Πόσο ύποπτο είναι να μπαίνει στην πολιτική ένας δημοσιογράφος;

Στο σίριαλ «The Newsroom», ο κεντρικός παρουσιαστής του δελτίου ειδήσεων, πιέζεται από άλλους δημοσιογράφους και τον κόσμο, να αποκαλύψει που τοποθετεί τον εαυτό του πολιτικά. Κάποια στιγμή απαντά πως έχει ψηφίσει υποψηφίους και των Δημοκρατικών, αλλά και των Ρεπουμπλικάνων. Κάποια στιγμή ο Will Mcvoy εξομολογείται πως υποστηρίζει τους Ρεπουμπλικανούς και τοποθετεί τον εαυτό του στο Κέντρο. Σφυροκοπά ανελέητα τους λαϊκούς ακροδεξιούς του «Tea Party», που φαίνεται να επικρατούν στο κόμμα έναντι των πιο κεντρώων στελεχών του.

Η αποστολή του δημοσιογράφου είναι να βρίσκεται απέναντι από την εξουσία. Να πιέζει, να ρωτά, να φέρνει στο φως πρακτικές που είναι ενάντια στο κοινό καλό, ενάντια στο κοινό συμφέρον, τη δημοκρατία, το Σύνταγμα. Πώς μπορεί ένας δημοσιογράφος να βρίσκεται απέναντι από την εξουσία και κάποια στιγμή να περνά τον Ρουβίκωνα και να την επιζητά;

Για τους ανθρώπους που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και αντιλαμβάνονται από την αρθρογραφία σε ποιον πολιτικό χώρο ανήκει ένας δημοσιογράφος, πολλές φορές η απόφαση να μεταπηδήσει στον πολιτικό στίβο, δεν αποτελεί έκπληξη. Αλλά ποια η σκέψη απλών πολιτών – τηλεθεατών που παρακολουθούν τηλεοπτικές εκπομπές και δελτία ειδήσεων και μαθαίνουν έπειτα πως ο συγκεκριμένος παρουσιαστής κατεβαίνει υποψήφιος με αυτό το κόμμα; «Αισθάνομαι πως πολλές φορές με κορόιδευε ή με έχει εξαπατήσει γιατί ήταν ΠΑΣΟΚ/ΝΔ/ΣΥΡΙΖΑ και το έκρυβε», είναι η ατάκα ενός ηλικιωμένου όταν συζητούσαμε για το συγκεκριμένο θέμα το περασμένο καλοκαίρι σε ένα νησί.

«Η δημοσιογραφία είναι το επάγγελμα που ανοίγει πολλές επαγγελματικές πόρτες», είναι μια φράση που μιλά από μόνη της. Από την άλλη, πολιτική και δημοσιογραφία είναι δύο έννοιες που πορεύονται πλάι πλάι. Όταν δεν υπάρχει δημοσιογραφία, τότε δεν υπάρχει και δημοκρατία. Και το αντίθετο. Άλλωστε, «η δημοσιότητα είναι η ψυχή της δημοκρατίας».

Η… πρωτοτυπία του Σταύρου Θεοδωράκη

Για να είναι ένας δημοσιογράφος εξαιρετικός, θα πρέπει να τον εξιτάρει και το επάγγελμά του. Η καθημερινή του τριβή είναι με πολιτικούς, άρα αυτό είναι και το περιβάλλον στο οποίο ζει και κινείται. Άρα, γνωρίζει πρόσωπα και καταστάσεις και έχει και προσωπική άποψη για το τι συμβαίνει. Αυτή η «τριβή» με τους πολιτικούς μπορεί να δημιουργήσει δύο δρόμους. Ή ένας δημοσιογράφος να υπηρετεί τα συμφέρονται του κόμματος ή συγκεκριμένων κομματικών στελεχών ή να αντιληφθεί το πόσο ανεπαρκείς είναι οι πολιτικοί άνδρες και να θελήσει να δοκιμαστεί στον πολιτικό στίβο γιατί πιστεύει πως θα τα καταφέρει καλύτερα από εκείνους.

Κι επειδή η σχέση ανάμεσα σε πολιτικούς και δημοσιογράφους είναι στενή, οι θεωρίες συνομωσίας και διαπλοκής είναι ένα σύνηθες φαινόμενο. «Παπαγαλάκια», «γραφεία τύπου», είναι χαρακτηρισμοί που έχουν αποδοθεί σε πολλούς δημοσιογράφους. Άλλοτε άδικα, άλλοτε όχι. Θα ήταν λάθος να τους «τσουβαλιάσουμε» όλους. Άλλωστε, η γενίκευση γεννά το φασισμό.

Πόσο δύσκολο είναι για έναν δημοσιογράφο, ένα πολιτικό ον, να κρατά την ιδεολογική του ταυτότητα μακριά από το επάγγελμά του; Πολύ δύσκολο. Αλλά φυσικά υπάρχουν τρόποι να προσφέρει υπηρεσίες στο κόμμα που υποστηρίζει, όχι με το να προπαγανδίζει, αλλά να είναι εκείνος που θα κάνει πρώτος την κριτική. Ένα είδος εσωκομματικής αντιπολίτευσης, για να γίνει η παράταξη που υποστηρίζει (όχι σαν δημοσιογράφος, αλλά σαν πολίτης) ένα καλύτερο κόμμα, πιο ικανό από τα αντίπαλα. Είναι άλλωστε αυτό που κάνει και ο «ήρωας» του Newsroom, είναι αυτό που θα έπρεπε να κάνει ένας σωστά ενημερωμένος πολίτης. Πρώτα να διορθώνει τα «κακώς κείμενα», να απορρίπτει τους ανεπαρκείς πολιτικούς που βρίσκονται στις τάξεις της δικής τους παράταξης και στη συνέχεια να ασκεί κριτική στους πολιτικούς αντιπάλους. Ρομαντικό, ε;

Στην αναγνωρισιμότητα των δημοσιογράφων ποντάρουν τα κόμματα, για να μαζέψουν ψήφους. Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Και εμπίπτουν και αυτοί στην κατηγορία που περιγράφεται ως «λαμπερά ονόματα».

Το φαινόμενο όμως με τον Σταύρο Θεοδωράκη είναι μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα. Οι δημοσιογράφοι που έχουν μεταπηδήσει στην πολιτική είναι δεκάδες, από τη Μεταπολίτευση κι έπειτα. Αλλά είναι η πρώτη φορά που ένας δημοσιογράφος δεν θα μπει σε κάποια εκλογική λίστα μιας περιφέρειας ή δεν θα διεκδικήσει έναν δήμο, όπως έχουμε συνηθίσει. Ούτε καν, δημιουργεί ένα think tank ή έναν όμιλο σκέψης, που θα συμμετέχει σε διεργασίες για την κεντροαριστερά. Ο Σταύρος Θεοδωράκης δεν μπαίνει στην πολιτική ως υποψήφιος βουλευτής, αλλά ως αρχηγός ενός νέου κόμματος. Αυτό ναι, είναι πρωτοτυπία!