Εκεί στα 90s, στα 00s επίσης, η ατμόσφαιρα ήταν πιο vivid. Όλα έμοιαζαν πιο απλά, λιγότερο τοξικά και προβληματικά. Θες επειδή η εποχή ήταν πιο μπόσικη στην υπερβολή και στο χαβαλέ. Θες επειδή δεν είχαν ακόμα πλακώσει χρεοκοπίες, μνημόνια, covid και οι λοιπές πληγές του Φαραώ που μας έλαχαν. Ουσία είναι πως υπήρχε μια ελαφρότητα στον αέρα, που μεταφέρθηκε σε ορισμένα από τα ελληνικά τραγούδια της εποχής.
Και να πούμε εξ αρχής πως δεν θα πάμε σε trash μονοπάτια, που θα ‘ταν πολύ εύκολο να βρούμε «έπη» του στιλ «Πάρε τηλέφωνο τον κερατά / Καλύτερα τώρα παρά μετά», «Το νινί σέρνει καράβι» ή «Αφρικανέ Αφρικανέ έλα να κάνουμε κονέ» και πάει (δεν πάει) λέγοντας.
Εδώ θα μείνουμε σε καλλιτέχνες του λεγόμενου εμπορικού τραγουδιού. Φτασμένους, πετυχημένους. Που κάποια στιγμή στην πορεία τους, ξέφυγαν από τα τετριμμένα. Γράφοντας, κατά κάποιον τρόπο, ιστορία. Διαλέξαμε 5, θα μπορούσαμε… 15. Είπαμε, ήταν μια άλλη εποχή.
5 ελληνικά τραγούδια με αξέχαστους στίχους που τραγουδάμε ακόμα και σήμερα το ίδιο δυνατά
Σάκης Ρούβας – Έλα μου (1994)
Πολύ καιρό πριν ο Νίκος Καρβέλας γίνει viral στην εκπομπή της Νίκης Λυμπεράκη για όλους τους λάθους λόγους, είχε να επιδείξει μια μακρά πορεία περίεργων στιχουργικά διαδρομών, με τη σέξι Θεία Λόλα ή τα πρόστυχα τα μαύρα τα εσώρουχα της κτλ. Διαδρομή που θα κορυφωνόταν στην εκπομπή «Παρατράγουδα» της Αννίτας Πάνια, αλλά αυτό είναι μια κατηγορία μόνο του.
Εκεί στα 90s πάντως, ο Νίκος Καρβέλας έδωσε και ένα τραγούδι στον Σάκη Ρούβα που τότε είχε προξενήσει πολλά γελάκια. Όμως ΔΕΝ θα έπρεπε. Δείξτε μας έναν άνθρωπο που δεν αγαπάει τα μακαρόνια με κιμά και θα σας πούμε να μην τον κάνετε παρέα, είναι ψεύτης. Ποιος επίσης δεν θέλει να του κάνουν «μασάζ στα πόδια του αν πονάει» ή να κάνει -ό,τι προτιμά ο καθείς.
Με άλλα λόγια μιλάμε για ένα τραγούδι που γεννά μια απλή, καθημερινή εικόνας ευτυχίας, που βρίσκεται στα απλά πράγματα. Και ειναι και πιασάρικο. Φουλ. Μια ωραία ακίνδυνη τρέλα. Εδώ λοιπόν μια χαρά. Μετά μας τα χάλασε ο Καρβέλας.
«Θα σου κάνω μακαρόνια με κιμά για να φας
Θα σου κάνω και μασάζ στα πόδια σου αν πονάς
Θα ‘μαι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος επί γης
Φτάνει μοναχά μια μέρα σπίτι μου να ‘ρθεις»
Πέγκυ Ζήνα – Αν πας με άλλη (1995)
Υπάρχει μια προτροπή στη βία, δεν είναι ωραία πράγματα αυτά. Και μάλιστα επειδή «σαν κι εμένα δεν υπάρχει άλλη». Να μας συμπαθά η Πέγκυ, αλλά αυτός δεν είναι λόγος να δείρεις κάποιον, βασικά να συμφωνήσουμε πως καλό είναι να λύνουμε τις διαφορές μας πολιτισμένα.
Πάντως και επειδή δεν είναι όλα για πλάκα, να πούμε πως αυτό το κομμάτι της δημιούργησε μεγάλο πρόβλημα, από πολλές απόψεις. Να τι είχε πει, χρόνια αργότερα, μιλώντας γι’ αυτό στην εκπομπή «Ενώπιος Ενωπίω» του Νίκου Χατζηνικολάου:
«Δεν ήταν επιλογή μου αυτός ο δίσκος, απλά ήμουν 19 χρονών και η εταιρεία που βρισκόμουν, ανάλογα με την εμφάνισή μου και το νεαρό της ηλικίας μου, μού έδωσαν ένα τραγούδι ‘με σλόγκαν’, το ‘αν πας με άλλη θα σου σπάσω το κεφάλι’. Η πιο σωστή κριτική που είχα διαβάσει έλεγε τότε: ‘Κρίμα το κοριτσάκι που το σύστησαν με λάθος τρόπο’.
Δεν ήθελα να το πω το τραγούδι, θυμάμαι στο στούντιο έκλαιγα. Θέλω να πω όλα τα υπόλοιπα, όχι αυτό. Τότε ήταν και της μόδας τα σλόγκαν, όμως εμένα με ταλαιπώρησε πολύ. Μετά, δεν μου έδινε κανείς τραγούδια, ακόμη και φίλοι μου. Δεν λέγανε ‘δεν δίνω τραγούδι στην Πέγκυ Ζήνα’, έλεγαν ‘δεν δίνω στην αν πας με άλλη’. Με ‘στάμπαρε’ πολύ.»
«Αν πας με άλλη θα σου σπάσω το κεφάλι
Γιατί σαν κι εμένα για σένα δεν υπάρχει άλλη»
Καίτη Γαρμπή – Αντώνης Βαρδής: Η πατρίδα μου (1997)
Δεν είμαστε σίγουροι πως αυτό εννοούν όταν μιλούν για «στρατευμένη τέχνη». Αλλά σε όρους πολιτικού τραγουδιού είναι ένα από τα σπάνια δείγματα του είδους σε μια εποχή που δεν το σήκωνε, δεν υπήρχε και σοβαρός λόγος.
Μετά από πολλά χρόνια πάντως, το κομμάτι απέκτησε μια δεύτερη ζωή, θεωρήθηκε από πολλούς προφητικό και άκρως περιγραφικό της πραγματικότητας της χώρας μας.
Στίχοι – μουσική Φοίβος, ε ναι, ποιος άλλος. Έχει γράψει και τις «Προφητείες» της Βανδή, ξέρει συνεπώς να βλέπει μπροστά…
«Είσαι ο ήλιος που έχει γίνει επικίνδυνος
Και κάθε μέρα καίει την επιδερμίδα μου
Απ’ τους πολλούς πολιτικούς κι εσύ είσαι ένας από αυτούς
Που ξεπουλάνε μ’ ευκολία την πατρίδα μου»
Bonus, το πώς απογείωσε το όλο θέμα ο Τζιμάκος (ένας ήταν ο Τζιμάκος):
Έφη Σαρρή – Γυμνός μες στην Ελλάδα (2000)
Ένα άσμα (ασμάτων) που πάντα μας γεννούσε απορίες. Πώς βρέθηκε το παντελόνι στην Αλόννησο και σορτσάκι / φανέλα στην Καστέλλα; Κοντά δεν τα λες. Εκτός αν ο εν λόγω κύριος κυκλοφορούσε για αρκετή ώρα μισοτσίτσιδος – δεν κρίνουμε, απλά προσπαθούμε να βγάλουμε άκρη.
Μήπως όμως να μην το κουράζουμε τόσο; Είναι απλώς μια μαγική στιγμή του ελληνικού πενταγραμμού και ως τέτοια, όλα επιτρέπονται. Ο γύρος της Ελλάδας μέσα από μία σχέση. Είναι κατά βάση ρομαντικό. Είναι ενδεχομένως για διαφήμιση ΕΟΤ.
«Στα βράχια της Αλόννησου βρήκα το παντελόνι σου,
στην όμορφη Καστέλλα σορτσάκι και φανέλα,
στα όμορφα τα Γιάννενα παπούτσια βρήκα πάνινα
και στη κεφάτη Πάτρα την κόκκινη γραβάτα
Βρήκα μέσα στη Λάρισα τη ζώνη που σου χάρισα
και στη Θεσσαλονίκη το ένα σου μανίκι,
στα τείχη του Ηρακλείου βρήκα γυαλιά ηλίου
και τα ξυριστικά σου στα ανοιχτά της Κάσου
Κάτι καπρί καστόρινα τα βρήκα μες στη Φλώρινα
κι ένα μπλουζάκι Polo σε ουζερί στο Βόλο»
Δέσποινα Βανδή – Τι κάνω μόνη μου (2001)
Ένα μεγάλο «ναι», ένα μεγάλο «μπράβο». Ένα τραγούδι που μιλάει εμμέσως πλην σαφώς για το γυναικείο αυνανισμό. Χωρίς να το λέει, με έξυπνο και παιχνιδιάρικο τρόπο.
ΟΚ, ίσως ήταν άβολο να βλέπεις να το χορεύουν μικρά παιδιά σε πάρτι, αλλά ΟΚ, αν το ψάξουμε, θα δούμε κι άλλα τραγούδια που όλοι χορεύαμε μικροί, σε διαφορετικούς χωρόχρονους, και μόλις μεγαλώσαμε καταλάβαμε τι έλεγε αυτό που ακούγαμε. Ας είναι. Δεν λέει άλλωστε δα και κάτι κακό, κάθε άλλο.
Εννοιολογικά μπορούμε να το δούμε ως μια κάποια συνέχεια του «Περιττός», πάλι της Βανδή (Πως ναι περνώ και μόνη μου /Καλά τα καταφέρνω μια χαρά / Δε σ’ έχω ανάγκη ευτυχώς / Μου είσαι πλέον περιττός), από το 1997 ως το 2001 το νόημα εξελίχθηκε, έγινε πιο τολμηρό. Φοίβος και σε όλα αυτά, τίποτα δεν είναι τυχαίο τελικά.
«Κι όταν εργάζεσαι, που δεν φαντάζεσαι
Τι κάνω μόνη μου, μες το σαλόνι μου
Σε σκέφτομαι έντονα, δεν πάω πουθενά
Πολύ καλά περνώ, στον καναπέ μου εγώ»
By the way, η διαχρονικότητα του κομματιού ήρθε να συνοψιστεί (και) με την Τραϊάνα Ανανία να κυκλοφορεί τη δική της διασκευή:
