Κατά τη διάρκεια μιας λειτουργίας στη νότια Ιταλία το Σάββατο, ο πάπας έριξε το ανάθεμα στο οργανωμένο έγκλημα, και ειδικότερα στη «Ντραγκέτα» (η μαφία της Καλαβρίας), τονίζοντας πως οι άνθρωποι που επιλέγουν έναν «κακό δρόμο», συμπεριλαμβανομένων των μαφιόζων, δεν ανήκουν στην «κοινωνία του Θεού». Μάλιστα είπε ότι «είναι αφορισμένοι».
Η παραπάνω κίνηση του πάπα Φραγκίσκου μόνο απαρατήρητη δεν μπορεί να περάσει, μιας και είναι η πρώτη φορά που ο αρχηγός της Καθολικής Εκκλησίας μιλά χωρίς περιστροφές για το απόλυτο ασυμβίβαστο της μαφιόζικης συμπεριφοράς με την ταυτότητα και τις αξίες του κάθε χριστιανού. (Αν δει κάποιος το “Νονό 3” θα καταλάβει πόσο ασυμβίβαστο είναι).
Πριν 21 χρόνια ο πάπας Ιωάννης Παύλος ο Β’ είχε ζητήσει, σε επιτακτικό τόνο, από τους μαφιόζους της Σικελίας να μετανοήσουν χωρίς να κάνει, όμως, αναφορά σε ενδεχόμενο αφορισμό (μη χάσουμε και τα λεφτά).
Την ώρα λοιπόν που οι φήμες για κρυφές σχέσεις του Βατικανού με το οργανωμένο έγκλημα οργιάζουν, η παιδεραστικές επιθυμίες των σεμνών ιερέων κάνουν πρωτοσέλιδα και γίνονται σενάρια για βιβλία και ιστορικές ταινίες, όπως ο «Νονός ΙΙΙ», ο ανανεωτής και φιλελεύθερος Φραγκίσκος Α’ αποφασίζει να αφορίσει τους μαφιόζους. Κίνηση ουσίας ή εντυπώσεων;
Πάντως οι «σκιές» πάνω από το Βατικανό και τα σενάρια που κάνουν λόγο για σχέσεις με τη μαφία είναι διαχρονικά. Για παράδειγμα, η Τράπεζα του Βατικανού δεν θεωρείται συνώνυμο των φιλανθρωπικών δραστηριοτήτων, αλλά της αδιαφάνειας και των αμφιλεγόμενων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Ποιος μπορεί να ξεχάσει το ξέσπασμα του σκανδάλου Vatileaks, με τις διαρροές εγγράφων εκ των έσω, που αποκάλυψαν έμμεση συμμετοχή σε παράνομες δραστηριότητες, σχετιζόμενες με ιταλικές εταιρείες; Αρκετά χρόνια νωρίτερα (1982), υπενθυμίζεται πως το Βατικανό είχε συγκλονιστεί με την υπόθεση του «τραπεζίτη του Θεού», Ρομπέρτο Κάλβι και το σκάνδαλο της Banco Ambrosiano.
Ο Πάπας Φραγκίσκος λοιπόν δεν διστάζει να τα βάλει με τη σκοτεινή μαφία, παρόλο που και ο ίδιος σύμφωνα με ιταλό εισαγγελέα είχε βρεθεί στο στόχαστρό της. Ο μεταρρυθμιστής του Βατικανό κατά κόσμον Χόρχε Μπεργκόλιο είναι τουλάχιστον επιφανειακά ο πιο φιλελεύθερος από τους προκατόχους του, κάτι που φάνηκε από την πρώτη κιόλας στιγμή που ανέβηκε στον παπικό θρόνο. Με στόχο να φέρει ανανέωση στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας και να θέσει νέες βάσεις για μια εποχή διαφάνειας, ο Πάπας Φραγκίσκος από την πρώτη στιγμή κατάφερε να γίνει αγαπητός και δημοφιλής, κυρίως λόγω της σεμνότητάς του και των ριζοσπαστικών αρκετές φορές θέσεών του.
Ανέλαβε το «τιμόνι» της Καθολικής Εκκλησίας σε μια εποχή που η Αγία Έδρα κλυδωνιζόταν από σεξουαλικά και οικονομικά σκάνδαλα, αλλά με στοχευμένες κινήσεις κατάφερε να γίνει γρήγορα αγαπητός και δημοφιλής σε ολόκληρο τον κόσμο. Χαρακτηριστικό είναι ότι το περιοδικό TIME τον ανέδειξε πρόσωπο της χρονιάς για το 2013, ενώ στην αξιολόγηση των πιο συζητημένων θεμάτων στο Twitter το 2013, ήρθε πρώτος, με το Obamacare και τη ΝSA να ακολουθούν, και την τέταρτη θέση να καταλαμβάνει ο προσωπικός λογαριασμός του Πάπα (@Pontifex). Επιπλέον, στην Ιταλία, το όνομα Φραγκίσκος είναι ήδη από τα πιο δημοφιλή στις βαπτίσεις και παράλληλα τόσο ο αριθμός των τουριστών όσο και των πιστών που πηγαίνουν στην εκκλησία έχει αυξηθεί δραστικά.
Ένα από τα στοιχεία που τον κάνουν να ξεχωρίζει είναι η θρυλική του σεμνότητα. Ο ίδιος στα ταξίδια του προτιμά να κουβαλά τη δική του βαλίτσα και προτιμά να ζει σε έναν ξενώνα, αρνούμενος τα μεγαλεία του παπικού παλατιού. Όταν μάλιστα του έδωσαν τα παραδοσιακά κόκκινα παπούτσια του Πάπα, αρνήθηκε να τα πάρει και τηλεφώνησε στον παπουτσή του ζητώντας του να επισκευάσει τα παλιά του παπούτσια.
Αρκεί όμως το επικοινωνιακό του χάρισμα για να δικαιολογήσει τη δημοφιλία του; Πολλοί μπορεί απλά όλα τα παραπάνω να τα θεωρούν τρικ, προκειμένου να φέρει έναν υποτιθέμενο «αέρα» ανανέωσης στο Βατικανό. Πάντως δεν είναι λίγοι κι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο Πάπας Φραγκίσκος στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα, καθώς λέει και ξαναλέει ότι επιθυμεί να «ηγηθεί μιας φτωχής εκκλησίας που απευθύνεται στους φτωχούς», δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην αποστολή και όχι στον θεσμό.
Επιπλέον, μία από τις προτεραιότητές του ήταν να κάνει «άνοιγμα» προς την Ορθόδοξη Εκκλησία. Κατά την τελετή ενθρόνισής του στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, κατόπιν επιθυμίας του, τα ευαγγέλια εψάλησαν στα ελληνικά, με τον Ποντίφικα να λέει «Ειρήνη πάσι» σε άπταιστα ελληνικά. Αυτή η κίνηση ερμηνεύτηκε βεβαίως ως πράξη ουσιαστικής αδελφοσύνης με την Ορθόδοξη Εκκλησία, δεδομένης και της παρουσίας του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Με ποιούς όμως τα έχει βάλει ο Πάπας Φραγκίσκος; Χρήμα και διεθνείς αγορές: Κατά της οικονομικής ανισότητας και των διεθνών αγορών έχει στραφεί ο Πάπας, ζητώντας αλλαγές στην παπική εξουσία και χαρακτηρίζοντας ως «τυρρανία» τον αχαλίνωτο καπιταλισμό. Παράλληλα, επικρίνει την «ειδωλολατρία των χρημάτων» και καλεί τους πολιτικούς να εγγυηθούν ότι όλοι οι πολίτες θα έχουν δουλειά, υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση. «Όπως η εντολή “Ου φονεύσεις” θέτει ένα ξεκάθαρο όριο για την προστασία της αξίας της ανθρώπινης ζωής, σήμερα πρέπει να πούμε “όχι” σε μία οικονομία απόκλισης και ανισότητας. Μια τέτοια οικονομία σκοτώνει», είχε γράψει. «Πώς μπορεί να μην είναι είδηση το γεγονός ότι ένας ηλικιωμένος άστεγος πεθαίνει, επειδή είναι εκτεθειμένος, αλλά να είναι είδηση το γεγονός ότι το χρηματιστήριο έπεσε δύο μονάδες;», τόνισε. Πρόσφατα δήλωσε ακόμη: ««Δεν μπορούμε να ανεχθούμε να ευημερούν μόνο λιγοστοί άνθρωποι, χάρη στη χρηματοοικονομική κερδοσκοπία, ενώ οι περισσότεροι υποφέρουν από τις αρνητικές της συνέπειες».
Όσο για την Τράπεζα του Βατικανού είπε ότι “πρέπει να χαρακτηρίζεται από ειλικρίνεια και διαφάνεια” και συμπλήρωσε ότι θα ακούσει τη γνώμη επιτροπής που συστάθηκε για να αποφασίσει, εάν μπορούν να γίνουν μεταρρυθμίσεις ή εάν η τράπεζα θα πρέπει να κλείσει. Να σημειωθεί πως τις δραστηριότητες της Τράπεζας του Βατικανούκατά κόσμον Ινστιτούτου για τα Έργα της Θρησκείας (Istituto per le Opere di Religione – ΙΟR), τις χαρακτηρίζει πέπλο αφού διαθέτει μία τεράστια περιουσία εντός και εκτός του παπικού κράτους. Τα περιουσιακά της στοιχεία μάλιστα είναι άκρως εντυπωσιακά: Διαθέτει 33.400 τραπεζικούς λογαριασμούς, ακίνητη περιουσία ανά τον κόσμο, αξίας 1,5 δισ. ευρώ, 2.400 οικήματα στο Βατικανό, στη Ρώμη και την Ιταλία, τα αποθέματα χρυσού που έχει στην κατοχή της αποτιμώνται σε περίπου 60 εκατ. ευρώ, έχει στις αποθήκες του έργα τέχνης και αρχαιολογικούς θησαυρού χωρίς είναι ξεκάθαρος ο αριθμός των μετοχών και των ομολόγων που κατέχει.
«Η αυλή είναι η λέπρα της παποσύνης», δήλωσε, επισημαίνοντας τα μεγαλύτερα δεινά του σύγχρονου κόσμου: οι νέοι δεν έχουν δουλειά και οι ηλικιωμένοι είναι μόνοι. «Οι ηλικιωμένοι χρειάζονται φροντίδα και συντροφιά και οι νέοι δουλειά και ελπίδα. Αλλά δεν έχουν ούτε το ένα ούτε το άλλο. Και ενώ ψάχνουν δουλειά, δεν βρίσκουν. Έχουν εγκλωβιστεί στο παρόν. Και πείτε μου: μπορείς να ζήσεις εγκλωβισμένος στο παρόν; Χωρίς μνήμη για το παρελθόν; Χωρίς ένα σχέδιο για ένα μέλλον, μια οικογένεια;»,
Και το τραβάει ακόμα πιο πέρα: «Υπάρχει η υποψία ότι οι πόλεμοι χρησιμεύουν για να πωλούνται όπλα. Σε τι χρησιμεύει να κάνεις πόλεμο αν δεν είσαι ικανός να ξεκινήσεις ένα βαθύ πόλεμο εναντίον του κακού; Ο βαθύς αυτός πόλεμος συνεπάγεται την απόρριψη του αδελφοκτόνου μίσους και των αναληθών μέσων που χρησιμοποιεί, την απόρριψη της βίας σε κάθε της μορφή, της διάδοσης των όπλων και του παράνομου εμπορίου τους. Υπάρχει, όμως, μια υποψία: ο πόλεμος αυτός συνδέεται πράγματι με προβλήματα ή πρόκειται για εμπορικό πόλεμο, ώστε να πωληθούν όπλα στο παράνομο εμπόριο;».
Έχει καταδικάσει τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας, υψώνοντας τη φωνή του κατά της ελεύθερης χρήσης «ψυχαγωγικών» ναρκωτικών.
Πολύ συχνά κατακευρανώνει όσους υποστηρίζουν και υποδαυλίζουν τον ρατσισμό. Πρόσφατα, υπερασπιζόμενος τους Ρόμα, είπε: «Όταν στο παρελθόν έπαιρνα το λεωφορείο στην Ρώμη και επιβιβάζονταν σε αυτό αθίγγανοι, ο οδηγός έλεγε συχνά στους υπόλοιπους επιβάτες να προσέχουν τα πορτοφόλια τους. Αυτή η συμπεριφορά, σε ανθρώπινο επίπεδο, είναι υποτιμητική ακόμη και αν υπάρχει ενδεχομένως μια δόση αλήθειας».
«Η παιδεραστία είναι σαν τις τελετές των σατανιστών. Σε ότι αφορά τις κακοποιήσεις ανηλίκων δεν θα υπάρξουν ευνοϊκές μεταχειρίσεις ιερωμένων, δεν θα υπάρξουν προνόμια κανενός είδους». Ούτε καν στους σεσημασμένους παιδεραστες με ράσα της γειτονιάς σας
Για ανείπωτη τραγωδία έκανε λόγο αναφερόμενος στο Ολοκαύτωμα, κατά την επίσκεψή του στο μνημείο του Γιαντ Βασέμ που έχει αναγερθεί για να θυμίζει την εξόντωση έξι εκατομμυρίων εβραίων στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. «Αδάμ, πού είσαι; Δεν σε αναγνωρίζω πλέον…Όχι, αυτή η άβυσσος δεν μπορεί να είναι μόνο δικό σου έργο, το έργο των χεριών σου, της καρδιάς σου…Ποιος σε διέφθειρε; Ποιος σε παραμόρφωσε…Ω Κύριε, ποτέ πια, ποτέ πια!». Ναι οκ, μια δηλωσούλα όμως για τα στραβά μάτια που έκανε το Βατικανό όταν στο Άουσβιτς οι Εβραίοι έβγαιναν φουρνιστά πρέτσελ δεν βλάπτει. «Λένε ότι είμαι κομμουνιστής, αλλά η φτώχεια, χωρίς κανενός είδους ιδεολογία, είναι η σημαία του Ευαγγελίου. Οι φτωχοί αποτελούν το κεντρικό σημείο του λόγου που κηρύττει ο Χριστός, φτάνει να τον διαβάσουμε». Και να μοιράσουμε Άγιε Πατέρα κανένα κομμάτι από τη μυθική περιουσία που έχει η εκκλησία σας στους άκληρους.
Και ακολουθούν διάφορες υποτίθεται ριζοσπαστκές δηlώσεις: «Είμαι και εγώ αμαρτωλός, εξομολογούμαι κάθε 15 ημέρες. Όπως έλεγαν οι μητέρες μας, είναι καλύτερα να κοκκινίσεις μια φορά, παρά να κιτρινίσεις εκατό. Κοκκινίζεις, λοιπόν, μια φορά, ο Θεός σου συγχωρεί τις αμαρτίες σου και μπορείς να τραβήξεις μπροστά». “Δεν κατακρίνω τους ομοφυλόφιλους. Θα πρέπει να ενσωματωθούν στην κοινωνία». Πάντρεψε τους πρώτα και τα λέμε μετά.
«Δεν το έχω μετανιώσει (σ.σ. που έγινε ιερέας). Και δεν είναι επειδή νιώθω σαν τον Ταρζάν και έχω την σωματική δύναμη να προχωράω. Δεν το έχω μετανιώσει επειδή πάντα, ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές, σε αμαρτωλές εποχές, σε εύθραυστες εποχές, σε καιρούς αποτυχίας, απευθυνόμουν στον Ιησού και εμπιστευόμουν ότι δεν θα με εγκαταλείψει. Είναι ένας πιστός σύντροφος». Κι εμένα ο γκόμενός μου.
«Έκλεψα ροζάριο από νεκρό»: Κατά τη διάρκεια μιας άτυπης συνομιλίας του με ιερείς, είχε αποκαλύψει ότι έκλεψε ένα ροζάριο από το φέρετρο του τελευταίου του εξομολογητή και το φοράει σε μια υφασμάτινη θήκη κάτω απ’ το ράσο του. Οπως χαρακτηριστικά είπε, προσευχήθηκε για το πνεύμα του εξομολογητή και δήλωσε παίρνοντας το σταυρό: «Δώσε μου το μισό απ’ το έλεος σου». Το άλλο μισό το κρατάει για καβάντζα.
«Δεν είμαι σούπερμαν! Ο Ζίγκμουντ Φρόιντ είχε γράψει, αν δεν απατώμαι, ότι κάθε εξιδανίκευση είναι μια επίθεση. Το να απεικονίζεται ο πάπας σαν ένα είδος σούπερμαν, ένα είδος σταρ, με προσβάλλει. Ο πάπας είναι ένας άνθρωπος, που γελάει, που κλαίει, κοιμάται ήσυχα, έχει φίλους. Ένας φυσιολογικός άνθρωπος». Ναι, γι αυτό και μένετε σε διαράκι με νοίκι.