Όταν ξεκίνησε η πανδημία και μάθαμε για πρώτη φορά τι εστί κορονοϊός, πολλοί ειδικοί φοβήθηκαν ότι ακόμη και οι άνθρωποι που θα κατάφερναν να αποφύγουν τον ιό (να ένα παράδειγμα) θα υπέφεραν από πρωτοφανή επίπεδα μοναξιάς. Μεταξύ μας, τι θα μπορούσε να συμβεί όταν σε εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο έλεγαν να μείνουν στο σπίτι και να αποστασιοποιηθούν από φίλους και αγαπημένα πρόσωπα;
Δύο χρόνια αργότερα (ναι, πέρασε ο καιρός), οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι η πανδημία έκανε τους Αμερικανούς ελαφρώς πιο μοναχικούς, αλλά τα επίπεδα της μοναξιάς ήταν ήδη σε υψηλό επίπεδο ώστε να θεωρηθεί απειλή για την ψυχική και σωματική υγεία τους. Ποιος έμεινε πιο μόνος κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όμως;
Σε όλους τις περιοχές των ΗΠΑ και της Ευρώπης, οι διαφορές των πληθυσμών στη μοναξιά πριν και μετά την πανδημία είναι μικρές. Μια meta-ανάλυση που δημοσιεύτηκε φέτος από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, ανέλυσε 34 μελέτες που πραγματοποιήθηκαν πριν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι οποίες επικεντρώθηκαν στη μοναξιά, μια συναισθηματική κατάσταση διαφορετική από το άγχος ή την κατάθλιψη που εστιάζει στο πότε δεν ικανοποιούνται οι κοινωνικές ανάγκες ενός ατόμου. Οι ερευνητές, δυστυχώς, βρήκαν περίπου 5% αύξηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Οι αυξήσεις είναι «τόσο μικροσκοπικές και στην πραγματικότητα δεν σημαίνουν τίποτα», λέει η Pamela Qualter, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο που μελετά τη μοναξιά αλλά δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Δεδομένου ότι ήμασταν όλοι στο σπίτι για μεγάλο χρονικό διάστημα, νομίζω ότι έδειξε πόσο ανθεκτικοί είναι οι άνθρωποι. Βρήκαν τρόπους να τη διαχειριστούν».
Αλλά ακόμα κι αν οι αυξήσεις στην εποχή της πανδημίας είναι μικρές, η μοναξιά εξακολουθεί να είναι ένα μείζον ζήτημα. Μια έρευνα του Χάρβαρντ που διεξήχθη κατά τη διάρκεια των δύο αυτών χρόνων, διαπίστωσε ότι το 36% των Αμερικανών, που περιλαμβάνει το 61% των νεαρών ενηλίκων ηλικίας 18-25 ετών, νιώθουν μόνοι συχνά ή σχεδόν όλη την ώρα.
Άλλες έρευνες κατά τη διάρκεια της πανδημίας διαπίστωσαν σημαντικές αυξήσεις στη μοναξιά μεταξύ των ομάδων που ήδη διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για αυτήν, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με χαμηλό εισόδημα και εκείνων με προβλήματα ψυχικής υγείας. Οι νέοι, που τείνουν να είναι πιο μοναχικοί από εκείνους στη μέση ηλικία, κλείστηκαν ακόμα περισσότερο στον εαυτό τους.
Υπάρχουν πιθανώς πολλοί λόγοι για τους οποίους οι νέοι φαίνεται να υποφέρουν από έλλειψη κοινωνικής σύνδεσης, λέει η Julianne Holt-Lunstad, καθηγήτρια ψυχολογίας και νευροεπιστήμης. Οι ηλικιωμένοι μπορεί να έχουν αναπτύξει καλύτερες δεξιότητες αντιμετώπισης κατά τη διάρκεια της ζωής τους για να αντιμετωπίσουν στρεσογόνους περιόδους, λέει.
Οι νέοι μπορεί επίσης να αισθάνονται πίεση όταν αισθάνονται ότι οφείλουν να έχουν διευρυνόμενους κοινωνικούς κύκλους και μερικοί μπορεί να δυσκολευτούν εάν αισθάνονται ότι οι σχέσεις τους είναι ανεπαρκείς. Αυτό θα μπορούσε να είναι μέρος του λόγου που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να κάνουν τους ανθρώπους πιο μοναχικούς, υποστηρίζει η Lunstaad.
Μπορεί -για την ώρα- ο κορονοϊός να είναι αυτός που μας απασχολεί περισσότερο, πάντως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) άρχισε ήδη να δίνει προσοχή στη μοναξιά που ένιωθαν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ο ΠΟΥ εξετάζει το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας επιτροπής υψηλού επιπέδου για την αντιμετώπιση της κοινωνικής σύνδεσης, της απομόνωσης και της μοναξιάς, λέει ο Christopher Mikton, τεχνικός υπεύθυνος στο τμήμα κοινωνικών καθοριστικών παραγόντων υγείας του ΠΟΥ.
Με πληροφορίες από το Time