Να κάνω μια μαντεψιά; Όταν ήσουνα μικρός (ή μικρή) σε τραβολογούσαν οι δικοί σου στα μουσεία. Και δεν σ’ άρεσε! Σωστά; (Αν σ’ άρεσε, μαγκιά σου. Αν δεν σε τραβολογούσαν, σε φθονώ κάμποσο ήδη!).
Εγώ λοιπόν, όταν συνέβαινε αυτό, για να μη βαριέμαι καθόμουνα κι έφτιαχνα ιστορίες με τους πίνακες που έβλεπα. Όμως ξέρεις ποια είναι η φάση; Ότι μερικοί πίνακες με ξεφτίλισαν, γιατί έχουν στ’ αλήθεια τρομερές ιστορίες πίσω τους! Και ιδού 6 απ’ αυτές.
Γκουέρνικα (Πάμπλο Πικάσο)
Στην πραγματικότητα, η ιστορία που μετράει δεν βρίσκεται “πίσω” απ’ τον σπουδαιότερο πίνακα της καριέρας του Πικάσο (γνώμη μου) αλλά “μπροστά του”. Αφότου ο ιδιοφυής Ισπανός απεικόνισε εντυπωσιακά όλη τη φρίκη της βομβαρδισμένης πόλης, βρέθηκε να ζει στο κατεχόμενο απ’ τους Γερμανούς Παρίσι. Μια μέρα λοιπόν, του την έπεσε στο σπίτι η Γκεστάπο, κι ένας αξιωματικός είδε τη φωτογραφία του πίνακα. “Εσείς το κάνατε αυτό;” ρώτησε ο αξιωματικός. Κι ο ΠΙΚΑΣΑΡΟΣ απάντησε: “Όχι, εσείς το κάνατε!“. Πόσο μεγάλο αλάνι ήσουνα ρε τύπε;
Ο Μυστικός Δείπνος (Λεονάρντο Ντα Βίντσι)
Όταν ο Ντα Βίντσι ζωγραφίζει, ένας μικρός χαμούλης υπάρχει πάντα πίσω απ’ τους πίνακές του. Κι εδώ δεν μιλάμε για όποιον-όποιον πίνακα, οπότε δεν μιλάμε και για όποιον-όποιο χαμούλη! Το χυμένο αλάτι που “δείχνει” τον Ιούδα (!), τα φαγητά στο τραπέζι που συμβολίζουν μουσικές νότες, οι περίφημες θεωρίες του Νταν Μπράουν για τη Μαρία τη Μαγδαληνή (οι ιστορικοί τέχνης τις αμφισβητούν, όμως άλλος έκανε τρελές πωλήσεις!). Η πιο απίθανη ιστορία ωστόσο βρίσκεται κρυμμένη στα πρόσωπα του Ιησού και του Ιούδα.
Αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά, το πρόσωπο του Δασκάλου μοιάζει πολύ με το πρόσωπο του προδότη μαθητή. Σύμφωνα μ’ έναν θρύλο λοιπόν, ο Ντα Βίντσι, ύστερα από 6 μήνες ψάξιμο, βρήκε το “πρόσωπο του Ιησού” στα γαλήνια χαρακτηριστικά ενός 19χρονου αγοριού. Αφού τελείωσε τη δουλειά του, συνέχισε με τον υπόλοιπο πίνακα και, χρόνια μετά, έψαξε σε καταγώγια και φυλακές για να βρει τον κατάλληλο “Ιούδα”. Τον βρήκε σε μια φυλακή της Ρώμης – ένα πρόσωπο που απεικόνιζε τέλεια την υποκρισία και το έγκλημα. Αφού τελείωσε το πορτρέτο όμως κι ετοιμάστηκε να φύγει, ο φυλακισμένος του φώναξε: “Λεονάρντο, δεν μ’ αναγνώρισες;“. Τότε μόνο ο Ντα Βίντσι μπόρεσε να δει τον “Ιησού” του στο πρόσωπο του “Ιούδα”. Ντάξει, θρύλος αλλά ποτέ δεν ξέρεις…
Ο γέρος ψαράς (Τίβοντορ Κόσζτκα)
Στην ίδια λογική αλλά πολύ εντυπωσιακότερος ο “γέρος ψαράς” του Τίβανταρ Κόσζτκα (φτου, τι όνομα είναι αυτό ρε μάστορα!). Εκεί ο ζωγράφος δεν χρησιμοποίησε μοντέλο, αλλά μπόρεσε μ’ εξαίρετο τρόπο ν’ απεικονίσει το καλό και το κακό (τον Θεό και τον διάβολο, κατ’ άλλους) που βρίσκονται μέσα στον ίδιο άνθρωπο. Ο ψαράς του Ούγγρου λοιπόν, αν τοποθετήσεις έναν καθρέφτη στη μέση του πίνακα, έμφανίζεται στα αριστέρα ως ήρεμος γέροντας. Στα δεξιά όμως… Άντε χάσου ρε Κόσζτκα, βραδιάτικα!
Η μητέρα του Γουίστλερ (Τζέιμς Γουίστλερ)
Τη “μητέρα του Γουίστλερ” (που την ξέρεις σίγουρα αν σ’ αρέσει ο Μίστερ Μπιν) πρέπει να ‘ναι ο πιο “άραξε” πίνακας στην ιστορία της τέχνης. Λοιπόν, σύμφωνα με το πλάνο του ζωγράφου, αρχικά θα απεικόνιζε ένα όρθιο νεαρό κορίτσι. Όμως το μοντέλο δεν ήρθε ποτέ, κι ο τύπος σκέφτηκε: “Ε, δεν πειράζει, ας βρω κάποια άλλη να ποζάρει… Μάναααα!”. Κι επειδή η μάνα του δεν ήταν καμιά παιδούλα, σκέφτηκε επίσης: “Πού να την έχω όρθια τόσες ώρες γριά γυναίκα;” και την έκατσε σε μια καρέκλα. Και κάπως έτσι, ο Γουίστλερ έκανε παγκόσμια επιτυχία κι επισήμως κερδίζει τον τίτλο του ΠΙΟ YOLO ζωγράφου όλων των εποχών!
Η δημιουργία του Αδάμ (Μιχαήλ Άγγελος)
Τον περίφημο πίνακα του Μικελάντζελο, τον ξέρει πάνω-κάτω όλος ο κόσμος. Αυτό που δεν ξέρει όλος ο κόσμος (ή τέλος πάντων που δεν ήξερα εγώ μέχρι ν’ αρχίσω να το ψάχνω), είναι πως ο ζωγράφος με τ’ όνομα του πορτοκαλί χελωνονίντζα, είχε τεράστια αγάπη στην ανατομία. Αν λοιπόν ρίξει κάποιος μια προσεκτική ματιά στο περίγραμμα του χιτώνα που περιβάλλει τον Θεό, θα δει έναν… καλοσχεδιασμένο ανθρώπινο εγκέφαλο! O Θεός έδωσε στον άνθρωπο μυαλό, ο Θεός προήλθε απ’ το μυαλό του ανθρώπου, αντίσταση στη λογοκρισία της καθολικής εκκλησίας; Όπως και να ‘χει, είσαι μεγάλο κεφάλι ρε Μάικι!
Mόνα Λίζα (Λεονάρντο Ντα Βίντσι)
Ίσως ο σπουδαιότερος πίνακας όλων των εποχών. Tα μάτια που σ’ ακολουθούν, το χαμόγελο που υπάρχει μόνο όταν δεν το κοιτάς, η απόδειξη της μεγαλοφυΐας του Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Ωστόσο, η πιο εντυπωσιακή ιστορία πίσω απ’ τη Μόνα Λίζα, βρίσκεται ακριβώς εκεί: πίσω απ’ τη Μόνα Λίζα! O Γάλλος επιστήμονας Πάσκαλ Κορτ, λέει πως ανακάλυψε μια διαφορετική γυναίκα κάτω απ’ την Τζιοκόντα που όλοι ξέρουμε. Και ο ισχυρισμός δεν σταματάει εκεί. Αρκετοί αναλυτές πατώντας πάνω στην ανακάλυψη του Κορτ, υποστηρίζουν πως η πραγματική Μόνα Λίζα είναι εκείνη η δεύτερη κοπέλα, ενώ η Τζιοκόντα που ξέρουμε, είναι… ο ίδιος ο Λεονάρντο! Κι αν το καλοκοιτάξεις και δεις λίγο και την ιστορία του πίνακα, παίζει και να ισχύει. Τι, όχι;
