Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας: Ας μιλήσουμε και για την επιδημία κατάθλιψης

Οι αριθμοί λένε πάντα την αλήθεια. Σύμφωνα με πανεπιστημιακές έρευνες το 12% του συνόλου του πληθυσμού όλων των ηλικιών πάσχει από ψυχικές ασθένειες. Αν πιστέψουμε τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πάνω από 154 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από κατάθλιψη και το 2020 θα είναι η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως.  Τι μπορούμε να κάνουμε; O Αργύρης Στραβελάκης Μάρδας, Σύμβουλος Προσωπικής Βελτίωσης και δημιουργός του Ελληνικού Κέντρου Συναισθημάτων ίσως έχει τις απαντήσεις. 

“Είναι μια καλή αφορμή γιαα να θυμηθούμε ότι είναι απαραίτητο να φροντίσουμε τα συναισθήματά μας, ειδικά αυτή την εποχή που ζούμε. Ο ψυχικός πόνος  δεν είναι σαν τον σωματικό πόνο. Δεν περνάει με τον καιρό. Μένει εκεί και μας εξουσιάζει αν δεν τον αντιμετωπίσουμε με τα σωστά ψυχικά εργαλεία, που ευτυχώς έχουμε σε αφθονία. Δεν χρειάζεται να αρρωστήσουμε για να κοιτάξουμε την καρδιά μας. Μη γίνετε σαν εμένα που το έμαθα με τον δύσκολο τρόπο. Γνωρίστε την Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση και βάλτε την στη ζωή σας. Αν σας απασχολεί κάτι, ζητήστε βοήθεια από κάποιον ειδικό”.

Πανδημία και Ψυχική Υγεία

“Από το ξεκίνημα του 2019 διεξάγουμε μια διαρκή έρευνα “Συναισθηματικής Νοημοσύνης” και από εκεί αντλούμε διάφορα συμπεράσματα. Ο φόβος και η πίεση είναι τα πιο σημαντικά συναισθήματα που δημιουργεί η πανδημία. Αλλά, αυτό που μας θορυβεί είναι η σημαντική αύξηση των επιπέδων ψυχικής έντασης που είναι υπεύθυνα για μια σειρά από ψυχοσωματικά προβλήματα. Εκεί κρούουμε τον κωδωνα του κινδύνου και προσφέρουμε κάθε μήνα ένα με δύο οδηγούς Συναισθηματικής Διαχείρισης στον γενικό πληθυσμό για να βοηθήσουμε στη μείωση αυτής της έντασης.  Ο κόσμος ευτυχώς ζητάει βοήθεια και επιλέγει να συνεργαστεί με έναν Σύμβουλο Προσωπικής Βελτίωσης ή έναν Ψυχολόγο, περισσότερο από παλιά. Κι αυτό είναι ενθαρρυντικό. Αλλά πρέπει να βοηθήσουμε και όλους όσοι δεν έχουν πρόσβαση στην πληροφορία ή δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα”.  

Τι σημαίνει συναισθηματική εκπαίδευση; 

“Η συναισθηματική εκπαίδευση περιλαμβάνει όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις για να είσαι χαρούμενος και ευτυχισμένος. Κανονικά θα έπρεπε να τα είχες μάθει από το σχολείο.  Όπως: τι να κάνω όταν είμαι στεναχωρημένος, όταν με έχει μαλώσει ο μπαμπάς μου, όταν το κορίτσι ή το αγόρι που αγαπώ δεν με θέλει, ή ακόμα και πώς μπορώ να νιώσω καλύτερα αν οι γονείς μου χώρισαν ή αν δέχομαι bullying στο σχολείο. Μαθήματα που βελτιώνουν τη γνώση του εαυτού μας και την συναισθηματική μας διαχείριση και μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα”

Η χρονιά του μεγάλου άγχους 

“Και βέβαια μπορώ να μειώσω το άγχος μου. Είναι δικό μου, ό,τι θέλω το κάνω. Υπάρχουν λοιπόν δυο  επίπεδα. Το ένα της “Διαχείρισης” του άγχους και το άλλο της “Θεραπείας” του. Θα μιλήσουμε εδώ για τη διαχείριση, για τη θεραπεία χρειάζεται η συνεργασία με κάποιον ειδικό. Τι μπορώ να κάνω λοιπόν: Όποτε νιώθω το άγχος μου να αυξάνεται, παίρνω τρεις  βαθιές αναπνοές. Εισπνοή από την μύτη, γεμίζω όλη τη κοιλιά και το στήθος μου και εκπνέω όλο τον αέρα από το στόμα. Το επαναλαμβάνω τρεις φορές, το αποτέλεσμα είναι θαυματουργό. Η αναπνοή συντονίζει δύο από τα πιο σημαντικά συστήματα του σώματός μου, το “Συμπαθητικό” και το “Παρασυμπαθητικό” σύστημα. Με τις αναπνοές εξισορροπούνται, χαλαρώνει όλο το σώμα και ηρεμούν τα έντονα συναισθήματα. Μετά, μπορείς να αντιμετωπίσεις ότι σε αγχώνει, πολύ καλύτερα. Δοκιμάστε το”.

Μπορώ να γίνω ψυχικά ανθεκτικός;

“Η προσωπική μου άποψη είναι ότι όλοι μας πρέπει να αναπτύξουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα. Είναι αυτή που θα μας βγάλει από μια δύσκολη κατάσταση και θα βοηθήσει να μην μας “πάρουν από κάτω” τα συναισθήματά μας. Βελτιώνοντας την όχι μόνο βοηθάμε τον εαυτό μας να διαχειρίζεται καλύτερα τα συναισθήματά του, αλλά και τους ανθρώπους που αγαπάμε, μια που δεν θα τους επιφορτίζουμε με τα δικά μας άγχη.  Εμείς στο Ελληνικό Κέντρο Συναισθημάτων με την βραβευμένη φιλανθρωπική μας δράση (μετάλλιο του Υποστηρικτή, ΕΛΠΙΔΑ 2016) προσφέρουμε εδώ και χρόνια θεραπείες ψυχικής ενδυνάμωσης με την μοναδική Ελληνική μεθοδολογία Expansion Method σε καρκινοπαθείς με αποτελέσματα από την πρώτη εφαρμογή της μεθόδου. Τον τελευταίο καιρό προσφέρουμε και σε ιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της πανδημίας. Σκοπός μας είναι να προσφέρουμε αυτά που δεν λάβαμε, να ενδυναμώσουμε όπου υπάρχει αδυναμία και να δεχτούμε βοήθεια όποτε μας την προσφέρουν”. 

Κεφάλαιο Ευτυχία 

“Η προσωπική μου άποψη είναι ότι τελικά η ευτυχία είναι το ζητούμενο στη ζωή. Ούτε τα χρήματα, ούτε ο έρωτας, ούτε η αναγνώριση. Μόνο η Ευτυχία. Όμως για να ζήσουμε ευτυχισμένοι έχουμε πολλά να υπερβούμε. Όπως ο τρόπος που σκεφτόμαστε, η κοινωνία αλλά και οι φίλοι μας, που πολλές φορές μας παρασέρνουν. Για να γίνουμε λοιπόν λίγο πιο χαρούμενοι πρέπει να ασκήσουμε την επικοινωνία και να χαλιναγωγήσουμε τον εγωισμό μας. Μελέτες δείχνουν ότι όταν μοιραζόμαστε τις εμπειρίες και τα συναισθήματά μας είμαστε πιο ευτυχισμένοι.  Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι η ανιδιοτέλεια. Όταν προσφέρουμε δηλαδή χωρίς να περιμένουμε αντάλλαγμα. Μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματα με τους συνανθρώπους σας. Πάρτε τηλέφωνο κάποιον που σας κάνει να νιώθετε ευγνωμοσύνη και εκφράστε το. Βοηθήστε κάποιον που σας το ζήτησε. Βάλτε στη ζωή σας την κοινωνική προσφορά. Βρείτε κάποια ασχολία που θα προσφέρει υπηρεσία στον συνάνθρωπό σας και κάντε τη. Οι μελέτες δείχνουν ότι όταν κάνεις κάποιον άλλον χαρούμενο, η δική σου ευτυχία αυξάνεται κατακόρυφα και διαρκεί περισσότερο. Όπως είπα: Επικοινωνία και Χαλιναγώγηση” 

Πώς ασχολήθηκατε με τη Συναισθηματική Μάθηση;

“Προέρχομαι από τον χώρο των τεχνών, του θεάτρου πιο συγκεκριμένα, μέχρι που μια ψυχοσωματική ασθένεια με έβαλε να παλέψω για τη ζωή μου το 2009. Έτσι άρχισα να το ψάχνω και διαπίστωσα οτι αν υπήρχε η Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση (SEL) στο σχολείο μου, εγώ, όχι μόνο δεν θα ασθενούσα, αλλά θα είχα και μια πολύ καλύτερη ζωή. Όλη μου αυτή την εμπειρία την έγραψα σε βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη (Αναγέννηση). Το έβαλα στόχο λοιπόν να βοηθήσω όσο το δυνατόν περισσότερους να γνωρίσουν το  μοναδικό άνθρωπο που πρέπει να αγαπήσουν στη ζωή τους, τον ίδιο τους τον εαυτό. Δημιούργησα με μια ομάδα εξαίρετων επιστημόνων, ψυχολόγων, εκπαιδευτικών, καλλιτεχνών και επιχειρηματιών το Ελληνικό Κέντρο Συναισθημάτων που μελετά τη Συναισθηματική Νοημοσύνη των Ελλήνων και προσφέρει εργαλεία για την βελτίωσή της (SEL) και θεραπείες Απελευθέρωσης Τραύματος (Expansion Method). Στο κέντρο προσφέρουμε θεραπείες και εκπαίδευση αλλά και πολύ μεγάλο φιλανθρωπικό έργο”.