Ξεκίνησε από τη Νότια Κορέα, ένα ριζοσπαστικό φεμινιστικό κίνημα, με την ονομασία 4Β. Και να που τώρα αρχίζει να κινεί έντονα το ενδιαφέρον γυναικών και στις ΗΠΑ, ως αντίδραση στην εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ. Συνοψίζεται στο εξής: Αποχή από τις αλληλεπιδράσεις με τους άνδρες σε ένδειξη αντίδρασης στην πατριαρχία.
Είναι οι σύγχρονες «Λυσιστράτες»; Υπό μία έννοια, ναι. Στην κωμωδία του Αριστοφάνη, οι γυναίκες της Αθήνας και της Σπάρτης κηρύσσουν απεργία, προσπαθώντας έτσι να πείσουν τους άντρες τους να σταματήσουν τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Στις μέρες μας, το κίνητρο είναι εντελώς διαφορετικό, αλλά το αποτέλεσμα αρκετά παρόμοιο. Ένα χάσμα μεταξύ των δύο φύλων.
Απαραίτητη, πρώτα από όλα, μια εξήγηση. 4B σημαίνει τα τέσσερα “Β” ή “Όχι” στα κορεατικά. Είναι το “bisekseu” (όχι σεξ με άνδρες), το “biyeonae” (όχι ραντεβού με άνδρες), το “bihon” (όχι γάμος με άνδρες) και το “bichulsan” (όχι παιδιά). Οι ρίζες εντοπίζονται στο 2010, ως αντίδραση στο revenge porn που στη Νότια Κορέα είναι πραγματικά μάστιγα, βάζουν κρυφές κάμερες ως και στις τουαλέτες. Το κίνημα πήρε πραγματικά τα πάνω του από το 2018 κι ύστερα, με την εμφάνιση του #MeToo να συντείνει τα μέγιστα ως προς αυτό.
Η βασική ιδέα συνεπώς έχει ως εξής: Οι γυναίκες αποκηρύσσουν τον ετερόφυλο γάμο, τα ραντεβού, το σεξ και τη μητρότητα σε ένδειξη διαμαρτυρίας γι’ αυτό που χαρακτηρίζουν ως θεσμοθετημένο μισογυνισμό και κακοποίηση. Κάποιες διαδηλώτριες κόβουν τα μαλλιά τους ή αρνούνται να βάλουν makeup θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να δείξουν πως απορρίπτουν τα κοινωνικά στάνταρ περί ομορφιάς. «Δεν γουστάρουμε να μας κατατάσσουν ως κάποιου άνδρα σύζυγο ή κοπέλα, αλλά να έχουμε ανεξαρτησία», φωνάζουν.
Πώς η εκλογή του Τραμπ κάνει το κίνημα 4Β να «μεταναστεύσει» στις ΗΠΑ
Η εκλογή Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ αποτέλεσε την αφορμή για να κοινοποιηθεί ευρέως τι εστί 4Β και στην Αμερική. Οι αναζητήσεις στο Google για το τι ακριβώς είναι αυτό το νοτιοκορεάτικο φεμινιστικό κίνημα αυξήθηκαν κατά 450% τις τελευταίες μέρες, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον προήλθε από την Ουάσιγκτον, το Κολοράντο, το Βερμόντ και τη Μινεσότα.
Ήδη μάλιστα έχουν εμφανιστεί Αμερικανίδες που δηλώνουν στα media αποφασισμένες να ακολουθήσουν τις αρχές και το σκοπό του 4Β. «Είναι απογοητευτικό να καταλαβαίνεις πως σε αυτή τη χώρα μετράς μόνο αν είσαι στρέιτ, λευκός άνδρας. Σε πιάνει απελπισία που φτάσαμε σε αυτό το κομμάτι. Δεν θα αφήσω άνδρα να με αγγίξει μέχρι να πάρω πίσω τα δικαιώματά μου», δήλωσε μια 24χρονη κοπέλα στον Guardian. «Χάσαμε τα δικαιώματά μας, καιρός να αντεπιτεθούμε. Φτιάχνω το κορμί των ονείρων μου στο γυμναστήριο, το οποίο κανείς άνδρας δεν θα ακουμπήσει τα επόμενα 4 χρόνια, όσο δηλαδή ο Τραμπ είναι στην εξουσία. Είναι καιρός για μποϋκοτάζ σε όλους τους άνδρες», είπε μια άλλη.
Είναι γεγονός πως ο Ντόναλντ Τραμπ έχει βεβαρημένο παρελθόν . Η απαγόρευση των αμβλώσεων σε ορισμένες Πολιτείες των ΗΠΑ έγινε πραγματικότητα χάρη σε απόφαση δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου που είχε διορίσει ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών. Έχει κατηγορεί πολλάκις για σεξουαλική επίθεση και έχει κριθεί υπεύθυνος για σεξουαλική κακοποίηση έχοντας καταβάλει αποζημίωση 74 εκατ. ευρώ σε ένα θύμα.
Πολλοί από τους ψηφοφόρους του είναι σεξιστές και μισογύνηδες. Χαρακτηριστικό ήταν ένα σχόλιο στο Χ ως αντίδραση στην είδηση περί 4Β. «Γυναίκες που απειλούν με αποχή από το σεξ… LMAO… Λες και έχετε λόγο», το οποίο έχει πάνω από 50 εκατομμύρια προβολές και κοντά 20.000 likes.
Ωστόσο, η πραγματικότητα διαβάζεται και αλλιώς. Τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν πως τον Τραμπ ψήφισε το 43% των γυναικών ηλικίας 18-44 ετών και, ακόμα πιο απρόσμενο, το 53% των λευκών γυναικών τον ψήφισαν έναντι του 46% της Κάμαλα Χάρις. Υπάρχει δηλαδή μεγάλη αποδοχή του ηγέτη των Ρεπουμπλικανών και από γυναίκες.
Ένα εύλογο ερώτημα αν αυτό το σαρωτικό «φταίνε όλοι οι άνδρες» κινημάτων όπως το 4Β είναι σωστό ή όχι. Αν τσουβαλιάζει δηλαδή άπαντες, καταλήγοντας να είναι υπερβολικό και άδικο. Ένα επίσης σημαντικό ερώτημα είναι κατά πόσο όλο αυτό (θα) είναι αποτελεσματικό, ειδικά από τη στιγμή που είναι κάτι το αποσπασματικό και μη διευρυμένο. Όμως και μόνο που υπάρχουν φωνές αντίδρασης, ακόμα κι αν αυτές μοιάζουν υπερβολικές, είναι κάτι. Κινούν τα πράγματα, δημιουργούν συζήτηση, αντιδράσεις, πολεμούν την παγίδα του εφησυχασμού και της παραίτησης. Ας κρατήσουμε τουλάχιστον αυτό.
