“Από τα μικροπράγματα καταλαβαίνουμε καλύτερα τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Γιατί στα πιο μεγάλα δείχνεται πιο προσεκτικός και κρύβεται”, δήλωνε μέσα από τον αφοριστικό τρόπο γραφής του, ο άνθρωπος που θεωρούσε ότι “η ανθρώπινη επιθυμία ήταν μάταιη, άλογη, ακαθοδήγητη, και, κατ’ επέκταση, αυτό ίσχυε για όλο το σύνολο της ανθρώπινης δράσης”.
Άρθουρ Σοπενχάουερ.
Η ζωή του μια προσπάθεια ισορροπίας ανάμεσα στην τάση του να βλέπει τον κόσμο σκεπασμένο από ένα μαύρο πέπλο και στη σχεδόν εμμονική του πεποίθηση ότι “οι συναισθηματικές, σωματικές και σεξουαλικές επιθυμίες του ανθρώπου δεν μπορούν ποτέ να εκπληρωθούν ολοκληρωτικά”.
Μέσω της πένας του έδινε ζωή σε λέξεις που είχαν βαλθεί να αποδείξουν ότι “η ανθρώπινη επιθυμία, η λεγόμενη “βούληση” και η θέληση προκαλούν πόνο και ανέχεια” και άρα αποτελούσαν για εκείνον στοιχεία που θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με “μίασμα” καθώς συντελούν στη σταδιακή απομυθοποίηση της ανθρώπινης συναισθηματικής ευφυΐας και νοημοσύνης.
Οι ανθρώπινες επιθυμίες ήταν ανύπαρκτες για τον εν λόγω Γερμανό φιλόσοφο και ισοδυναμούσαν με ένα αποκύημα της φαντασίας, μια φενάκη τυλιγμένη με ένα ανούσιο και κίβδηλο χαρτί. Μια βιτρίνα. Μια φτηνή και αβάσιμη δικαιολογία για να κρύβεται ο άνθρωπος τεχνηέντως πίσω από το δάχτυλό του.
Στο βιβλίο του, “Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο”, μιλάει μέσα από τη δύναμη της γραπτής του έκφρασης και η φωνή του ακούγεται στα πέρατα του κόσμου αποτελώντας θλιβερή διαπίστωση, προφητεία ή οιωνό;
Η ιστορία θα δείξει και τα πρώτα σημάδια έχουν ήδη φανεί κατά μήκος της συλλογικής ανθρώπινης διαδρομής:
Δεν υπάρχει γνώμη, όσο παράλογη κι αν είναι, που οι άνθρωποι να μην είναι έτοιμοι να την ασπαστούν μόλις πειστούν πως είναι κοινώς αποδεκτή. Το παράδειγμα των άλλων επηρεάζει τόσο τη σκέψη τους όσο και τις πράξεις τους. Είναι σαν πρόβατα που ακολουθούν τον αρχηγό του κοπαδιού όπου τους οδηγήσει. Θα προτιμούσαν να τον ακολουθήσουν στο θάνατο παρά να σκεφτούν από μόνοι τους.
“Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση”, άλλη μια πραγματεία-καταπέλτης που αποτελεί και το έργο που ουσιαστικά τον καθιέρωσε ως έναν από τους βασικούς πυλώνες του φιλοσοφικού στερεώματος σε παγκόσμιο επίπεδο.
Κι όμως πέρα από τα σκοτεινά μονοπάτια του νου και της σκέψης του, όπως και του στοιχείου της απαισιοδοξίας που είχε γίνει σχεδόν δεύτερη φύση του, ήταν αυτός που έδωσε όνομα σε μια δύναμη εντός του ανθρώπου, η οποία αναδεικνύεται νικήτρια έναντι κάθε λογικής.
Η “Βούληση του ζην”. Η θέληση για ζωή. Η ΘΕΛΗΣΗ για ΖΩΗ. Η θέληση για ΖΩΗ!
Μόνο έτσι μπορεί ο άνθρωπος να συνεχίσει πέρα από κάθε σκοτάδι, πέρα από κάθε δυσκολία, πέρα από κάθε εμπόδιο.
Υπάρχει μέσα του αυτή η φωνούλα που του ψιθυρίζει γλυκά στο αυτί να σηκωθεί και να παλέψει, να αγωνιστεί, να νικήσει, να ΖΗΣΕΙ!
Και η αγάπη;
Αχ, αυτή η αγάπη!
Ο κόσμος δύσκολος και απαιτητικός, όμως ευτυχώς που εκείνη υπάρχει εκεί σαν άσβεστη φλόγα που υπενθυμίζει ακόμη και σε έναν άνθρωπο πεσιμιστή και υπέρμαχο της ιδέας του υπαρξιακού αφορισμού, ότι:
Η αγάπη δεν είναι κάτι ασήμαντο ή τυχαίο, αλλά αντίθετα μια αστείρευτη δύναμη που βρίσκεται αθέατη εντός της ανθρώπινης Ψυχής και μπορεί να αλλάξει δραματικά τη μορφή του κόσμου.
Ναι, μπορεί.
Και βρίσκεται στον αντίποδα του εγωισμού για τον οποίο ο Σοπενχάουερ είχε υποστηρίξει ότι:
“Είναι τόσο μεγάλος, που η υφήλιος ολόκληρη δεν μπορεί να τον χωρέσει. Γιατί αν έμπαινε σε καθέναν το δίλημμα να εκλέξει ανάμεσα στην εκμηδένιση του σύμπαντος και στη δική του προσωπική καταστροφή, δεν είναι ανάγκη να πω εγώ ποια θα ήταν η απάντηση”.
Και η ζωή;
“Πρέπει κανείς να γεράσει για να καταλάβει πόσο μικρή είναι η ζωή”.
Και ο θάνατος;
“Είναι το δαιμόνιο που εμπνέει, ο μουσηγέτης της φιλοσοφίας. Χωρίς αυτόν, δύσκολα θα μπορούσε να φιλοσοφήσει ο άνθρωπος”.
Και ο σεβασμός στον άνθρωπο;
Πρέπει να σέβεσαι κάθε άνθρωπο, ανεξάρτητα από το πόσο εξαθλιωμένος ή γελοίος είναι. Να θυμάσαι ότι μέσα σε κάθε άνθρωπο ζει το ίδιο πνεύμα που ζει και σε μας.
Και η τάση μας να κρίνουμε τους άλλους;
“Με προσοχή να εκφέρεις κρίση, ακόμα και όταν η υπόθεση είναι καλή. Γιατί είναι εύκολο να πληγώσει κανείς ανθρώπους, αλλά αδύνατο να τους διορθώσει”.
Και τι χρειάζεται για να προχωράμε παρά τις δυσκολίες;
Σε κάθε περίσταση χρειάζεται για τον καθένα κάποια ποσότητα από φροντίδες, δυστυχήματα ή αθλιότητες, όπως στο πλοίο χρειάζεται το έρμα για να κρατιέται σε ισορροπία και να προχωρεί κανονικά.
Κάθε φορά που το πλοίο ετοιμάζεται για ταξίδι, χρειάζεται να αναμετρηθεί με το κύμα, τη φουρτούνα και την κακοκαιρία για να δυναμώσει το σκαρί του και να ατσαλωθεί και να μπορέσει κατόπιν να εκτιμήσει την αξία της λιακάδας και της νηνεμίας της θάλασσας.
…γιατί το κάθε πλοίο, είναι “ασφαλές στο λιμάνι, αλλά δεν φτιάχτηκε για να μένει εκεί”…
Βίρα τις άγκυρες, λοιπόν!
Παρακολουθήστε στο ακόλουθο βίντεο ένα αφιέρωμα στα πιο γνωστά αποφθέγματα της εμβληματικής αυτής φυσιογνωμίας της παγκόσμιας φιλοσοφίας:
