Η τηλεργασία είναι ένα καλό σενάριο, που για πολλούς πήγε στραβά. Πόσες ώρες περνάς εσύ μπροστά στον υπολογιστή; Πόσες φορές, κατά τη διάρκεια αυτής της χρονιάς, το να κλείσεις το pc ήταν κυριολεκτικά και το τελευταίο πράγμα που έκανες πριν κοιμηθείς; Σε νιώθουμε, πρέπει να το ξέρεις. Δεν είναι εύκολη η αποσύνδεση, ούτε το να αποφύγεις τον κίνδυνο να εργαστείς κατά πολύ από όσο χρειάζεσαι και κάπου εδώ πρέπει να ξέρεις πως δεν είμαστε μόνοι σε αυτή την ατέρμονη λούπα από εκκρεμμότητες, αφού ο ΠΟΥ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου με ένα συγκαλυμμένο «η πολύ δουλειά σκοτώνει θα μας φάει».
Σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, περισσότερες από 55 ώρες εργασίας την εβδομάδα αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου, λόγω καρδιαγγειακών προβλημάτων. Αυτές οι 55 ώρες εργασίας μεταφράζονται στο περίπου σε 11 ώρες τη μέρα, που δεν τις λες και ακραίο σενάριο αν σκεφτείς πόσες ώρες δουλεύεις τη μέρα το τελευταίο διάστημα ή τέλος πάντων καταλήγεις να δουλεύεις. Στο μεταξύ, η τάση των υπερωριών φαίνεται να αυξάνεται και οι οργανισμοί προειδοποιούν πως σε αυτό ευθύνεται και η πανδημία. Μη θυμίσουμε τώρα τα του νέου νομοσχεδίου για τα εργασιακά και μας πιάσει πανικός. Ας κρατήσουμε σταθερούς παλμούς.
Στην πρώτη παγκόσμια έρευνα για τους θανάτους που οφείλονται στις πολλές ώρες εργασίας, που δημοσιεύθηκε στο Environment International, φάνηκε πως το 2016, 745.000 άνθρωποι πέθαναν από εγκεφαλικό ή καρδιακές παθήσεις εξαιτίας των αυξημένων ωρών εργασίας. Σε σχέση με το 2000, μιλάμε για μια αύξηση σχεδόν 30%. Μαρία Νέιρα, διευθύντρια του τμήματος Περιβάλλοντος, Κλιματικής Αλλαγής και Υγείας του ΠΟΥ, δήλωσε πως:
«Το να εργάζεται κανείς 55 ή και περισσότερες ώρες την εβδομάδα αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την υγεία. Αυτό που θέλουμε να κάνουμε με αυτές τις πληροφορίες είναι να προωθήσουμε περισσότερες ενέργειες, περισσότερη προστασία για τους εργαζόμενους». Μάλιστα υπογράμμισε πως «Έχει έρθει η ώρα όλοι –κυβερνήσεις, εργοδότες και εργαζόμενοι– να παραδεχθούμε επιτέλους ότι οι πάρα πολλές ώρες εργασίας ενδέχεται να προκαλέσουν πρόωρο θάνατο».
Η μελέτη του ΠΟΥ και της ΔΟΕ έδειξε πως οι περισσότεροι θάνατοι αφορούν τους άντρες, σε ποσοστό 72%, ηλικίας 60 με 79 ετών οι οποίοι εργάζονταν για 55 ώρες την εβδομάδα ή και περισσότερο όταν ήταν 45 με 74 ετών. Επιπλέον, οι άνθρωποι που ζουν στη νοτιοανατολική Ασία και την περιοχή του δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού (Κίνα, Αυστραλία, Ιαπωνία), πλήττονται περισσότερο. Εξετάζοντας στοιχεία από 194 χώρες, οι ερευνητές βρήκαν πως όσοι εργάζονται επί 55 ώρες την εβδομάδα ή και περισσότερο έχουν αυξημένο κίνδυνο σε ποσοστό 35% να εμφανίσουν εγκεφαλικό και σε ποσοστό 17% να πάθουν ισχαιμικό επεισόδιο σε σχέση με όσους εργάζονται 35 με 40 ώρες την εβδομάδα.
Όχι, η έρευνα δεν εξέτασε τις συνθήκες εργασίας εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού, αν και αξιωματούχοι του ΠΟΥ επεσήμαναν πως η αύξηση της τηλεργασίας και η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας λόγω της υγειονομικής κρίσης ενδέχεται να έχουν αυξήσει τους κινδύνους. «Η πανδημία επιταχύνει εξελίξεις που ενδέχεται να τροφοδοτήσουν τάσεις που οδηγούν σε αυξημένες ώρες εργασίας», επεσήμανε ο ΠΟΥ, εκτιμώντας ότι τουλάχιστον το 9% των ανθρώπων εργάζονται πάρα πολλές ώρες.
Επικαλούμενος έρευνα του National Bureau of Economic Research σε 15 χώρες ο Φρανκ Πέγκα, ειδικός του ΠΟΥ, σχολίασε ότι «ο αριθμός των ωρών εργασίας αυξήθηκε κατά περίπου 10% στη διάρκεια των lockdown». Η τηλεργασία καθιστά πιο δύσκολη την αποσύνδεση των εργαζομένων, πρόσθεσε ο ίδιος, συνιστώντας να οργανώνονται «περίοδοι ξεκούρασης».
Το ζήτημα της εργασίας εν μέσω της πανδημίας, όμως, χαρακτηρίζεται από έντονη ανασφάλεια, γεγονός που ωθεί τους ανθρώπους σε έξτρα εργασία, ώστε να αποδείξουν την αξία τους και να μη χάσουν τη δουλειά τους. «Καμία εργασία δεν αξίζει να αναλάβουμε τον κίνδυνο ενός εγκεφαλικού ή μιας καρδιακής νόσου. Οι κυβερνήσεις, οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι θα πρέπει να συνεργαστούν για να συμφωνήσουν σε περιορισμούς που θα επιτρέψουν να προστατευθεί η υγεία των εργαζομένων», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.