Με άρθρο της στη Guardian, η Helena Smith θέλησε να «διαβάσει» την ιστορικότερη δίκη των τελευταίων ελληνικών ετών, κάτω από το πρίσμα του φύλου.  Με τίτλο «οι γυναίκες που έριξαν τη Χρυσή Αυγή», μιλά για τον ρόλο της προέδρου Μαρίας Λεπενιώτη, των εισαγγελέων της δίκης, καθώς και για εκείνον της Μάγδας Φύσσα στην ανάδειξη της δικαιοσύνης.

Για τον δύσκολο ρόλο της Λεπενιώτη, γίνεται κάτι παραπάνω από σαφές μέσα από δηλώσεις πως η δικαστής κατάφερε να διατηρήσει την ισορροπία. Δεν έγιναν δεκτές συναισθηματικές, ιδεολογικές κορώνες, κάθε λέξη που ειπώθηκε στο δικαστήριο έκρυβε νόημα και στόχο. Με απόλυτη γνώση πάνω στην υπόθεση, σύμφωνα με δηλώσεις δημοσιογράφου της εφημερίδας των Συντακτών, η Λεπενιώτη υπήρξε μοντέλο αυτοσυγκράτησης, αλλά είχε επίσης επίγνωση του βάρους της στιγμής. Το άρθρο κάνει λόγο για τους ιστορικούς του μέλλοντος που θα δουν κοιτάζοντας πίσω ρτις γυναίκες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πτώση της Χρυσής Αυγής και στο ίδιο το δικαστήριο της Λεπενιώτη που μπήκε σε νερά που άλλοι συνάδελφοί της έτρεμαν. Η τιμωρία τελικά επιβλήθηκε από μια γυναίκα, με το τελευταίο κεφάλαιο της πιο βίαιης πολιτικής δύναμης και της Ελλάδας και της Ευρώπης να γράφεται από γυναίκες που σεβάστηκαν τον ρόλο τους και τη στιγμή της ιστορίας.

Η τιμωρία ήταν γένους θηλυκού

Είναι αναμφισβήτητο ότι σε αυτή την περίπτωση η Δικαιοσύνη ήταν γένους θηλυκού», λέει η Μαρία Στρατηγάκη, καθηγήτρια Θεμάτων Φύλου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, σημειώνοντας τον αριθμό των γυναικών εισαγγελέων και ανακριτών που συμμετείχαν επίσης στην κατάρτιση του φακέλου κατά της Χρυσής Αυγής: «Για ένα κόμμα του οποίου η ιδεολογία βασίζεται στην ανδρική υπεροχή, του οποίου η κοσμοθεωρία είναι τόσο στρατιωτική, είναι σίγουρα ταπεινωτικό και θα τους πονέσει».

Η Στρατηγάκη επιπλέον με δηλώσεις της στο κείμενο κάνει σαφές ότι υπάρχουν κάποια μαθήματα για να πάρουμε από το κεφάλαιο «άνοδος της Χρυσής Αυγής». Η καθηγήτρια θεωρεί πως υπήρχε μεγάλη βραδύτητα στην αντιμετώπιση της δεξιάς απειλής, ενώ η κοινωνία παρέμενα «εκκωφαντικά σιωπηλή». Στο μεταξύ, η πολυπλοκότητα της αστυνομικής δύναμης έπαιξε ρόλο στον να περάσει η ατιμωρησία στη σφαίρα της εγκληματικότητας, με πιο εκκωφαντική απόληξη αυτής της προβληματικής συνέχειας τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. «Η Δικαιοσύνη μπήκε εκεί που άλλοι έπρεπε να είχαν πατήσει προηγουμένως», λέει η Στρατηγάκη στο άρθρο της Guardian. «Και το σύστημα Δικαιοσύνης μας είναι γεμάτο από γυναίκες δικαστές, γιατί είναι αυτές που τα πάνε καλύτερα στις εξετάσεις και ανέρχονται στην κορυφή».

Από το κείμενο δεν παραλήφθηκε και η συμμετοχή των εισαγγελέων που κλήθηκαν να διερευνήσουν τη δολοφονία. «Η καλύτερη υπεράσπιση οποιασδήποτε φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι το κράτος δικαίου και το θάρρος και γενναιότητα ατόμων σαν αυτές τις γυναίκες», δήλωσε ο Αριστείδης Χατζής, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δίνοντας βάρος και στη συμμετοχή των γυναικών γενικά και συλλογικά σε ό,τι έφερε τελικά την κατάρρευση της –επίσημα πια- εγκληματικής οργάνωσης.

Γίνεται κάτι παραπάνω από σαφές το βάρος της Λεπενιώτη σε ό,τι αφορά την τελική απόφαση και όσα αυτή πρεσβεύει. Ωστόσο, στην πλευρά του κοινού υπήρχε πάντα μια γυναίκα εκεί. Κάθε φορά εδώ και τόσα χρόνια. Αυτή είναι η Μάγδα Φύσσα.

«Για πολλούς είναι η εικόνα του Παύλου, του δολοφονηθέντος γιου της, ένα οδυνηρό σύμβολο της μάχης του σωστού και του λάθους. Κανείς δεν έχει τραβήξει τόσο το ενδιαφέρον για τη δίκη όσο η Μάγδα Φύσσα, μια μοδίστρα προτού ο Παύλος, ένα παιδί εργατικής τάξης, μαχαιρωθεί στο Κερατσίνι τον Σεπτέμβριο του 2013.

Ξέρει πως τίποτα δεν θα τον φέρει πίσω, αλλά φωνάζει, σε μια έκρηξη χαράς και συγκίνησης λίγα λεπτά αφότου το δικαστήριο εξέδωσε την απόφαση για τους νεοναζί: «Παύλο, τα κατάφερες».

Με τη Μάγδα κλείνει το κείμενο αλλά και με την εξής φράση: «Προς το παρόν, το δηλητηριώδες παρελθόν έχει καταλαγιάσει. Η αλήθεια και η ομορφιά αναδύθηκαν θριαμβευτικά με την καταδίκη της Χρυσής Αυγής.» Στο προς το παρόν θα μείνουμε εμείς, γιατί έχουμε και άλλη μια σημαντική δίκη να περιμένουμε για να αποφασίσουμε αν τα περί ομορφιάς και αλήθειας είναι αληθή: εκείνη για τη δολοφονία του Ζακ.