Πριν λίγο καιρό, βρέθηκα σε μια βίντεοκληση με δυο πολύ καλούς φίλους, με σκοπό να μιλήσουμε για κάποια συγγραφικά πάρεργα projects που ετοιμάζουμε, εδώ και πολύ καιρό. Στην κουβέντα εξ’ αποστάσεως, μιας και ο ένας εξ’ αυτών ζει κι εργάζεται στο εξωτερικό, άκουσα τη φράση, “σπαράγματα των γηπέδων” κι έπαθα ένα σοκ, μιας και μου φάνηκε συγκλονιστικά δυνατή. Αν νομίζεις ότι συγγενεύει με τον σπαραγμό (ψυχολογικό κατακερματισμό, διάλυση), έχεις δίκιο, καθώς το σπάραγμα είναι το αποσπασμένο κομμάτι ενός κειμένου. Φράσεις, η ακόμη καλύτερα αποφθέγματα αν προτιμάς, που σχετίζονται με τα γήπεδα και περισσότερο, με τον πολυχρονεμένο βασιλιά αυτών, το ποδόσφαιρο.
“Έμαθα ότι η μπάλα ποτέ δεν πάει εκεί που την περιμένεις. Αυτό με βοήθησε πολύ στη ζωή, ιδίως στις μεγάλες πόλεις, όπου οι άνθρωποι δε συνηθίζεται να είναι, αυτό που λέμε ευθείς”.
“Να κερδίζεις και να μη νιώθεις Θεός, να χάνεις και να μη νιώθεις σκουπίδι“. Ο Αλμπέρ Καμύ, εκτός από ένας άνθρωπος που άλλαξε τη λογοτεχνία με τα συγγραφικά του αριστουργήματα, ήταν και τερματοφύλακας και κατά συνέπεια, ερωτοχτυπημένος με το ποδόσφαιρο και τα γήπεδα του ντουνιά.
Το γήπεδο άλλωστε, δεν είναι προνόμιο αθλητών και προπονητών, είναι μια θρησκεία που βρίσκεται διαρκώς σε αναζήτηση Θεού, όπως έγραψε εκπληκτικά ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν, στο υπέροχο βιβλίο του. Ένας από αυτούς, ο Πελέ, ήξερε από μικρός τη σημασία της στρογγυλής θεάς. “Το μεγάλο σχολείο για μένα, ήταν οι δρόμοι της γειτονιάς. Μια πέτσινη μπάλα, απ’ αυτές που όταν σε έβρισκαν στο πρόσωπο δεν ήθελες άλλο για να μείνεις με πονοκεφάλους στο κρεβάτι πολλές μέρες“.
Αν προσπαθήσεις να συγκεντρώσεις όλα όσα γράφτηκαν ή ειπώθηκαν ποτέ για τα γήπεδα κι έχουν μια αναγνωστική αξία, μάλλον θα χρειαστείς τη μισή σου ζωή κι ίσως λέμε και λίγο. Αν είσαι βέβαια ο Μιχάλης Παπαδάκης, ίσως τα κατάφερνες σε 21 χρόνια. “Ξεκίνησα γύρω στο 1994, παίρνοντας την Ελευθεροτυπία και το παλιό της ένθετο καθημερινά και 4-5 αθλητικές κάθε σαββατοκύριακο. Δεν ξέρω αν πρόλαβες ή θυμάσαι τις εποχές, που σε κάθε φύλλο της το αθλητικό ένθετο της Ελευθεροτυπίας, υπήρχε κι ένα απόφθεγμα, σχετιζόμενο με το ποδόσφαιρο. Τα χρόνια πέρασαν κι η ιδέα να τα κάνω όλα αυτά, ένα βιβλίο μου μπήκε στο κεφάλι. Έτσι μέχρι και το 2015, συνέλεγα μανιωδώς, αθλητικές εφημερίδες και λοιπά “σπαράγματα”. Βλέπεις η λέξη, απόφθεγμα κάπως μου φαινόταν. Σαν να μην απέδιδε πλήρως, αυτό που εγώ ήθελα“.
Ο Μιχάλης, είναι ένας από αυτούς τους υπέροχους ρομαντικούς του ποδοσφαίρου και της ζωής που του αρέσει η μυρωδιά του χαρτιού των περιοδικών και τα μουτζουρωμένα δάχτυλα από τα μελάνια των εφημερίδων. “Κάποια στιγμή, όταν το ίντερνετ, άνοιξε τις βιβλιοθήκες του στην ανθρωπότητα, μπορούσε ο καθένας να βρει οτιδήποτε έχει ειπωθεί για τα γήπεδα και τα σπορ. Πολλά από αυτά μεταφρασμένα μάλιστα και σχεδόν όλα, με δυνατότητα υποτυπώδους μετάφρασης. Δεν μπήκα στον πειρασμό να συμπεριλάβω κάποια από αυτά. Υπήρχε άλλωστε μπόλικο υλικό και πάνω από 550 βιβλία αθλητικής βιβλιογραφίας (βιογραφίες αθλητών κι όχι μόνο), με την οποία είχα καλύψει τα νότα μου”. Αφού τον πίεσα να μου πει τα αγαπημένα του, διάλεξε με δυσκολία το “Χωρίς Παρωπίδες” του Ηλία Μπαζίνα, που βγήκε κάπου στα 1990, από τις εκδόσεις Αλκυών, το “Futebol” του Alex Bellos, όπως και η “Μπάλα στην Κερκίδα” του φίλτατου Θάνου Σαρρή, που έχουμε αποθεώσει κι εμείς με τη σειρά μας. Από κοντά και του αριστούργημα του Τζο Μακ Γκίνις, (που πέρασε ένα χρόνο από τη ζωή του σε ένα ιταλικό χωριό, οπού πλάι στην τοπική ομάδα, που πέτυχε το ποδοσφαιρικό ακατόρθωτο, έζησε όλη την ιστορία του χωριού) “Τα Δοκάρια του Καστέλ ντι Σάνγκρο“.
Μέσα από το βιβλίο του, οι 2 τόμοι του οποίου ξεπερνούν τις 830 σελίδες, ο Μιχάλης Παπαδάκης, δεν συγκεντρώνει μόνο σπαράγματα. Συγκεντρώνει αναμνήσεις, ατάκες, ψυχή, ιδρώτα, αίμα, γρασίδι, ταρτάν, στίβους, ποδοσφαιρική ευφυΐα, ντρίπλες, σκουριασμένα δοκάρια, κασκόλ, συνθήματα, φανέλες και πόσα άλλα. Ιαχές που σκεπάζουν κάθε άλλο ήχο, καλαμπούρια, αποστάγματα σοφίας και πολυκαιρισμένο χαρτί με ξεθωριασμένο πια μελάνι. Στο τέλος της κουβέντας μας, που είχε και μια ολιγόλεπτη στάση, στην ταινιάρα “Damned United“, όπως της άξιζε, μου επανέλαβε μια φράση του Νέλσον Μαντέλα: “Μόνο ο αθλητισμός, έχει τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο“.
Για εκείνον και τα παιδιά που προπονεί στις ακαδημίες του κρατά ένα σύνθημα του Υπουργείου Παιδείας και της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Αργεντινής που βγήκε το 2003, όταν με σκοπό να καταπολεμήσουν τη βία στα γήπεδα, αποφάσισαν να μοιράσουν λογοτεχνικά βιβλία στους θεατές. Το σύνθημα έλεγε πως “όταν διαβάζεις, κερδίζεις πάντα“. Αν πετύχεις πουθενά ελεύθερα “Τα Σπαράγματα των Γηπέδων” του Μιχάλη Παπαδάκη, από τις εκδόσεις Sportbook, μη διστάσεις.
