Ένας ωκεανός χωρίς άγνωστα τέρατα θα ήταν ύπνος χωρίς όνειρα
Τζον Στάινμπεκ
Η φράση του διάσημου αμερικανού συγγραφέα δεν ταιριάζει πολύ στο δράμα που βίωσαν οι ψυχές που ταξίδευαν με το Norman Atlantic. Το τέρας που «χτύπησε» το πλοίο δεν ήταν άγνωστο στους επιβαίνοντες. Η φωτιά τύλιξε το σκαρί, την ώρα που όλοι σχεδόν κοιμόντουσαν ή προσπαθούσαν να κοιμηθούν, μέσα στην σφοδρή θαλασσοταραχή, με τον αέρα να λυσσομανάει και την θάλασσα να θέλει θαρρείς να «καταπιεί» ότι είναι πάνω της.
Το τραγικό δυστύχημα ήρθε να ξυπνήσει μνήμες, παλιές και πιο πρόσφατες, ναυτικές τραγωδίες που σημάδεψαν την ελληνική ακτοπλοΐα από τα μέσα της δεκαετίας του ’40 μέχρι σήμερα.
Το ναυάγιο του επιβατηγού πλοίου «Χειμάρρα» παραμένει ακόμη και σήμερα το πιο πολύνεκρο δυστύχημα στην ιστορία της Ελλάδας. Απέπλευσε από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης το πρωί της 18ης Ιανουαρίου του 1947, με προορισμό τον Πειραιά. 544 οι επιβάτες και 86 άτομα το πλήρωμα.
Δεν έφτασε ποτέ. Στις τέσσερις και μισή τα ξημερώματα της επόμενης ημέρας κι ενώ έπλεε στον Νότιο Ευβοϊκό, προσέκρουσε λόγω πυκνής ομίχλης στις βραχονησίδες Βερδούγια. Η σφοδρή πρόσκρουση αχρήστεψε το πηδάλιο του οχηματαγωγού, που άρχισε να βάζει νερά, ενώ ο πανικός που επικράτησε έκανε τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Το πλήρωμα δεν μπόρεσε επ’ ουδενί να διατηρήσει την τάξη και η εγκατάλειψη έγινε ανεξέλεγκτα παρόλο που το σκάφος βυθίστηκε μετά από μιάμιση και πλέον ώρα. Τα ισχυρά θαλάσσια ρεύματα «κατάπιναν» ανθρώπινες ζωές που πηδούσαν στη θάλασσα για να σωθούν, ενώ το φοβερό ψύχος συνέβαλλε ακόμη πιο πολύ στην τραγική μοίρα των επιβατών. Χάθηκαν συνολικά 383 άνθρωποι στο ναυάγιο του «Χειμάρρα» που συγκλόνισε την χώρα για εβδομάδες και μήνες ολόκληρους.
Δεκαεννιά χρόνια αργότερα, όταν πολλοί είχαν ξεχάσει την «Χειμάρρα» το οχηματαγωγό-επιβατηγό «Ηράκλειο» ξεκινούσε στις 8 Δεκεμβρίου του 1966 από την Σούδα της Κρήτης για τον Πειραιά. Εκείνο το βράδυ, οι καιρικές συνθήκες ήταν πολύ άσχημες, με τους ανέμους να φτάνουν τα 9 μποφόρ και τους 17 ναυτικούς να κάνουν ότι μπορούν για να «τιθασεύσουν» το «τέρας», την ίδια στιγμή που οι 191 επιβάτες έκαναν το σταυρό τους.
Στις δύο τα ξημερώματα ένα φορτηγό-ψυγείο πέντε τόνων άρχισε να κινείται λόγω του σφοδρού κυματισμού και να προσκρούει πάνω στους πλευρικούς καταπέλτες. Όταν ο ένας άνοιξε, το φορτηγό «εξαφανίστηκε» μέσα στην θάλασσα, η οποία μπήκε στο γκαράζ, όταν το πλοίο βρισκόταν στην περιοχή της Φαλκονέρας.
Ο ασυρματιστής πρόλαβε να στείλει SOS για τελευταία φορά στις δύο και έξι λεπτά, ενώ ο πλοίαρχος του «Ηράκλειο» φόρεσε πρώτος σωσίβιο και πήδηξε στην θάλασσα για να σωθεί, αφήνοντας όλους τους άλλους στην μοίρα τους. Από τις 208 ψυχές σώθηκαν μόνο 46. 16 μέλη του πληρώματος και 30 επιβάτες -που κατάφεραν να αντέξουν μέσα στα παγωμένα νερά μέχρι να τους περισυλλέξουν. Ο πλοίαρχος που είχε φύγει πρώτος, χάθηκε για πάντα και το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ.
Τον Σεπτέμβριο του 2000, το «Εξπρές Σάμινα» ήταν επίσης ένα ναυάγιο που συγκλόνισε την Ελλάδα, όταν βυθίστηκε ανοιχτά της Πάρου, μετά από πρόσκρουση στις βραχονησίδες Πόρτες.
Εν αντιθέσει με τα δύο προηγούμενα ναυάγια, αυτή την φορά η τηλεόραση κατέγραψε συγκλονιστικές σκηνές από μια ναυτική τραγωδία, που κόστισε την ζωή σε 81 άτομα από τους 533 επιβαίνοντες.
Οι κάτοικοι της Πάρου έκαναν τα πάντα για να σώσουν όσους περισσότερους μπορούσαν, ενώ ο λιμενάρχης του νησιού Δημήτρης Μάλαμας, πέθανε από καρδιακή προσβολή έχοντας συσσωρεύσει τεράστιο άγχος και φοβερή πίεση, προκειμένου να σωθούν όλοι οι άνθρωποι, που πάλευαν μέσα σε ανέμους οχτώ μποφόρ και κύματα για να ζήσουν…
