Ανδρέας Γ. Παπανδρέου, 5 Φεβρουαρίου 1919 – 23 Ιουνίου 1996, ακαδημαϊκός, οικονομολόγος, διδάκτωρ Οικονομίας, διδάκτωρ Φιλοσοφίας, πολίτικος, πρωθυπουργός, ηγέτης! Λατρεύτηκε όσο λίγοι πολιτικοί σε όλο τον πλανήτη, από έναν λαό που είχε συχνά απογοητευτεί, κοροϊδευτεί, απαξιωθεί. Μισήθηκε απ τους πολιτικούς του αντιπάλους όσο κανείς άλλος στην διάρκεια της Δεύτερης και κυρίως της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας. Η ζωή του, το έργο, η πολιτική, οικονομική και κοινωνική του θεωρία, δεν χωρεί σε λίγες λέξεις! Όπως δε μεταδίδεται εδώ η ένταση, ο παλμός, η εξωκοσμική σχεδόν συγκίνηση που υπήρχε στις συγκεντρώσεις του. Μαγνητικός, επικοινωνιακός, πύρινος στα μπαλκόνια μιλούσε σε λαοθάλασσες που θεωρούσαν ότι αναφέρονταν στον καθένα προσωπικά. Αν δεν έχεις κατέβει από τον ηλεκτρικό στην Βικτώρια και εκείνος να μιλά στην Αλεξάνδρας και να άκουγες την επιφάνεια της γης να πάλλεται σαν εξωτερικός Εγκέλαδος, δεν έχεις ζήσει ποτέ σου πολιτική συγκέντρωση.
Πλαστικές σημαίες. Μπλε και πράσινο. Πυρσοί και ήλιοι. Προσωπολατρία από τα πλήθη οπαδών. «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες 3 του Σεπτέμβρη να περνάς», «θα τον μεθύσουμε τον ήλιο σίγουρα, ναι», Κάρμινα Μπουράνα και «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», «εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία», «ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά», «Το ΠΑΣΟΚ στη κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία», «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό». Το ζιβάγκο και ο αντικομφορμισμός του. Ο έρωτας και το περιβόητο νεύμα στο αεροπλάνο.
Η επαναστατικότητα στην προσωπική ζωή. Όχι αστικά επιβεβλημένα κουφάρια γάμων. Η Δήμητρα Λιάνη. Οι κοινωνικές αλλαγές. Η Αλλαγή. Τα σκάνδαλα. Ο Κοκότας. Οι κούτες πάμπερς. Η ροζ βίλα. Οι αγρότες, η Κρήτη, οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, οι κοινωνικές τομές. Πάνω από όλα και παντού το μεγάλο όνειρο και ο τεράστιος διάλογος για τον σοσιαλισμό των ανθρώπων…
Άλλαξε και διαμόρφωσε περισσότερο από όλους το πολιτικό και κομματικό σύστημα της χώρας. Τέλειωσε το αναχρονιστικό, αστείο και τραγικό συνάμα διαχωρισμό σε «Εθνικόφρονες-Κομμουνιστές», δημιούργησε ένα κόμμα-κίνημα, το πρώτο εξουσίας με μαζική οργάνωση, αντί για κόμμα στελεχών, αναγνώρισε την Εθνική Αντίσταση. Κι ακόμα έφτιαξε Εθνικό Σύστημα Υγείας αλλά και τον ΑΣΕΠ, τόλμησε την συνταγματική αναθεώρηση του 1985-1986, με την οποία παγιώθηκε το σύστημα κοινοβουλευτικής εξουσίας, νομιμοποίησε τον πολιτικό γάμο, έδωσε δικαίωμα ψήφου στα 18, άλλαξε το οθωμανικό σχεδόν Οικογενειακό Δίκαιο, καθιέρωσε την ισότητα των δύο φύλων, απαγόρευσε τον θεσμό της προίκας, κατάργησε νόμους, που σήμερα θεωρούν αυτονόητη την ανυπαρξία τους οι νέοι, όπως αυτόν τον 4000 περί τεντιμποϊσμού αλλά και εκείνον της κατασκοπείας, αναγνώρισε την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, παραχώρησε άδειες στους πολιτικούς πρόσφυγες του Δημοκρατικού Στρατού για την επιστροφή στην πατρίδα τους, στην πατρίδα μας, στην πατρίδα όλων!
Είπε:
«Στο μέλλον οι εκλεγμένες κυβερνήσεις δεν θα παίζουν ρόλο. Θα κάνει κουμάντο η Γερμανία» (στις Κάννες, σε σύσκεψη κορυφής των ευρωπαίων ηγετών, το 1995), «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», «Το κοινωνικό κράτος δεν χαρίζεται, με αγώνα κερδίζεται», «Το ΠΑΣΟΚ στη κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία», «Στις 18, Σοσιαλισμός» (το 1981 – και πήρε την εξουσία), «Βυθίσατε το Χόρα», «Ο Λαός εμίλησε», «Απόψε πεθαίνει η δεξιά» (και πάλι το 1981), «Δεν υπάρχουν θεσμοί, μόνο λαός», «Το όνομά μας είναι η ψυχή μας» (εξηγώντας τη σκληρή στάση του και το εμπάργκο που επέβαλλε στην ΠΓΔΜ). Έβαλε δικές του λέξεις στο λεξικό όπως λαοθάλασσα, ετεροχρονισμός, αιθεροβάμων, αναδόμηση, χρονοντούλαπο της ιστορίας, ενώ επιστράτευσε και τα λατινικά παραδεχόμενος λάθη με το «mea culpa»…
Η Ιστορία όσο κι αν γράφεται από τους νικητές έχει πάντα την τελική απόφαση. Σ αυτόν θα αφιερωθούν σίγουρα πολλά κεφάλαια για την αποτίμηση της πολίτικης του αποτελεσματικότητας. Όσοι όμως τον γνώρισαν από κοντά, όσοι έζησαν την πορεία του, όσοι έσφιξαν το χέρι του και εμπνευστήκαν απ την αύρα του, το πάθος του, την παραφορά του συχνά, την δυναμικότητα του, την ανθρωπιά του δεν θα ξεχάσουν ποτέ πως συνάντησαν, ούτε τελίτσα αυτοί στην όποια επιτομή Ιστορίας, έναν θρύλο, έναν ηγέτη, έναν οραματιστή… συνάντησαν τον Ανδρέα Παπανδρέου, ή απλά τον «Ανδρέα» όπως αυτός ο λαός τον αποκαλούσε… με το μικρό, σαν έναν καλό φίλο σου…
