Ιωάννα, η Έλενα, η Ματίλντα, ο Γιάννης, ο Νίκος και η Δανάη, όλοι ηλικίας από 30 ως και 38 ετών, κατέβασαν το Tinder στο κινητό τους χωρίς ιδιαίτερη σκέψη. Κάποιοι μετά από έναν βαρύ χωρισμό, άλλοι επειδή ταξίδευαν πολύ στο εξωτερικό και εκεί ήταν αφενός περισσότερο διαδεδομένο, αφετέρου ο μοναδικός τρόπος να γνωρίσουν κόσμο, άλλοι στα 20, άλλοι στα 30, άλλοι περνώντας έναν βαρύ τραυματισμό που τους καθήλωσε στο κρεβάτι -και χρόνος που περνάει φλερτάροντας είναι χρόνος που κυλάει σαν νερό. Όλοι τους είχαν μια βασική γνώση: στο Tinder μπαίνεις για το σεξ. Αλλά δεν αποκλείεται να βγεις και με σχέση. «Το θεωρούσα ένα εργαλείο γεμάτο δυνατότητες», μου είπε ο Γιάννης χαρακτηριστικά. Σήμερα έχει αλλάξει άποψη, αλλά μετράει μια Tinder μονογαμική σχέση στο κουτί με τις online dating εμπειρίες του.
Η κουλτούρα του φλερτ στο Tinder
Στον παραπάνω υπέρτιτλο αναφέρεται το ρήμα «φλερτάρω», λεξιλογική χρήση με την οποία ο Δημήτρης διαφωνεί κάθετα λογικά. «Εννιά στις δέκα φορές δεν υπάρχει φλερτ. Είναι απλή, ωμή παρουσίαση προσόντων (ύψος, βάρος, ηλικία, εργασία) και αν αυτά τα προσόντα είναι αρεστά εκατέρωθεν, η φάση προχωράει. Μια στις δέκα θα κάνεις κλικ με την κοπέλα από την πρώτη ατάκα και θα γίνει ένα όμορφο επικοινωνιακό παιχνίδι με σποντίτσες, πειράγματα και ερωτικά υπονοούμενα, αλλά με όμορφο τρόπο, όχι χυδαία». Κάπως έτσι μου περιέγραψε το πώς κυλάνε τα πράγματα στο σύμπαν της εφαρμογής. «Σε ένα βαθμό θα το χαρακτήριζα επιδερμικό και αρκετά ψυχρό. Πολλές φορές ο κόσμος δεν ξέρει πώς να ξεκινήσει μια συζήτηση και πέφτει σε κονσερβοαποκρίσεις οι οποίες κάπως δείχνουν και μια βαρεμάρα, τύπου ο άλλος το έχει κάνει αυτό 800 φορές οπότε γιατί πλέον να μπει στη διαδικασία να σκεφτεί κάτι ενδιαφέρον να σου πει; Ωστόσο νομίζω πως σαν κατάσταση δεν διαφέρει πολύ από το κλασικό «ήρθε και μου μίλησε ο Χ σε ένα μπαράκι. Τσεκάρεις, προσεγγίζεις and you go from there», πιστεύει η Ιωάννα, που χαρακτήρισε το Tinder «στέρφα γη» στην πρώτη μας επικοινωνία.
Για την Έλενα «η πλειοψηφία του Tinder όσον αφορά το φλερτ είναι τραγική και είναι λες και όλοι έχουν συνεννοηθεί και λένε τις ίδιες ατάκες. “Γεια σου, τι κάνεις”, “Τι ψάχνεις εδώ μέσα;”. Δεν υπάρχει χειρότερη ερώτηση από αυτήν. Ρε φίλε, δείξε ένα υποτυπώδες ενδιαφέρον, μίλα σαν άνθρωπος και όχι σα ζώο και μπορεί και να πηδήξεις, αν το πας καλά», τονίζει, λέγοντας πως «πολλά ταίρια μεταπηδούν την κουβέντα εξ αρχής στο Instagram, με τη δικαιολογία ότι εκεί δεν είναι τόσο απρόσωπο, ενώ στην ουσία θέλουν να σου στέλνουν ανενόχλητοι dick pics, χωρίς να αφήσουν πίσω τους αποδείξεις. Άλλοι πάλι σου ζητάνε viber ή whatsapp με τη δικαιολογία ότι είναι κατά των social media, ενώ πολύ απλά κρύβονται είτε από τη γυναίκα τους, είτε από την κοπέλα τους». Ο Νίκος εντοπίζει πως το Tinder στην Ελλάδα είναι ακόμα ταμπού, νιώθοντας πως σε όλες του τις πρώτες συζητήσεις, εκείνος και το match του σπαταλάνε χρόνο στο να σπάσουν τη «ντροπή». «Οι περισσότερες συζητήσεις αναλώνονται στο να σου αποδείξει η άλλη πως το έχει φτιάξει για πλάκα, πως δεν ασχολείται και δεν πολυμπαίνει. Αλλά βλέπει τα μηνύματά σου σε τρία δευτερόλεπτα. Μετά παίζει και το άλλο. Σου λένε πως δεν ψάχνουν σεξ, αλλά έναν καλό φίλο. Όλα αυτά σε ένα app που κάνεις δεξιά και αριστερά με βάση φωτογραφίες. Δεν είναι ο σκοπός να τα πεις και πολύ καλά», τονίζει.
Στον αντίποδα, έχουμε τη Δανάη. Τη Δανάη την εξιτάρει η ιδέα του αγνώστου και αυτό το άγχος που προκαλεί η πρώτη γνωριμία που κάποιον που δεν έχει δει ποτέ στη ζωή της. «Σε αντίθεση με πολλούς, πιστεύω πως στο Tinder δίνεται πολύ περισσότερος χρόνος στο να γνωρίσεις κάποιον, να προσπαθήσεις να τον καταλάβεις μέσα από τον γραπτό του λόγο. Και μη γελιόμαστε, έχουμε εξακριβωμένα γλιτώσει πολύ χρόνο και χρήμα από ραντεβού που καταλάβαμε ότι θα πάνε άκλαυτα πριν καν παρευρεθούμε σε αυτά. Σε κάθε περίπτωση, το φλερτ για μένα -όμορφο ή όχι- έγκειται στον άνθρωπο και όχι στο μέσο. Φέρτε μου τον έρωτα της ζωής μου και ας είναι και από γραφείο συνοικεσίων», μου λέει.
Δεν είναι άλλο σύμπαν, είναι μια digital μικρογραφία της κοινωνίας
Το Tinder έχει κατά καιρούς παρουσιαστεί ως μια τοξική, κάπως μισογύνικη ντιτζιταλική τρύπα. Ο Δημήτρης παραδέχεται πως προφανώς και υπάρχουν προβληματικές συμπεριφορές στους κόλπους του. «Βέβαια, ως άντρας δεν το έχω βιώσει τόσο έντονα όσο μι γυναίκα, η οποία θα δεχτεί μηνύματα τύπου «τι μ*νι είσαι εσύ;», αλλά έχει τύχει να μιλήσω με τοξικές γυναίκες, απόλυτες, επιθετικές, με την πεποίθηση ότι εγώ είμαι άντρας-γουρούνι, πριν καν μου μιλήσουν», διευκρινίζει. Για την Ιωάννα, πρόκειται για μια προέκταση του dating γενικότερα, όχι απαραίτητα online. «Εάν έχεις προβληματικές συμπεριφορές στο ένα εννοείται πως έχεις και στο άλλο συμπεριλαμβανόμενων όλων των διαδικτυακών ιδιαιτεροτήτων του», μου λέει.
Η Ματίλντα θεωρεί πως δυο είναι οι βασικοί πυλώνες εδραίωσης της τοξικότητας στην εφαρμογή: το κινητό και πληκτρολόγιο που λειτουργούν σαν άτυπες κρυψώνες και η αδυναμία υγιούς διαχείρισης της απόρριψης. «Η ευκολία της γρήγορης εναλλαγής συνομιλητών ανεβάζει τις πιθανότητες απόρριψης από μια εν δυνάμει γνωριμία και οι περισσότεροι δεν αντιδρούν καλά σε αυτή. Προκειμένου λοιπόν να δείξουν ότι εκείνοι έχουν τον τελευταίο λόγο θα χρησιμοποιήσουν ακόμα και αγενείς τρόπους και συμπεριφορές», μου εξηγεί. Σπεύδει να διευκρινίσει πως δεν καταφεύγουν όλοι σε αυτή την ανώριμη, δυσλειτουργική τακτική. Η Δανάη πιστεύει ότι «το Tinder, όπως και κάθε μέσο, περιλαμβάνει αρκετό και ετερόκλητο κόσμο, αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας μας. Την τελευταία φορά που τσέκαρα, η κοινωνία μας είχε πληθώρα προβληματικών συμπεριφορών. Από σεξιστικά σχόλια, χονδροφοβικές και προσβλητικές αναφορές, μέχρι μη σεβασμό προσωπικών ορίων και κακοποιητικό λεξιλόγιο». Άρα; Δεν πρόκειται για ένα safe space τοξικότητας όπου ο καθένας χρησιμοποιεί για να κάνει το “Purge” του χωρίς κανόνες. Πρόκειται για ένα καθρέφτισμα συμπεριφορών που ενδεχομένως θα κατέφευγε και στο μπαρ της γειτονιάς του, πλησιάζοντας μια άγνωστη ή έναν άγνωστο με σφηνάκια στο χέρι.
Τα ανέλπιστα success stories του ελληνικού Tinder
Ο Νίκος μπήκε στο Tinder σε μια περίοδο που έκανε πολλά ταξίδια στο εξωτερικό. Μέσα σε swipe left και right και πρώτες επικοινωνίες «γνώρισα μια κοπέλα στη Βαρκελώνη, την οποία -όπως φάνηκε μετά- θα γνώριζα ούτως ή άλλως κάποια στιγμή. Ήταν πολύ κουλ τύπισσα και συνεχώς μας συνέδεαν συμπτώσεις. Την πετύχαινα παντού. Την πέτυχα στην Ελλάδα, την πέτυχα στη Γερμανία. Το ότι τη θεωρώ μια ωραία ιστορία δεν είχε να κάνει με το σεξ αλλά με όλες αυτές τις τυχαίες συναντήσεις. Ακόμα μιλάμε πού και πού». Το καλύτερο Τinder date της Ιωάννας ήταν και το πρώτο Tinder date που βγήκε γενικώς. «Ήταν εξαιρετικό», ανέφερε. «Είχα γνωρίσει ένα παιδί που ήταν από Αγγλία και εργαζόταν ως μουσικός σε ΜΚΟ. Από τη συζήτηση είχαμε κολλήσει ωραία και τα dates πήγαν αντίστοιχα πολύ καλά. Ήταν τρομερά σεβαστικός και πρόσεχε πολύ στο να μην παρεξηγήσω κάτι, να μην πιέσει, να είναι σίγουρος πως και οι δυο περνάμε καλά και γι’αυτό πιστεύω πως υπήρξε και έντονη σεξουαλική χημεία. Μπορώ να πω πως ήταν από τις πιο καλές φάσεις που θα μπορούσαν να μου τύχουν και όχι μόνο μέσω Tinder. Κάπως χάσαμε επαφή με τον καιρό και έληξε η φάση αλλά no hard feelings, still a fun time». Το πρώτο Tinder ραντεβού έχει μείνει αξέχαστο και στην Έλενα. «Παίζει να ήταν και το πρώτο ραντεβού που έβγαινα γενικά στη ζωή μου. Μου έδειξε μια τελείως διαφορετική οπτική της σεξουαλικότητας μου. Με έκανε να νιώσω κυρίαρχη του εαυτού μου και ότι έχω τη δύναμη να κάνω ό,τι θέλω με όποιον θέλω. Και μου έδωσε την αυτοπεποίθηση να βγω και άλλα ραντεβού και να συναναστραφώ με κάθε καρυδιάς καρύδι», περιγράφει.
Η Ματίλντα έκανε την καλύτερη γνωριμία κατά τη διάρκεια του lockdown που επιβλήθηκε λόγω της πανδημίας Covid-19. «Διήρκεσε κάποιους μήνες με πολύ ωραία επικοινωνία, αλλά δεν ταιριάζαμε αρκετά ώστε να εξελιχθεί σε κάτι παραπάνω. Έχω, ωστόσο, πολύ ωραίες αναμνήσεις από αυτή», μου λέει. Ο Γιάννης έκανε σχέση. Και εκείνος κατά τη διάρκεια του δεύτερου lockdown, γεγονός που, όπως μου εκμυστηρεύεται, έκανε τα πράγματα πιο περιπετειώδη, με τις απαγορεύσεις και τα λοιπά δράματα ελέγχου και απομόνωσης. «Το ότι συναντήσαμε ο ένας στον άλλο στο Tinder έκανε τη φάση πιο περιπετειώδη. Ήταν κατά τη διάρκεια της δεύτερης καραντίνας και όλη η φάση εκτόξευσε τη σχέση», ομολογεί. Κράτησε αρκετά, αλλά όχι ως σήμερα. «Καλοκαίρι, δυο χρόνια πριν, στο πλοίο για Κρήτη, παρακάμπτοντας το χιλιομετρικό φίλτρο του Tinder, μάτσαρα ένα παιδί το οποίο και μου κράτησε την καλύτερη εξ αποστάσεως παρέα όσο ταξίδευα. Δυο χρόνια μετά, έχουμε δει όλες τις καλές ταινίες του Netflix, έχουμε μοιραστεί κεφάλια και σκέψεις και έχουμε γελάσει πολύ. Ας πούμε, όμως, ότι το τελευταίο μου μήνυμα δεν έχει διαβαστεί εδώ και κάποιο καιρό, οπότε ρώτα με ξανά σε κανένα μήνα», λέει η Δανάη.
Tinder dates που πήγαν εντελώς στραβά
Τα ραντεβού, γενικότερα, ας πούμε με ψυχραιμία πως αφήνουν αρκετά περιθώρια για ευτράπελα και παράδοξα. Αν σε αυτό προστεθεί και ο παράγοντας «άγνωστο», ότι δηλαδή ετοιμάζεσαι να συναντήσεις κάποιον που έχεις δει μόνο σε φωτογραφία (οι dickpics δεν βοηθούν ακριβώς στην αναγνώριση του ραντεβού σου σε ένα γεμάτο μπαρ), η κατάσταση αποκτά και λίγο σασπένς.
Στον Δημήτρη έχει συμβεί το γνωστό, καλό, based on true events, κλισέ: «Έχω βγει ραντεβού και η κοπέλα στην πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με την κοπέλα των φωτογραφιών στο Tinder. Έψαχνα τρύπα να κρυφτώ μέχρι να τελειώσει το ραντεβού», μου λέει. Η Ιωάννα μου περιγράφει ένα από τα τελευταία dates που βγήκε μέσω της εφαρμογής. «Στα πιο χαλαρά κομμάτια της βραδιάς ήταν τρομερός ναρκισσιστής. Ήταν φοβερά αλαζονικός και κάπως νόμιζε πως με το να με κοντράρει εγώ θα γούσταρα πιο πολύ, κάπως έτσι για παράδειγμα μου υπέδειξε και τι θα φάω και μου το παρήγγειλε χωρίς να το ζητήσω λέγοντάς μου ‘Θα το πάρω, θα το φας και θα σαρέσει’. Με πολύ κακό και cringeworthy ύφος», περιγράφει. Ο τύπος έκανε όλα τα λάθος πράγματα, έχοντας «ψηθεί μόνος του» και νιώθοντας «εξαιρετικά ποθητός». Τελικά, προσπάθησε να τη φιλήσει χωρίς να έχει πάρει κανένα πράσινο φως, με την Ιωάννα να τον απωθεί, πιέζοντάς τη να τη γυρίσει εκείνος σπίτι προσπαθώντας να τη φιλήσει ακόμα μια φορά. «όταν ήταν να φύγω επέμεινε στο να μην πάρω ταξί και κάπως πιέστηκα αλλά δεν επέμεινα στην δική μου θέση και συμφώνησα. Κάτω από το σπίτι εγώ καληνύχτισα ευγενικά χωρίς να δίνω περεταίρω δικαιώματα στο ότι θα ξαναβρεθούμε και ενώ εγώ λέω το καληνύχτα με αρπάζει και με φιλάει ενώ εγώ τραβιέμαι αλλά έχω την αίσθηση πως αυτός νόμιζε πως ήταν κάτι playful. Του λέω ξανά καλό βράδυ και μου λέει καληνύχτα και το αφήνουμε εκεί. Παραπάνω παραβιαστικός απ’ όσο θα μπορούσα να διαχειριστώ», τονίζει.
Οι αρνητικές εμπειρίες της Ματίλντα τουλάχιστον έμειναν στην online σφαίρα. «Πρόκειται κυρίως για τύπους που έβρισκαν περίεργο το να θέλω να τους γνωρίσω σε δημόσιο χώρο και να μη νιώθω άνετα να πάω σπίτι τους, με αποκορύφωμα έναν τύπου που μου είπε “έκατσα και το σκέφτηκα και αποφάσισα ότι θέλω να βρεθούμε σπίτι μου, αν δεν θες άστο”. Προφανώς το άφησα αλλά απόρησα με το πόση ασέβεια, χειριστικότητα και έλλειψη ενσυναίσθησης έκρυβε αυτό το μήνυμα. Είναι απόλυτα σεβαστό να θέλουμε διαφορετικά πράγματα αλλά είναι επίσης πολύ βασικό να σεβόμαστε ο καθένας τις ανάγκες του άλλου», μου λέει. Ο Γιάννης θυμάται να νιώθει πως όλα κυλάνε με αμήχανη, χωρίς κανένα ενδιαφέρουν, ευκολία σε ένα πολύ κακό του ραντεβού, που ωστόσο οδήγησε σε σεξ. «Συναντήθηκα με μια κοπέλα η οποία μου την έπεσε χύμα. Πήγαμε στο σπίτι μου, κάναμε εύκολο και γρήγορο σεξ. Η ασυμβατότητά μας ήταν κωμικοτραγική. Κοιμήθηκε στο σπίτι μου χωρίς να με ρωτήσει. Το πρωί της είπα ότι ειλικρινά δεν ψάχνομαι για κάτι σοβαρό και έβαλε τα κλάματα», μου λέει.
«Δε θα ξεχάσω που είχα βγει με έναν μεσημεριανό ραντεβού, τα οποία τα σιχαίνομαι. Ο τύπος μιλούσε μόνο για τον εαυτό του και όταν πήγαινα να μιλήσω μου έλεγε αυστηρά “μη με διακόπτεις, δε τελείωσα”. Έκανα υπομονή δύο ώρες και πήρα τηλέφωνο το μπαμπά μου να έρθει να με μαζέψει με τη δικαιολογία ότι είχαμε κανονίσει να πάμε για μαθήματα οδήγησης. Ο δόλιος ούτε που καταλάβαινε τι του έλεγα, αλλά ήρθε και με πήρε σε δέκα λεπτά και έτσι σώθηκα από ένα ακόμη βαρετό ραντεβού. Μετά από λίγες μέρες ο τυπάς έστειλε μήνυμα και ήθελε να μάθει για ποιο λόγο δε ξαναβρεθήκαμε και του απάντησα πως δεν ένιωσα ούτε ένα λεπτό ο εαυτός μου μαζί του. «Ααα αυτό ήταν μου απαντάει; Κανένα θέμα. Πάντως αν θες καμιά μέρα να περάσεις καλά εγώ εδώ θα είμαι», θυμάται η Έλενα.
Αν οι χρήστες μπορούσαν να μετατοπίσουν δυο τρία πράγματα στο Tinder
«Ο αλγόριθμος δεν θα σου βγάλει πραγματικά matches αν δεν πληρώσεις. Τουλάχιστον τις περισσότερες φορές. Να το αλλάξουν αυτό δεν γίνεται, επιχείρηση που θέλει να βγάλει λεφτά είναι. Πάντως σίγουρα θα ήθελα να μην είναι τόσο αυστηρό το σύστημα με τα matches», λέει ο Δημήτρης. Η Ιωάννα, στην πραγματικότητα, δεν ξέρει τι να απαντήσει σε αυτή την ερώτηση. «Βλέποντας το Tinder και παρά τα κλασικά σαρκαστικά σχόλια που μπορεί να πετάω πιστεύω πως με ένα τρόπο είναι κάπως μια φυσική εξέλιξη του dating και πως καλώς ή κακώς είναι μια μικρογραφία του έξω κόσμου. Οπότε είναι και συμπεριφορές που έχουν να κάνουν με τις συνθήκες των καιρών. Ξέρω for a fact πως πολλοί έχουν ξενερώσει με την φάση του και είτε το έχουν απλά ανενεργό είτε το ανοιγοκλείνουν επειδή κάπως μετά από ένα σημείο κουράζει σαν φάση. Κάπως όλη αυτή η αναισθησία και το blind swiping μου κάθεται και μένα άσχημα και αν προσπαθούσα να εκφράσω το τι θα ήθελα να αλλάξει σίγουρα θα ήταν ότι το γεγονός ότι είμαι στο Tinder δεν σημαίνει πως είμαι κομμάτι κρέατος στη βιτρίνα του κρεοπωλείου για να πει κάποιος “α καλο κομμάτι”. Δεν ξέρω κάπως σαν εφαρμογή χτύπαγε πολύ σε βαθύτερες ανασφάλειές μου και ίσως και να μην το είχα πιάσει και ποτέ σωστά», εξηγεί.
Η Ματίλντα έχει περισσότερο κουραστεί με τη δαιμονοποίηση του app. “Θα ήθελα να ακούγονται λίγο περισσότερο οι ιστορίες που καταλήγουν σε όμορφες – όχι απαραίτητα μακροχρόνιες- σχέσεις. Ξέρω ανθρώπους που γνωρίστηκαν μέσω αυτού και όχι μόνο έκαναν σχέσεις αλλά και παντρεύτηκαν. Είναι οι εξαιρέσεις μεν αλλά υπάρχουν και είναι κρίμα που δεν ακούγονται εξίσου με τα υπόλοιπα», τονίζει. Η Δανάη εύχεται να μπορούν οι χρήστες να είναι περισσότερο ο εαυτός τους εκεί μέσα. Ευχή που κουμπώνει άψογα δίπλα σε κάθε social medium εδώ που τα λέμε. «Θα ήθελα να δείχνουμε το σώμα μας όπως είναι, το πρόσωπό μας όπως είναι, χωρίς το άγχος μη μας σύρει κανείς αριστερά ή μήπως δεν καλύψουμε κάποια προσδοκία που δημιουργήσαμε από την οθόνη. Θα ήθελα να μη μαθαίνουμε στην ευκολία. Να φλερτάρουμε κόσμο και έξω από εκεί», εύχεται.
Για τον Γιάννη από την άλλη, το μεγαλύτερο θέμα της εφαρμογής είναι η σεμνοτυφία. Δεν αντέχει άλλο φράσεις όπως «ψάχνω φιλία» ή εκείνους που το χρησιμοποιούν για να μαζέψουν followers στο Instagram. Ας πούμε πως του λείπει το «παλιό καλό Tinder». Ποιο είναι αυτό; «Εκείνο στο οποίο ήξερες πως ψάχνεις και βρίσκεις μόνο σεξ. Το αν αυτό θα καταλήξει σε σχέση μετά είναι καθαρά στο δικό σου χέρι».
