10 φορές που η Κατερίνα Γώγου μας είπε την ωμή αλήθεια (κι εμείς την αγνοήσαμε!)

Πριν ξεκινήσω τον πρόλογο θέλω να σου δώσω μια συμβουλή κι αν θες άκουσέ την. Στο χέρι σου είναι.

“Μην αφήσεις το Βικιπαίδεια κι άλλα εγκυκλοπαιδικά σάιτ να σου πουν “ποια είναι η Κατερίνα”, αλλά κοίτα να ρωτήσεις την ίδια μέσα απ’ τα ποιήματά της!”

Στο λέω, γιατί έτσι θα χάσεις την ουσία και τις εικόνες της και θα μπερδευτείς ανάμεσα σε random ημερομηνίες, ψιλοαδιάφορες πληροφορίες για τη ζωή της και κλισέ φράσεις του στυλ “ένας ασυμβίβαστος χαρακτήρας” ή “μια γυναίκα που ‘χε κλονισμένη ψυχολογία“. Όχι. Δεν ήταν έτσι η Κατερίνα Γώγου.

Η Κατερίνα, που λες, στη ζωή της δεν διάλεξε τον εύκολο δρόμο, αλλά τον δύσβατο (και ταυτόχρονα αληθινό), που ‘ταν να περάσει τις μέρες της με ανθρώπους “περιθωριακούς” και να γίνει η εξοργημένη φωνή τους. Βλέπεις, έγραφε μόνο ό,τι ζούσε (και ζούσαν) και ό,τι ήθελε να ζήσει (και να ζήσουν). Τίποτα παραπάνω. Αλλά τα έγραφε με μια γλώσσα λίγο πιο “απότομη”, μακριά απ’ τα στάνταρ της εποχής και γι’ αυτό δεν έγινε και ποτέ τόσο αναγνωρίσιμη όσο άλλοι έλληνες ποιητές και ποιήτριες.

Αν την συναντήσεις σε κάποιο τοίχο, λοιπόν, πρώτα διάβασε το ποίημά της που μετουσιώθηκε σε σύνθημα και μετά αν θες φωτογράφισέ το. Αν από την άλλη πέσεις τυχαία πάνω σε κάποιο βιβλίο της, σε παρακαλώ, μην το αγοράσεις και κράτησε τα λεφτά σου, ώστε να πάρεις μια και καλή όλη της την συλλογή. Αξίζει! Χάσιμο κανονικό, αφού η Κατερίνα θα σου μιλήσει για τα λευκά κελιά, για τους φίλους της που είναι μαύρα πουλιά, για τη ζωή μας που είναι σουγιάδες σε βρώμικα αδιέξοδα σάπια δόντια και ξεθωριασμένα συνθήματα κι αν σε δει να γουστάρεις ίσως σου πει και για τα σύνορα της πατρίδας σου.

Με αφορμή τώρα τα 78 χρόνια από τη γέννησή της, βρήκαμε 15 ιδιαίτερα και αγαπημένα κομμάτια από διάφορα ποιήματά της και τα αφήνουμε εδώ σαν τον ελάχιστο φόρο τιμής.

1. “Πάρε με λοιπόν από δω. Θέλω να σου δείξω τα καλοκαιριάτικα θέατρα, πώς ζούνε το χειμώνα. Πόσο άδεια είναι τα σχολικά όταν έχουν αργία κι όλους τους φίλους που φύγανε και δεν μπορούν πια να με προδώσουν. Πάμε από δω πάμε εκδρομή σε μέρος που δεν έγινε, αφού στο ‘χω γράψει στο ‘χω πει, όπου κι αν πάτησα άφηνα αίμα, γι’ αυτό δεν μπορώ ποτέ πού να σταθώ κι όλο αλλάζω σεντόνια.” –Ιδιώνυμο-

2. “Οι ρίζες είναι για να βγάζουμε κλαδιά και όχι για να επιστρέφουμε σ’ αυτές.” -Τρία κλικ αριστερά-

3. “Άρχισα να γέρνω σαν εκείνη την ιτιούλα που σου ‘χα δείξει στη στροφή του δρόμου. Και δεν είναι που θέλω να ζήσω. Είναι το γαμώτο που δεν έζησα!” –Ιδιώνυμο-

4. “Η ζωή μας είναι άσκοπα λαχανητά σε κανονισμένες απεργίες ρουφιάνους και περιπολικά. Γι’ αυτό σου λέω. Την άλλη φορά που θα μας ρίξουνε να μην την κοπανήσουμε. Να ζυγιαστούμε. Μην ξεπουλήσουμε φτηνά το τομάρι μας ρε!” –Τρία κλικ αριστερά-

5. “Άσπρη είναι η αρία φυλή, η σιωπή, τα λευκά κελιά, το ψύχος, το χιόνι, οι άσπρες μπλούζες των γιατρών, τα νεκροσέντονα, η ηρωίνη. Αυτά λίγο πρόχειρα
για την αποκατάσταση του μαύρου.” –Το ξύλινο παλτό-

6. “Ξέρω πως ποτέ δε σημαδεύουνε στα πόδια. Στο μυαλό είναι ο στόχος, το νου σου ε;” -Απόντες-

7. Ποιος είναι ο λόγος της ποίησης που βγαίνει απ’ το ποιώ και που σημαίνει πράττω; Ζητάω την απάντηση απ’ τους ακινητοποιημένους.” -Ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών-

8. “Τρομοκρατία: εξουσιάζω δια της βίας. Τρόμου. Και τρομοκράτης τι θέλει να πει; Δε θέλω απάντηση απ’ αυτούς που την επινοήσανε. Ζητάω απάντηση απ’ τους λαχανιασμένους”. -Ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών-