Όταν ήταν παιδί τραύλιζε, αυτός ήταν ο λόγος που υιοθέτησε ένα σαγηνευτικά αργόσυρτο τρόπο ομιλίας. Μεταμορφώθηκε από μελαχρινή κοπέλα της διπλανής πόρτας -που μεγάλωσε σε ορφανοτροφεία επειδή ο πατέρας τους εγκατέλειψε- σε εκτυφλωτική πλατινέ ξανθιά που έβγαινε με τον Πρόεδρο της Αμερικής. Στο συλλογικό ασυνείδητο αποτυπώθηκε ως συνώνυμο της σέξι ξανθιάς σταρ. Δεν υπάρχει ούτε ένα πλάνο της Μέριλιν που να φαίνεται άσχημη.
Είναι κομμάτι της ποπ κουλτούρας και της αμερικανικής ιστορίας. Το έργο του Άντι Γουόρχολ με το πρόσωπό της πουλήθηκε φέτος για 195 εκατομμύρια δολάρια. Έγινε το πιο ακριβό κομμάτι τέχνης του 20ου αιώνα. Το προηγούμενο ρεκόρ ήταν ένας πίνακας του Πικάσο. Το φόρεμα της που πλήρωσε ακριβά η Κιμ Καρντάσιαν για να κάνει ένα αμφιλεγόμενο fashion statement είναι το πιο ακριβό φόρεμα του 20ου αιώνα επίσης. Σε όλο τον πλανήτη, τα χαρακτηριστικά της Μέριλιν, τα φιλήδονα χείλη της, τα υγρά μάτια της, τα πλούσια στήθη της διακοσμούν τα πάντα, από βιβλία μαγειρικής μέχρι κούπες καφέ, τσάντες, κάλτσες και γραβάτες. Οι συνθήκες του θανάτου της μόλις στα 36 της εξασφάλισαν στην επωνυμία Μονρόε μια θέση στο πάνθεον των εμβληματικών μορφών του 20ου αιώνα. Και πάντα βρίσκει έναν τρόπο να επιστρέφει στις οθόνες.
Η Μέριλιν πέθανε κάποια στιγμή τη νύχτα, μεταξύ 4ης και 5ης Αυγούστου 1962, σε ηλικία 36 ετών. Τη βρήκαν στο κρεβάτι της, μπρούμυτα, με τα μαλλιά της ανακατωμένα, βρήκαν βαρβιτουρικά στο αίμα της, κρατούσε το τηλέφωνο στο χέρι. Αυτοκτονία είπαν. Η ζωή της ήταν πιο δραματική από τους κινηματογραφικούς της ρόλους. Το brand name Marilyn Monroe ξεπερνά το πραγματικό πρόσωπό της ηθοποιού, χαράσσοντας μια μεταθανάτια καριέρα που έχει καταφέρει να παρεισφρήσει μέχρι και στο TikTok. Μιλάμε για μια γυναίκα που είχε ιδρύσει την δική της εταιρεία παραγωγής στο Χόλιγουντ, αδιανόητο για την εποχή. Να πούμε όμως ότι τότε στην Αμερική (όχι ότι έχουν αλλάξει και πολλά), η λευκότητα της Μέριλιν προφανώς ήταν αναμφισβήτητα αμερικανική, παρηγορώντας εκείνους που αντιστάθηκαν στην προώθηση της φυλετικής ισότητας. Ο αθώος ερωτισμός και η χαρά της την έκαναν την απόλυτη συντροφιά για τους άνδρες σε μια μεταπολεμική εποχή που ανησυχούσε για τη θηλυκοποίηση των ανδρών, καθώς οι στρατιώτες έγιναν σύζυγοι με το τέλος του πολέμου.
Μην ξεχνάμε ότι το 1959, η Mattel λάνσαρε την Barbie, μια εξιδανικευμένη θηλυκότητα, ουσιαστικά τη Μέριλιν σε πλαστική μορφή 3 δολαρίων. Η λαϊκή κατανάλωση της Μέριλιν ήταν συμβολική της χρυσής εποχής του καπιταλισμού που γεννήθηκε από μια μεταπολεμική οικονομική άνθηση. Ως μοντέλο pin-up στις αρχές της καριέρας της πόζαρε για την πιο διάσημη pin-up φωτογραφία της εποχής της – μια γυμνή φωτογραφία για το πρώτο τεύχος του Playboy τον Δεκέμβριο του 1953.
Η Μέριλιν εικονοποιήθηκε ως σεξουαλικό σύμβολο για το αδηφάγο male gaze. Μόνο. Δεν ήταν η πρώτη. Δεν ήταν καν η τελευταία. Κι ας ήταν πολλά παραπάνω εκείνη. Διάβαζε μόνο σοβαρή λογοτεχνία. Ήξερε καλά τα βιβλία του Ντοστογιέφσκι. Το στούντιο την είχε προειδοποιήσει να μην το παραδεχτεί σε συνεντεύξεις γιατί η εικόνα της να διαβάζει ριζοσπαστικά βιβλία και να είναι πολιτικοποιημένη θα χαλούσε το μύθο που είχαν επιλέξει να φτιάξουν γύρω από εκείνη. Ήταν πολιτικοποιημένη; Ναι. Δεν παντρεύτηκε τυχαία τον θεατρικό συγγραφέα Άρθουρ Μίλερ που συναναστρεφόταν κομμουνιστές σε μια Αμερική που τους θεωρούσε πηγή όλων των κακών. Στον δεύτερο της γάμο με τον Ντι Μάτζιο έτρωγε ξύλο επειδή την ήθελαν όλοι, στον τρίτο της γάμο υπήρξε θύμα ψυχολογικής κακοποίησης επειδή την ήθελαν όλοι. Αλλά, όχι οι άνδρες που αγαπούσε εκείνη. Δεν απέκτησε ποτέ αυτοπεποίθηση.
Η Μέριλιν και η η Νταϊάνα, η Πριγκίπισσα της Ουαλίας, δεν είχαν δικαίωμα να είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που ήθελε το κοινό τους. Σύμβολα και όχι γυναίκες με πολλές ταυτότητες. Πόσοι ξέρουν ότι ως παιδί σε ανάδοχες οικογένειες είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά και ότι η μητέρα της νοσηλεύτηκε με παρανοϊκή σχιζοφρένεια;
Ας πάρουμε για παράδειγμα την ταινία Blonde του Netflix με την Άνα ντε Άρμας, βασισμένη σε μια από τις πολλές αμφιλεγόμενες βιογραφίες της Μονρόε, που κοστίζει 22 εκατομμυρία δολάρια στο Netflix . Εκεί, θα δούμε τις άθλιες σεξουαλικές εμπειρίες της– με έμφαση στην συναισθηματική κακοποίηση και ενίοτε σωματική που υπέστη. Υπάρχει σκηνή βιασμού. Θα την δούμε να είναι κάτι σαν σεξουαλικό take away του Προέδρου. Θα την δούμε να δολοφονείται στον ύπνο της. Σε μια ταινία βασισμένη σε μυθιστορηματικά και όχι ιστορικά γεγονότα που θέλει να ασκήσει «κριτική για τις αμερικανικές ιερές αγελάδες», συμπεριλαμβανομένου του Κένεντι. Και προσβάλλει τους πάντες.
Είχε σχέσεις με πολλούς επιφανείς άντρες – τον αθληταρά του μπέιζμπολ Τζο Ντι Μάτζιο, τον θεατρικό συγγραφέα Άρθουρ Μίλερ, τον σκηνοθέτη Έλια Καζάν, τον ηθοποιό Μάρλον Μπράντο, τον τραγουδιστή Φρανκ Σινάτρα, τους αδερφούς Κένεντι – και παντρεύτηκε τον Ντι Μάτζιο και τον Μίλερ. Ένιωθε σεξουαλική έλξη από γυναίκες, είχε σχέσεις μαζί τους και (σύμφωνα με αφηγήσεις ανθρώπων της) ανησυχούσε μήπως ήταν λεσβία.
Για το φεμινιστικό κίνημα η μορφή της τι σημαίνει; Για τη σεξουαλική της έκφραση (βέβαια, σήμερα, κάποιος θα μιλούσε για εθισμό στο σεξ), το δεύτερο κύμα φεμινισμού την έκανε προειδοποιητική ιστορία και το τρίτο poster girl της αυτοδιάθεσης της γυναικείας σεξουαλικότητας. Όσο κι αν προσπάθησε, το Χόλιγουντ και οι άντρες του αρνήθηκαν να τη θεωρήσουν τίποτα περισσότερο από ένα κορίτσι για πάρτι και στο τέλος την αντιμετώπισαν σαν μια γυναίκα που μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για σεξ, ατιμώρητα.