Ένας από τοὐς τὀπους που υπάρχουν ακόμα στην Κρήτη, όπου, αβίαστα, ανεπιτήδευτα, με αυθεντική αισθητική, έξω από πρότυπα, κρατάει το πνεύμα, την ουσία, το χρώμα, την κουλτούρα και την παράδοση του ιστορικού νησιού.
Μέσα απο την μακρά πορεία στους αιώνες ο Αποκόρωνας κουβαλάει πάνω του στοιχεία απο τον μινωικό πολιτισμό μέχρι την οθωμανική κατοχή, με περισσότερο κυρίαρχα βέβαια τα Ενετικά, Βυζαντινά και νεοελληνικά.
Το κράμμα αυτών των επιρροών όμως, εδώ, όπως και σε όλη την Κρήτη, μέσα απο την ντοπιολαλιά, την λαική παράδοση και σοφία , την μουσική παιδεία , το φαγητό και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των ντόπιων, δημιουργεί την σημερινή εικόνα, πού κρατάει ακόμα ζωντανό τον πολιτισμό μας.
Κτηνοτρόφοι και αγρότες κυρίως, οι Αποκορωνιώτες γνώρισαν τον τουρισμό σχετικά πρόσφατα, με αποτέλεσμα, ακόμη τουλάχιστον, να μην έχουν αλλοιωθεί ολοκληρωτικά, όπως συμβαίνει εδώ και καιρό σε άλλες περιοχές της χώρας μας.
Μέσα σε ένα αντιπροσωπευτικό περιβάλλον, λοιπόν, της μεσογειακής φύσης, με άφθονο πλούτο βοτάνων, φυτών και χόρτων ανάμεσα σε αιωνόβιους ελαιώνες και αμπέλια, ανάμεσα σε μιτάτα, παλιά αρχοντικά και σπίτια, απλώνεται ένα ατελείωτο δαιδαλώδες δίκτυο δρόμων και μονοπατιών, ήπιο, ταπεινό, ενταγμένο στο τοπίο υποδειγματικά, που σε οδηγεί απο χωριό σε χωριό και απο οικισμό σε οικισμό με μαγευτική εναλλαγή εικόνων και εμπειριών.
Με φόντο τα “ριζά” των Λευκών Ορέων, πάντα, όπου και να σταθείς στην επαρχία, με τις χανιώτικες μαδάρες να δεσπώζουν, οι περίπατοι και η οδήγηση γίνονται αναζωογονητικοί και ευχάριστοι και αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας ντόπιων και επισκεπτών.
Λόγω αυτής της διαδικασίας, υπήρχε πάντα και η παράδοση των καφενείων όπου βρίσκονται σε πληθώρα και τα περισσότερα καλύπτουν και γαστρονομικά τους επισκέπτες τους, με τον πιο αυθεντικό και παραδοσιακό τρόπο, αγγίζοντας υψηλά επίπεδα γευστικής εμπειρίας με ντόπια προιόντα και υλικά.
Ο πρωινός περίπατος βγαίνει σαν ανάγκη απο την πλούσια φύση με τις μυρωδιές, που “σε γεμίζουν Κρήτη“. Κάτω απο τον επιβλητικό όγκο του Όρους, με μόνιμα παρούσα την θέα των κορφών, γεμίζει η σπονδυλική στήλη με την μαγική δύναμη μιας απροσδιόριστης ενέργειας, που προέρχεται απο την αρχέγονη, αρχετυπική ιστορία του τόπου. Έτσι τα βήματα, οδηγούν ανάμεσα από φασκόμηλα, ρίγανη, μιτάτα, μετόχια, παραδοσιακά σπίτια, πηγάδια, κοπάδια αιγοπροβάτων, μέσα απο μια συνεχόμενη, παιχνιδιάρικη εναλλαγή εικόνων, στον επόμενο οικισμό.
Εκεί θα έρθει η όαση ενός παραδοσιακού καφενείου, με την πατίνα του χρόνου γραμμένη πάνω του, με την απλότητα της αληθινής έννοιας της φιλοξενίας.
Η τσικουδιά, η πικάντικη γραβιέρα, οι μεγάλες τηγανητές πατάτες, η ντομάτα απο το μποστάνι τριμμένη πάνω σε παξιμάδι, το μεστό κρητικό λάδι, τα τηγανητά αυγά με στάκα, θα δημιουργήσουν μια ατμόσφαιρα έτοιμη να δεχτεί την επικοινωνία με τους ντόπιους που μέσα απο αγνά πειράγματα οδηγούν σε μία οικειότητα.
Εκεί λοιπόν υπάρχει αυτό το φυσικό “πάρκο” μεσογειακής, κρητικής φύσης, ομορφιάς και παράδοσης που περιμένει να βιωθεί και να ανακαλυφθεί .
Ανατολικά των Χανίων, βόρεια των Λευκών Ορέων, σύνορο με τα Σφακιά, αυτός ο τόπος γεμάτος ιστορία, βαστάει ακόμα μια ανθρώπινη καθημερινότητα, που την έχουμε ανάγκη όλοι μας.
Λίγα πράγματα που πρέπει να ξέρεις όταν ακούς “Αποκόρωνας”
Ο Αποκόρωνας, ένας προορισμός στην ανατολική άκρη των Χανίων, ξεχωρίζει για τη φυσική του ομορφιά και τη γραφικότητά του. Πλέον αποτελεί Δήμο με κέντρο τον Βάμο, ενώ περιλαμβάνει ορεινά και πεδινά χωριά, γνωστά για την παραδοσιακή τους αρχιτεκτονική. Οι μεγαλύτερες περιοχές όπως οι Βρύσες, ο Βάμος, ο Αρμένοι και οι Καλύβες συνδυάζουν γαλήνια τοπίο και πλούσια ιστορία. Ο Αποκόρωνας έχει γνωρίσει άνθηση χάρη σε σύγχρονα προγράμματα αγροτουρισμού, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται η ανάπτυξη πολυτελών ξενοδοχείων και βιλών, ελκύοντας τουρίστες από τη βόρεια Ευρώπη. Το ορεινό τμήμα της περιοχής εξελίσσεται σε πόλο έλξης όσων αναζητούν ήσυχες κατοικίες για τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ η ιστορία του, ως τόπος από όπου ξεκίνησε η Κρητική Επανάσταση το 1895, δίνει μια ιστορική διάσταση που ενισχύει την πολιτιστική του σημασία.
* Ο Γιώργος Μαλεκάκης είναι φωτογράφος