“Οι γυναίκες αναμένεται να κρατούν τα στόματά τους κλειστά εδώ στη Σομαλία. Αλλά όχι πια”. Αυτός ο τίτλος συνοδεύει το κείμενο της Nasrin Mohamed Ahmed, της πρώτης γυναίκας head δημοσιογραφικού μέσου στη Σομαλία, η οποία περιγράφει στον Guardian το πόσο παράδοξο -σχεδόν- είναι να καταφέρνει μια γυναίκα να εργάζεται ως δημοσιογράφος στη χώρα της. Η Nasrin ηγείται του πρώτου μιντιακού μέσου, που είναι στελεχωμένο αποκλειστικά από γυναίκες, στη Σομαλία. Μέσω αυτοί, γυναίκες δημοσιογράφοι μπορούν πλέον να ερευνούν και να λένε τις ιστορίες που εκείνες θέλουν να πουν.
“Ειλικρινά, δεν με ενδιαφέρει αν οι άντρες ενδιαφέρονται για τις ιστορίες μας ή όχι”, αναφέρει η Nasrin. Όπως λέει, ο ανδρικός πληθυσμός ενημερώνεται επαρκώς από τα εκατοντάδες σομαλικά μέσα που ενδιαφέρονται μόνο για πολιτική “και την ατελείωτη αντιπαραγωγική διαμάχη που περιλαμβάνει”. Το κοινό που στοχεύει το “Bilan” είναι όλη η κοινωνία, “όχι απλώς μεσήλικες άντρες”. Η ίδια θεωρεί την εμμονή με την πολιτική κάτι σαν ασθένεια. Θεωρεί πως ακριβώς αυτή η θεματολογία και ο εθισμός που προκαλεί, συμβάλλει στο να διαιωνίζονται οι αντιπαραθέσεις, μιας και πολλοί δημοσιογράφοι μεροληπτούν, βάζοντας το λιθαράκι τους στον διχασμό.
“Είναι λυπηρό που η χώρα μας χρειάζεται ένα στελεχωμένο από γυναίκες μέσο αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα εδώ. Οι γυναίκες αναμένεται να φλυαρούν όσο θέλουν στην κουζίνα, αλλά να κρατούν το στόμα τους κλειστό δημόσια”, τονίζει. “Για πρώτη φορά έχουμε τον χώρο που νιώθουμε ασφαλείς, σωματικά και πνευματικά. Ποτέ πριν δεν είχαν γυναίκες δημοσιογράφοι στη Σομαλία την ελευθερία, την ευκαιρία και τη δύναμη να αποφασίσουν τι ιστορίες θέλουν να πουν και πώς θέλουν να τις πουν”.
Η Nasrin είναι δημοσιογράφος σχεδόν από την εφηβεία της. “Στα 12 χρόνια που δουλεύω, έχουν υπάρξει ιστορίες που ποτέ δεν κατάφερα να πω. Επιτέλους μπορώ να κάνω ρεπορτάζ για τα νεαρά κορίτσια που τα φέρνουν να δουλέψουν σαν οικιακές βοηθοί σε γελάσα σπίτια στο Μογκαντίσου, όπου κακοποιούνται και ξυλοκοπούνται”, δηλώνει. Θέλει να μιλήσει για πράγματα που μέχρι πριν δεν μπορούσε. Για θέματα ταμπού, όπως η επιλόχεια κατάθλιψη και η παιδική κακοποίηση. “Θα πούμε τις ιστορίες που δεν έχουν ειπωθεί για τις ξεχωριστές γυναίκες αγροτικών περιοχών που ιδρύουν επιχειρήσεις για να θρέψουν τις οικογένειές τους αφού οι άντρες τους επιστρατεύονται”, διευκρινίζει.
Οι μάχες της
“Ένας από τους λόγους που οι ιστορίες γυναικών σπάνια λέγονται στα σομαλικά μέσα ενημέρωσης είναι πως οι περισσότεροι ρεπόρτερ είναι άντρες. Το “Bilan” θα το αλλάξει αυτό. Οι γυναίκες θα μας μιλούν γιατί είμαστε επίσης γυναίκες. Θα μας βάζουν στα σπίτια τους, στα δωμάτια που προσεύχονται και στους ιδιωτικούς τους χώρους”, λέει.
Αυτοπροσδιορίζεται ως δυνατή γυναίκα. “Παίζω ποδόσφαιρο, οδηγώ μηχανές και διοικώ ένα γυμναστήριο. Αλλά έχει χρειαστεί να δώσω πολλές μάχες ως γυναίκα δημοσιογράφος”, δηλώνει. Μια από αυτές αφορούσε τον βιασμό ενός παιδιού. Ένα οχτάχρονο κορίτσι είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο, μετά τον βιασμό του. “Αυτό ήταν ασυνήθιστο, καθώς τέτοιου είδους κακοποίηση συνήθως κρατιέται μυστική, λόγω της ντροπής πυο φέρνει σε οικογένειες και φυλές”, αναφέρει. “Η υπουργός των γυναικών επισκέφθηκε το κορίτσι στο νοσοκομείο και υποσχέθηκε πως θα φρόντιζε να επέλθει δικαιοσύνη. Αυτό ήταν εξίσου ασυνήθιστο, μιας και η δικαιοσυνη μερικές φορές λειτουργεί αντίστροφα στη Σομαλία, όπου γυναίκες έχουν συλληφθεί επειδή κατήγγειλαν τον βιασμό τους”.
Η Nasrin αποφάσισε να διαχειριστεί μιντιακά το ζήτημα σαν πρώτο θέμα ειδήσεων, κεντρικό τίτλο. Τότε οι -άντρες- συνεργάτες της τής ζήτησαν να το βάλει χαμηλά μιας και αφορούσε τοπικά νέα. “Εγώ αρνήθηκα, διεκδίκησα και κέρδισα. Αλλά εμένα μου έχουν μάθει να πολεμάω”, λέει.
“Όλοι οι δημοσιογράφοι κινδυνεύουν στη Σομαλία”
“Είμαστε στόχοι Ισλαμιστών μαχητών και αντιμετωπίζουμε το ρίσκο να ανατιναχτούμε από βόμβες αυτοκτονίας”, τονίζει. Όσον αφορά τις γυναίκες δημοσιογράφους, εκείνες έχουν και άλλες προκλήσεις να αντιμετωπίσουν, ξεκινώντας από τις ίδιες τις οικογένειές τους, που θεωρούν τη δημοσιογραφία ένα ντροπιαστικό επάγγελμα για τις γυναίκες. “Αντιμετωπίζουν σεξουαλική παρενόχληση στο γραφείο και κακοποίηση στους δρόμους. Το νεαρότερο μέλος της ομάδας μας κατάγεται από μια αγροτική φυλή. Προσπάθησα να την πιέσω να μη γίνει δημοσιογράφος, αλλά έχει θάρρος και άφησε το σπίτι της για πρώτη φορά για να έρθει στο “Bilan”.
“H δική μου οικογένεια δεν αντιστάθηκε όταν τους είπα με υπερηφάνεια πως βρήκα δουλειά ως δημοσιογράφος, βγάζοντας πενήντα δολάρια τον μήνα. Αλλά πρόσφατα μου είπε η μητέρα μου, πάνω από μια δεκαετία μετά, πως ο πατέρας μου της άσκησε κριτική που με υποστήριζε, ρωτώντας: “Θες να κλαις όταν πεθάνει;”.
Τώρα η οικογένειά της τη θαυμάζει. “Ξέρουν πως είμαι έτοιμη να αντιμετωπίσω κάθε εμπόδιο και πρόκληση που θα έρθει στον δρόμο μου.
