Έχεις κι εσύ την αίσθηση ότι οι γυναίκες κερδίζουν τη μάχη της ισότητας τα τελευταία χρόνια; Ότι υπάρχει περισσότερος κόσμος που μιλάει γι’ αυτές, τις υπερασπίζεται, διαμαρτύρεται για τον τρόπο που αναγκάζονται να ζουν, προσπαθεί να τις βοηθήσει, γενικώς κινείται προς αυτή την κατεύθυνση;
Δυστυχώς, δυστυχέστατα, αυτή είναι μια στρεβλή εικόνα. Συμβαίνει μόνο μέσα στο μυαλό μας, στις δυτικές κοινωνίες. Που έχουμε μάθε να ξιφουλκούμε ανέξοδα στα social media, πλην όμως να μην κουνάμε ούτε το δαχτυλάκι μας για να βελτιωθεί η καθημερινότητα των γυναικών σε μεγάλες, τεράστιες περιοχές του κόσμου.
Τι δείχνει μια εξειδικευμένη έρευνα για τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα; Ότι περισσότερες από 850 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια ζουν σε χώρες που χαρακτηρίζονται ως «πολύ φτωχές» για την ισότητα των φύλων. Μιλάμε για πάνω από το 20% των γυναικών που ζουν σήμερα, δηλαδή χονδρικά μία στις πέντε, οι οποίες βιώνουν μια σειρά από περιορισμούς και καταχρήσεις, όπως αναγκαστικές εγκυμοσύνες, παιδικοί γάμοι και απαγορεύσεις από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Ο δείκτης SDG Gender Index είναι ένα σύνολο δεδομένων που μαζεύονται και αναλύονται από έναν συνασπισμό ΜΚΟ. Η ετήσια έκθεση για το 2024 δημοσιεύτηκε μόλις την Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου και διαπίστωσε ότι ΚΑΜΙΑ χώρα του πλανήτη δεν έχει επιτύχει, μέχρι στιγμής, την υπόσχεση για ισότητα των φύλων που οραματίζονται οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ για το 2030.
Κι αν αυτό, η πλήρης ισότητα δηλαδή, φαίνεται ούτως ή άλλως ουτοπικό και ανέφικτο, τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον, το στοιχείο που ανατριχιάζει είναι άλλο: Μεταξύ 2019 και 2022 σχεδόν το 40% των χωρών, όπου ζουν περισσότερες από 1 δισεκατομμύριο γυναίκες και κορίτσια, παρέμειναν στάσιμες ή μειώθηκαν όσον αφορά την ισότητα των φύλων.
Ο δείκτης SDG, ο οποίος μετράει την ισότητα των φύλων σε 139 χώρες, έδωσε σε συνολικά 45 χώρες τη χειρότερη βαθμολογία, δηλαδή «πολύ φτωχή». Σ’ αυτές τις χώρες περιλαμβάνονται μεγάλα τμήματα της δυτικής, κεντρικής και υποσαχάριας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και χωρών της Ασίας.
Εκτός από τα 857 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια που ζουν σε χώρες που χαρακτηρίζονται ως «πολύ φτωχές», κάπου 1,5 δισεκατομμύριο ζουν σε χώρες που χαρακτηρίζονται ως «φτωχές». Μόνο μία χώρα, η Ελβετία, βαθμολογήθηκε ως «πολύ καλή».
Θλιβερό σενάριο για την ισότητα
Η έκθεση ανέφερε ότι το «θλιβερό σενάριο» σημαίνει ότι η παγκόσμια ανισότητα των φύλων θα μπορούσε να είναι χειρότερη το 2030 από ό,τι όταν τέθηκαν οι στόχοι το 2015. Οι ένοπλες συγκρούσεις, η επιτάχυνση της κλιματικής κατάρρευσης, οι εκστρατείες κατά των φύλων και οι απειλές για τη δημοκρατία καθυστερούν ή και αντιστρέφουν ακόμα την πρόοδο. Κι αν συνεχιστούν οι σημερινές τάσεις, η ισότητα δεν θα επιτευχθεί παρά τον 22ο αιώνα. Αν επιτευχθεί.
Με έκπληξη αντιλαμβάνεται κανείς ότι εκτός από τις «ύποπτες» χώρες, στην κατηγορία του πισωγυρίσματος βρίσκει κανείς κράτη όπως είναι η Πολωνία ή ακόμα και οι ΗΠΑ. Στην «ελεύθερη» Αμερική 14 πολιτείες έχουν θεσπίσει σχεδόν ολοκληρωτικές απαγορεύσεις των αμβλώσεων.
Κάποια από την οπισθοδρόμηση σε χώρες όπως το Σουδάν, η Μιανμάρ και η Ουκρανία έχει την εξήγησή της στα πρόσφατες εκρήξεις βίας. Η έκθεση ανέφερε ότι 614 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια ζούσαν σε χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις το 2022 – 50% υψηλότερος από τον αριθμό το 2017.
Η έκθεση επισημαίνει την εμφάνιση τα τελευταία χρόνια κυβερνήσεων, αυταρχικού χαρακτήρα τις περισσότερες φορές, που αναλαμβάνουν την εξουσία σε χώρες που λειτουργούν βάσει ενός βιβλίου παιχνιδιού, το οποίο αντιστρέφει τα σκληρά κεκτημένα κέρδη στα δικαιώματα των γυναικών με το πρόσχημα της υποστήριξης των παραδοσιακών αξιών.
Το παράξενο είναι ότι αυτή την τελευταία τριετία, όπου παρουσιάζονται πιο αναλυτικά τα δεδομένα, υπήρξε μεγαλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις εξουσίας. Εκλέχθηκαν περισσότερες γυναίκες βουλευτίνες ή ακόμα και αναρριχήθηκαν σε πόστα όπως πρόεδροι κρατών, πρωθυπουργοί και πρόεδροι κοινοβουλίων. Αυτή η εξέλιξη, όμως, όπως φαίνεται κάνει καλό μόνο προσωπικά σ’ αυτές κι όχι στις μεγάλες μάζες του γυναικείου πληθυσμού.
