O Άνταμ ΜακΚέι ξέρει ότι είσαι θυμωμένος. Καλά, εδώ το ξέρω εγώ που σε βλέπω να βρίζεσαι κάθε μέρα στην κίνηση της Κατεχάκη και να απελπίζεσαι όταν ανοίγεις λογαριασμό. Και δεν έχω σκηνοθετήσει το Μεγάλο Σορτάρισμα και το Vice. O 53χρονος σεναριογράφος-σκηνοθέτης που ξέρει να φτιάχνει μαύρες κωμωδίες έχει αντιληφθεί ότι οι πολιτικοί μάς έχουν τρελάνει και ότι η πραγματικότητα μάς ενοχλεί σε τέτοιο βαθμό που δεν την αποδεχόμαστε. Είμαστε αρνητές. Γιατί έτσι.
Εμ, δεν είναι ακριβώς έτσι όμως. Ο κόσμος μας απειλείται είτε από την κλιματική αλλαγή (σαν τους δεινόσαυρους θα εξαφανιστούμε να το δεις) είτε από την πανδημία είτε από την οργισμένη εργατική τάξη που δεν μπορεί πλέον να συγκρατήσει τα νεύρα της. Κύριοι, σταματήστε να κάνετε πλέον ειδήσεις που θυμίζουν infotainment. Ήμαρτον, σε λίγο θα βγει στου Κοκλώνη η Παγώνη. Oh, wait…
Είναι δυνατόν να κρίνουμε μια ταινία από τις προσδοκίες μας για το τι πρέπει ή θα μπορούσε να είναι μια ταινία, όταν το θέμα της ταινίας είναι τόσο μεγάλο και σημαντικό που μια κριτική των κακών σημείων της απλά αισθάνεται μικρή και μυωπική; Οι ηγέτες μας είναι ηθικά χρεοκοπημένοι νάρκισσοι. Οι ειδήσεις έχουν γίνει μια λαίλαπα της ανούσιας είδησης. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας έχουν χειραγωγήσει και δεν μπορούμε να απομακρυνθούμε από τα τηλέφωνά μας.
Δεν είμαι σίγουρα η πρώτη που σας το λέει: το clickbait και η κουλτούρα των διασημοτήτων έχουν μολύνει τα πάντα. Θα πεθάνουμε όλοι και θα ψάχνετε ακόμη τιμούλα για τα ρούχα της Αθηνάς Οικονομάκου. Μας ενημερώνουν καθημερινά οι επιστήμονες για την κλιματική αλλαγή ή την πορεία της νέας μετάλλαξης κι εμείς θυμώνουμε επειδή κάνουν σάτιρα με ένα θρησκευτικό γεγονός –χαιρετισμούς στον Ηλία Μόσιαλο. Δεν βλέπουμε ότι ο άνθρωπος με αναλυτική και επίμονη δουλειά καταγραφής και ανάλυσης των επιδημιολογικών και φαρμακολογικών στατιστικών δεδομένων και παρουσίασής τους με κατανοητό τρόπο στον ελληνικό λαό προσπαθεί να μας βοηθήσει. Όχι, δεν μπορούμε να το δούμε. Είμαστε σε απόγνωση, φοβόμαστε και θα εκφραστούμε με θυμό και κατάρες. Γιατί να κάνουμε ενδοσκόπηση; Μας ρωτάτε αν το αντέχουμε;
Πίσω στην ταινιάρα: Το Μην κοιτάτε πάνω, το χριστουγεννιάτικο δώρο του Netflix, περιστρέφεται γύρω από έναν κομήτη που κατευθύνεται προς τη Γη. Είναι ελαφρώς μεγαλύτερος από τον μετεωρίτη που αφάνισε τους δεινόσαυρους και σύμφωνα με τους ανθρώπους που το ανακαλύπτουν για πρώτη φορά – η διδακτορική φοιτήτρια του Michigan State Κέτι Ντιαμπιάσκι (Τζένιφερ Λόρενς) και ο καθηγητής της, Δρ Ράνταλ Μίντι (Λεονάρντο Ντι Κάπριο) — πρόκειται να χτυπήσει τον πλανήτη μας σε περίπου έξι μήνες και να τον καταστράψει. ΘΑ ΠΕΘΑΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ. Το να το μάθουν όλοι, αποδεικνύεται, είναι το δύσκολο κομμάτι.
Μόνο που η ταινία δεν έχει να κάνει με την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ή τουλάχιστον, όχι ρητά. Το αποτέλεσμα, προτείνει, είναι το ίδιο είτε πρόκειται για την επικείμενη καταστροφή του πλανήτη μας μέσω οικολογικών καταστροφών ή ενός φονικού ιού είτε για κάποιον εξωτερικό κίνδυνο που απειλεί την ίδια μας την ύπαρξη. Αλλά αυτή την πληροφορία είμαστε ανήμποροι να την επεξεργαστούμε. Το είδος μας είναι καταδικασμένο είδος και παραπληροφορημένο. Μας νοιάζει περισσότερο που βγήκε η Δέσποινα Βανδή στα μπουζούκια με τον Βασίλη τον Μπισμπίκη. ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ.
Στην ταινία του Netflix, οι βραβευμένοι με Όσκαρ Τζένιφερ Λόρενς και Λεονάρντο Ντι Κάπριο υποδύονται δύο αστρονόμους που ξεκίνησαν να προειδοποιήσουν τον κόσμο για έναν επικείμενο κομήτη που θα καταστρέψει τον πλανήτη. Αλλά το μήνυμα πέφτει στα αυτιά των κωφών, ξεκινώντας από την Πρόεδρο της Μέριλ Στριπ, Τζέινι Ορλεάν. Θυμίζει τον Τραμπ. Με πιο ωραία μαλλιά.
Μόλις γίνει πολιτικά επωφελές να γίνει αυτό, ο Λευκός Οίκος ξεκινά ένα σχέδιο για την καταστροφή του κομήτη. Το μόνο άτομο με αρκετά χρήματα για να παρέμβει είναι ο επιχειρηματίας τεχνολογίας Πίτερ Ίσεργουελ, ο οποίος θέλει να εξορύξει τον κομήτη για τα “περιουσιακά στοιχεία αξίας 140tn”. Ο Peter Isherwell (Μαρκ Ράιλανς) παρεμβαίνει για τον εξής λόγο — οι επιστήμονες της εταιρείας του ανακάλυψαν ότι ο κομήτης είναι γεμάτος από ορυκτά σπάνια και εξαιρετικά κερδοφόρα υλικά. Θα μπορέσει να σταματήσει το μονοπώλιο της Κίνας. Δεν τον αφορά η διάσωση του πλανήτη αλλά το προσωπικό κέρδος. Δες τον κι ως Έλον Μασκ aka πρόσωπό της χρονιάς για γέλια. Οι παραλληλισμοί με την κλιματική κρίση είναι σχεδόν οδυνηρά προφανείς. Οι περιπτώσεις πολιτικών που επικεντρώθηκαν στην “οικονομική ευκαιρία” που παρουσίασε η κλιματική κρίση πέρασαν από το μυαλό μου.
Θέλω να πω, αυτό είναι ο καπιταλισμός καταστροφής: προσπαθώντας να βρει κέρδη στη μέση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Η Κέιτ και ο Δρ Μίντι πηγαίνουν σε ένα πολιτικό ημερήσιο talk show που παρουσιάζεται από δύο αστείους οικοδεσπότες, τον Τζακ Μπρέμερ (Τάιλερ Πέρι) και την Μπρι Έβαντι (Κέιτ Μπλάνσετ), οι οποίοι τους καθοδηγούν να κρατούν τα πράγματα ελαφριά. Οι ολέθριες προειδοποιήσεις για το επικείμενο τέλος του κόσμου επισκιάζονται από one-liners και την επιθυμία να γίνει ο Δρ Mindy ένα τηλεοπτικό αστέρι. Ο σέξι επιστήμονας της χρονιάς. Φυσικά, αναγνώρισες τις αντίστοιχες ελληνικές εκπομπές.
Στην ταινία πρωταγωνιστούν επίσης οι Κέιτ Μπλάνσετ, Τζόνα Χιλ, Ρομπ Μόργκαν, Τάιλερ Πέρι, Μαρκ Ράιλανς και η τραγουδίστρια Αριάνα Γκράντε. Κλέβει την παράσταση η Μέλανι Λίνσκι και είναι από τις λίγες φορές που ο Τιμοτέ Σαλαμέ είναι σχετικά καλός (σ.σ. η υπόλοιπη συντακτική ομάδα παίρνει απόσταση από αυτό το σχόλιο). Δεν έχει σημασία πόσα Όσκαρ θα κερδίσει, η ταινία από μόνη της δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα του κόσμου. Οι παραγωγοί της δεν έχουν αυταπάτες για αυτό: Στην ταινία, οι μεγαλύτερες διασημότητες του πλανήτη αγωνίζονται να σταματήσουν τον κομήτη, αλλά το τέλος δεν είναι καθόλου αισιόδοξο.
Ο τίτλος της ταινίας (Μην κοιτάτε πάνω), παίρνει το όνομά της από το φαινόμενο που επινοήθηκε για πρώτη φορά από τον καθηγητή και συγγραφέα Timothy Morton, για μια ιδέα τόσο μεγάλη και συντριπτική που υπερβαίνει τα όρια της κατανόησης της ανθρωπότητας. Αυτά.
Τζόνα Χιλ, είσαι σπουδαίος. Τα Μπρόντερακ δεν θελουν απλά να σας μυρίσουν.
